جدال ارزندگی با اخبار منفی در بورس ادامه دارد / سقوط شاخص کل و خروج سنگین سرمایه حقیقی
بازار سرمایه ایران در اولین روز معاملاتی هفته با افت چشمگیر شاخص‌ها و خروج سنگین سرمایه حقیقی مواجه شد. شاخص کل بورس با افت بیش از ۶۱ هزار واحدی معادل حدود ۲ درصد کاهش یافت و به سطح شاخص ۳۱ فروردین ۱۴۰۴ بازگشت. شاخص کل هم‌وزن نیز با بیش از ۱۰ هزار واحد کاهش، افتی حدود یک درصدی را ثبت کرد.
در این روز، خروج بیش از ۴ هزار میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام رقم خورد که بالاترین میزان خروج سرمایه حقیقی از اردیبهشت ماه سال گذشته تاکنون گزارش شده است. این میزان فرار سرمایه از بازار، زنگ خطری برای روند آتی بورس تلقی شده و نگرانی‌هایی در میان فعالان بازار ایجاد کرده است.
هم‌زمان با افت شاخص‌ها، ارزش معاملات خرد نیز به کمتر از ۱۳ هزار میلیارد تومان رسید تا برای هفتمین روز متوالی شاهد کاهش ارزش معاملات باشیم. کارشناسان معتقدند کاهش نقدشوندگی بازار و افت شدید معاملات، از عوامل تشدیدکننده روند نزولی شاخص‌ها بوده است.
در این روز معاملاتی، گروه بانکی بیشترین میزان خروج پول حقیقی را تجربه کرد. همچنین ارزش معاملات در این گروه نیز بیش از سایر صنایع بازار کاهش یافت. این مسئله به نگرانی‌ها درباره وضعیت بنیادی این گروه دامن زده است.
در کل بازار، بیش از ۶۰ درصد نمادها در صف فروش قرار داشتند و تنها ۲۰ درصد از نمادها صف خرید را تجربه کردند. با این حال، برخی نمادهای ارزنده همچنان مورد توجه بخشی از سرمایه‌گذاران قرار داشتند و معاملات مثبتی را پشت سر گذاشتند.
کارشناسان بازار سرمایه ضمن اشاره به ارزندگی بازار و برخی نمادهای کوچک، توصیه کرده‌اند سرمایه‌گذاران خرد از تمرکز صرف بر نمادهای بزرگ پرهیز کرده و به سمت شرکت‌های کوچک‌تر با وضعیت بنیادی مناسب حرکت کنند. آنان بر ضرورت تنوع‌سازی پرتفوی در شرایط فعلی تأکید دارند.
علی مؤمنی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، درباره شرایط اخیر بازار گفت: «در روزهای اخیر، خروج سنگین پول حقیقی از بازار تحت تأثیر اخبار منفی تشدید شده است. به ویژه کاهش ضریب اعتباری صندوق‌های اهرمی از ۷۵ درصد به ۳۷.۵ درصد باعث فشار فروش سنگین در این صندوق‌ها و ریزش شاخص شده است.»
وی با بیان اینکه وضعیت فعلی بازار بیانگر جدال دو روند متضاد است، افزود: «از یک‌سو ارزندگی بالای بسیاری از نمادها و از سوی دیگر موج اخبار منفی سیاسی باعث شده بازار در شرایطی پیچیده قرار گیرد.»
این کارشناس ادامه داد: «در گروه‌های بزرگ مانند هلدینگ‌ها و بانکی‌ها، فشار فروش همچنان وجود دارد؛ در حالی‌که در برخی صنایع کوچک‌تر و شرکت‌های تخصصی شاهد ورود پول هستیم. این موضوع نشان می‌دهد بخشی از سرمایه‌گذاران به دنبال فرصت‌های جدید سرمایه‌گذاری در خارج از نمادهای سنتی هستند.»
در کنار عوامل بنیادی، برخی خبرهای سیاسی نیز در ریزش شاخص‌ها مؤثر بوده است. تأخیر در برگزاری دور جدید مذاکرات سیاسی میان ایران و آمریکا یکی از عوامل تاثیرگذار بر فضای کلی بازار در روزهای اخیر بوده و انتظارات برخی فعالان را از بهبود سریع شرایط اقتصادی کاهش داده است.
با وجود شرایط منفی، کارشناسان معتقدند ارزش ذاتی بسیاری از نمادهای بازار از قیمت‌های فعلی بیشتر است. آنان امیدوارند با کاهش فضای هیجانی ناشی از اخبار بیرونی، بازار بتواند به تعادل بازگردد و روند خروج سرمایه متوقف شود.
در همین حال، برخی تحلیلگران نسبت به افزایش جذابیت صندوق‌های درآمد ثابت در شرایط فعلی هشدار داده‌اند و معتقدند که بخشی از خروج سرمایه از بازار سهام به سمت این صندوق‌ها هدایت شده است. بازدهی مناسب و امنیت بالاتر این ابزارهای مالی، جذابیت آن‌ها را برای سرمایه‌گذاران محتاط افزایش داده است.
همچنین گزارش‌ها حاکی از آن است که برخی سرمایه‌گذاران حقوقی نیز با مشاهده شرایط فعلی بازار، موضعی محتاطانه اتخاذ کرده‌اند. رفتار محافظه‌کارانه بازیگران حقوقی در کنار فروش‌های سنگین بازیگران حقیقی، بازار را در وضعیت رکودی قرار داده است.
به گفته فعالان بازار، بازگشت اعتماد به بازار سهام نیازمند مجموعه‌ای از عوامل از جمله ثبات سیاسی، سیاست‌گذاری مالی مشخص، حمایت سازمان بورس و بهبود وضعیت نقدینگی بازار است. بدون این عوامل، انتظار بازگشت سریع شاخص به سطوح بالاتر ممکن نیست.
در شرایط کنونی، بسیاری از کارشناسان توصیه می‌کنند که سرمایه‌گذاران از رفتارهای هیجانی پرهیز کرده و با نگاه میان‌مدت و بلندمدت به بازار توجه کنند. به اعتقاد آنان، چرخش سرمایه به سمت شرکت‌های ارزنده و پرپتانسیل می‌تواند به تدریج وضعیت بازار را متعادل کند.
