تب طلا جهان را فراگرفته است
خبرگزاری اقتصاد – از شرق تا غرب جهان، تب خرید طلا به شکلی بیسابقه گسترش یافته است. مردم، بانکها و دولتها بار دیگر به فلز زرد پناه آوردهاند؛ گویی تنها دارایی قابل اعتماد در شرایط ناپایدار اقتصادی، همان وزن یک شمش طلاست.
به گزارش فایننشال تایمز، افزایش تقاضا برای خرید طلا که ابتدا در ژاپن آغاز شد، اکنون به پدیدهای جهانی تبدیل شده است. بازارهای آسیا، اروپا و آمریکا شاهد موجی از خرید طلا هستند که نه تنها سرمایهگذاران حرفهای، بلکه شهروندان عادی را نیز در بر گرفته است.
در ژاپن، گزارشها حاکی از صفهای طولانی مقابل فروشگاههای طلاست. روزنامه فایننشال تایمز نوشت: «در توکیو، فروشگاههای بزرگ مانند نیهون ماتریال در ساعات ابتدایی روز، ناچار به بستن درهای خود شدند زیرا موجودی روزانه طلا در کمتر از یک ساعت به فروش رفت.»
صعود بیسابقه در بازار جهانی طلا
بر اساس گزارش فایننشال تایمز، در سهماهه سوم سال جاری میلادی بیش از ۲۶ میلیارد دلار سرمایه جدید به صندوقهای سرمایهگذاری مبتنی بر طلا وارد شده است؛ رقمی که بالاترین سطح تاریخی در دوران معاصر محسوب میشود. این روند باعث شد بهای جهانی طلا از ابتدای سال بیش از ۵۰ درصد افزایش یابد و هر اونس طلا به حدود ۴۰۰۰ دلار برسد. این رشد، بهترین عملکرد بازار طلا از سال ۱۹۷۹ تاکنون محسوب میشود.
دیوید تیت، رئیس شورای جهانی طلا، در گفتوگو با این روزنامه گفت: «عامل اصلی این صعود، ترس است. مردم از شرایط مالی ناپایدار و احتمال افزایش بیرویه بدهیها نگراناند و در چنین وضعیتی به داراییهای ملموس مانند طلا پناه میبرند.»
فایننشال تایمز مینویسد که رشد اخیر قیمت طلا با معیارهای سنتی مانند نرخ بهره یا تورم قابل توضیح نیست، بلکه بیشتر به دلیل نگرانی از وقوع بحران مالی فراگیر در اقتصاد جهانی است.
بازار داخلی ژاپن و بازگشت احساس ناامنی اقتصادی
در بازار داخلی ژاپن، قیمت هر گرم طلا در اوایل ماه اکتبر از مرز ۲۰ هزار ین عبور کرد؛ سطحی که پیشتر هرگز تجربه نشده بود. فایننشال تایمز از این وضعیت با عنوان «انفجار طلایی ژاپن» یاد کرده است.
بروس ایکیمازو، مدیر انجمن بازار طلای ژاپن، به این روزنامه گفت: «رفتار سرمایهگذاران در ژاپن کاملاً تغییر کرده است. مردم تأثیر تورم و کاهش ارزش ین را در زندگی روزمره خود احساس میکنند و میدانند که بیتفاوتی در برابر این شرایط میتواند به زیان واقعی منجر شود.»
کارشناسان بازارهای آسیایی معتقدند افزایش قیمت طلا در ژاپن بخشی از واکنش عمومی به سیاستهای پولی این کشور است که طی سالهای اخیر منجر به تضعیف ارزش ین و افزایش واردات تورمی شده است.
افزایش ذخایر طلا در بانکهای مرکزی جهان
در سطح جهانی، روند خرید طلا تنها به مردم محدود نمیشود. طبق گزارش شورای جهانی طلا، از سال ۲۰۲۲ تاکنون دهها کشور به ویژه در آسیا و خاورمیانه اقدام به افزایش ذخایر طلای خود کردهاند تا وابستگی مالی خود به دلار آمریکا را کاهش دهند.
سهم طلا در ذخایر رسمی بانکهای مرکزی از حدود ۱۰ درصد در یک دهه قبل به حدود ۲۴ درصد تا میانه سال ۲۰۲۵ رسیده است. این رقم معادل نزدیک به ۳.۹ تریلیون دلار از کل ارزش بازار است و برای نخستینبار از ارزش اوراق خزانهداری آمریکا که در اختیار سایر کشورهاست، پیشی گرفته است.
فایننشال تایمز مینویسد: «طلا اکنون به دارایی ذخیرهای غالب در نظام مالی خارج از ایالات متحده تبدیل شده است.» کارشناسان معتقدند این روند میتواند نشانهای از بازآرایی نظم پولی جهانی به سوی نظامی باشد که در آن نقش دلار به تدریج کاهش مییابد.
نقش سیاست آمریکا در افزایش تقاضا برای طلا
به نوشته این روزنامه، فشارهای سیاسی داخلی در ایالات متحده نیز یکی از عوامل تأثیرگذار بر رشد قیمت طلا بوده است. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، از فدرال رزرو خواسته تا نرخ بهره را کاهش دهد و کنترل هزینههای بدهی دولت را در اولویت قرار دهد. بدهی عمومی آمریکا در حال حاضر از ۳۴ تریلیون دلار عبور کرده است.
روث کرویل، مدیرعامل انجمن بازار شمش لندن، به فایننشال تایمز گفت: «به محض آنکه رئیسجمهور به استقلال فدرال رزرو حمله کرد، شاهد جهش آنی در قیمت طلا بودیم. تردید در استقلال بانک مرکزی برای بیاعتمادی کافی است.»
دیوید تیت نیز در بخش دیگری از مصاحبه خود گفت: «تنها در صورتی میتوان روند صعودی طلا را متوقف کرد که اقتصاد آمریکا همزمان شاهد رشد بالا و تورم پایین باشد، اما این سناریو در شرایط فعلی بسیار بعید است.»
نشانههایی از حباب در بازار طلا
در عین حال، فایننشال تایمز هشدار داده است که رشد سریع قیمت طلا ممکن است به شکلگیری یک حباب قیمتی خطرناک منجر شود. بر اساس دادههای بانک آمریکا، قیمت فعلی طلا بیش از ۲۰ درصد بالاتر از میانگین متحرک ۲۰۰روزه و حدود ۷۰ درصد بالاتر از میانگین متحرک ۲۰۰هفتهای است.
گای میلر، تحلیلگر ارشد شرکت بیمه زوریخ، در گفتوگو با این روزنامه اظهار داشت: «بازار طلا اکنون بیش از حد شلوغ شده است. ازدحام بیش از اندازه سرمایهگذاران ممکن است به سقوط ناگهانی قیمت منجر شود، درست مانند چرخههای گذشته در دهههای ۷۰ و ۸۰ میلادی.»
آینهای از اضطراب جهانی
فایننشال تایمز در پایان گزارش خود مینویسد: «افزایش بهای طلا تنها بازتاب نگرانی از تورم نیست، بلکه نشانهای از تزلزل اعتماد جهانی به نظام مالی و حتی پول کاغذی است.»
دانیل تیلور، تحلیلگر شرکت “Man Numeric”، در گفتوگو با این روزنامه گفت: «سطح بدهی دولتها، بهویژه در آمریکا، به مرحلهای رسیده که تنها با تورم قابل کنترل طولانیمدت میتوان آن را مهار کرد. به همین دلیل مردم و دولتها به داراییهایی با عرضه محدود مانند طلا روی آوردهاند.»
وی افزود: «طلا سودی ایجاد نمیکند و تولیدی ندارد، اما امروز به آینهای از اضطراب جهانی تبدیل شده است. هرچه ترس بیشتر شود، درخشش طلا نیز بیشتر میشود.»
