
ترامپ چین را به نقض توافق تجاری متهم کرد
رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا، دونالد ترامپ، روز جمعه ۳۰ مه ۲۰۲۵ اعلام کرد که دولت چین بهطور کامل توافق تجاری اخیر میان دو کشور را نقض کرده است. وی این اظهارات را در یک پست منتشرشده در شبکه اجتماعی «تروث سوشال» مطرح کرد، اما جزئیات بیشتری درباره ماهیت نقض توافق از سوی پکن ارائه نداد.
به گزارش ایسنا، این اظهارات در حالی بیان شده که پیشتر در ماه مه، مقامات ارشد اقتصادی چین و آمریکا در ژنو به توافقی موقت دست یافته بودند. بر اساس این توافق، طرفین متعهد شده بودند که طی مدت ۹۰ روز، بخشی از تعرفههای اعمالشده بر واردات کالاهای طرف مقابل را کاهش دهند. این اقدام با هدف کاستن از تنشهای تجاری فزاینده میان دو اقتصاد بزرگ جهان انجام شده بود.
اسکات بسنت، وزیر خزانهداری آمریکا، نیز در مصاحبهای با شبکه فاکس نیوز، ضمن تأیید توقف نسبی مذاکرات، اعلام کرده بود که گفتوگوهای تجاری میان دو کشور «تا حدی متوقف شده است». این اظهارات همزمان با سخنان ترامپ، نشاندهنده سرد شدن فضای مذاکرات بین واشنگتن و پکن تلقی شده است.
بر اساس گزارش روزنامه والاستریت ژورنال، یکی از دلایل اصلی بروز این بنبست در روابط تجاری، کندی فرآیند صدور مجوزهای صادراتی توسط دولت چین برای «عناصر خاکی کمیاب» بوده است. این مواد اولیه که در ساخت تجهیزات الکترونیکی، خودروهای الکتریکی و تراشههای نیمههادی کاربرد دارند، برای صنایع آمریکا اهمیت استراتژیک دارند. منابع آگاه به این روزنامه گفتهاند که شرط کلیدی آمریکا برای حفظ توافق کاهش تعرفهها، از سرگیری صادرات این مواد توسط چین بوده است.
ترامپ در پست خود همچنین اظهار داشت که اعمال تعرفههای سنگین از سوی دولت آمریکا، اقتصاد چین را با مشکلات جدی مواجه کرده و تجارت میان دو کشور را بسیار محدود ساخته است. وی این اقدام را یک «ترک ناگهانی» در سیاست تجاری آمریکا با چین توصیف کرده و مدعی شده است که چنین سیاستی منجر به بروز تعطیلی در کارخانههای چین و حتی ناآرامیهای مدنی در برخی مناطق این کشور شده است.
به گفته ترامپ، پس از مشاهده این وضعیت، او تصمیم گرفته تا توافقی سریع با دولت چین انجام دهد تا از وخامت بیشتر اوضاع جلوگیری شود. با این حال، رئیسجمهور آمریکا ابراز تأسف کرده که علیرغم تلاشهای دولت وی، چین بهطور کامل مفاد توافق تجاری را نقض کرده است.
خبرگزاری اینوستینگ نیز گزارش داده است که ترامپ در ادامه اظهارات خود، اقدام قبلیاش برای رسیدن به توافق را زیر سؤال برده و از خود بهعنوان فردی که «رفتاری آشتیجویانه» داشته، یاد کرده است. او در پایان این اظهارات خود را «آدم خوب» نامیده است.
در همین حال، مقامات دولت آمریکا اعلام کردهاند که کاخ سفید به دنبال برگزاری تماس مستقیم میان ترامپ و شیجینپینگ، رئیسجمهور چین است. هدف از این تماس، بررسی مجدد مسیرهای بازگشت به میز مذاکره و جلوگیری از تشدید درگیری تجاری اعلام شده است. با این حال، هنوز هیچ جدول زمانی رسمی برای این گفتوگو اعلام نشده است.
در پاسخ به این تحولات، مقامات چینی واکنشی فوری نشان ندادهاند، اما رسانههای دولتی این کشور، اظهارات ترامپ را «غیردقیق و بدون پشتوانه مستند» عنوان کردهاند. همچنین منابع آگاه در وزارت بازرگانی چین گفتهاند که پکن در حال بررسی گامهای متقابل احتمالی است.
بر اساس گزارش منابع آمریکایی، دولت ایالات متحده در حال حاضر گزینههایی مانند بازگرداندن تعرفههای بالاتر بر واردات کالاهای چینی، محدودیت در صدور فناوریهای پیشرفته به چین، و بررسی اقدامات تنبیهی دیگر در حوزه مالی و تجاری را در دستور کار قرار داده است. برخی تحلیلگران پیشبینی کردهاند که روند کنونی میتواند منجر به بروز یک دور جدید از جنگ تعرفهای میان دو کشور شود.
در حال حاضر، هیچ نشانهای از بازگشت سریع به وضعیت پیشین در روابط تجاری میان چین و آمریکا مشاهده نمیشود. تنشهای اقتصادی میان دو کشور، در ماههای اخیر بر بازارهای جهانی نیز تأثیرگذار بوده و بیثباتیهایی را در بازارهای بورس، ارز و کالاهای اساسی ایجاد کرده است.
توافق اخیر چین و آمریکا برای کاهش تعرفهها که در ژنو امضا شده بود، یکی از معدود تلاشهای دو طرف برای آرامسازی فضا در بحبوحه اختلافات گسترده تجاری به شمار میرفت. حال با اظهارات ترامپ و توقف احتمالی اجرای این توافق، چشمانداز همکاریهای اقتصادی دو کشور بار دیگر مبهم شده است.