عقب‌نشینی سهام‌داران در روز رشد شاخص بورس
بازار سرمایه ایران در نخستین روز معاملاتی از هفته پایانی اردیبهشت‌ماه، با وضعیتی متناقض و چهره‌ای دوگانه فعالیت خود را آغاز کرد. در حالی که شاخص کل بورس تهران با رشد بیش از ۴۳۰۰ واحدی همراه شد، شاخص هم‌وزن روندی منفی را طی کرد و با کاهش ۴۵۰ واحدی به زیر مرز ۹۷۳ هزار واحد عقب‌نشینی کرد.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، رشد شاخص کل به سطح سه میلیون و ۲۴۱ هزار واحد در حالی رقم خورد که کاهش شاخص هم‌وزن حاکی از کاهش عمومی قیمت در اغلب نمادهای بازار بود. این اختلاف جهت میان دو شاخص اصلی بورس، بار دیگر توجه تحلیلگران و فعالان بازار را به تمایز رفتار میان سهام بزرگ و کوچک جلب کرده است.
در جریان معاملات روز شنبه، تمرکز نقدینگی در نمادهای بزرگ و شاخص‌ساز به‌وضوح قابل مشاهده بود. بر اساس داده‌های معاملاتی، شرکت‌های بزرگ فعال در حوزه‌های کالایی، فلزی و پتروشیمی با استقبال بیشتری از سوی بازیگران حقوقی مواجه شدند. این در حالی است که سهام شرکت‌های کوچک‌تر و متوسط بازار، با افت ارزش و کاهش حجم معاملات روبه‌رو بودند.
طبق گزارش‌های رسمی، بیش از ۶۶۰ میلیارد تومان خروج پول حقیقی از بازار ثبت شده است. کارشناسان بازار سرمایه این رقم را نشانه‌ای از تداوم بی‌اعتمادی و رفتار محتاطانه سرمایه‌گذاران خرد می‌دانند. خروج پول حقیقی طی هفته‌های گذشته، نشان از عدم ثبات در تقاضا و نبود تمایل عمومی به ورود سرمایه‌گذاران جدید دارد.
فعالان بازار معتقدند تجربه زیان‌های سنگین در سال‌های گذشته، باعث شده بخش بزرگی از سهام‌داران حقیقی نسبت به رشدهای کوتاه‌مدت خوش‌بین نباشند. همین مسأله موجب شده تا با وجود برخی بهبودهای محدود در شاخص کل، بدنه بازار همچنان در حالت تدافعی باقی بماند.
بازار وارد فاز غربال‌گری شد
در همین زمینه، علی مومنی، تحلیلگر ارشد بازار سرمایه، در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس اظهار کرد: بازار در حال عبور از فاز هیجانی به مرحله‌ای موسوم به غربال‌گری است. وی افزود: در حال حاضر، سرمایه‌گذاران تلاش می‌کنند سهام شرکت‌هایی را شناسایی و نگهداری کنند که از نظر بنیادی و وضعیت مالی، شرایط پایداری دارند.
مومنی تصریح کرد: امروز شاهد نوعی دوگانگی رفتاری میان سهام‌داران بودیم. بازیگران حقوقی با تمرکز بر نمادهای بزرگ و نقدشونده، حجم معاملات را افزایش دادند؛ اما بدنه حقیقی بازار همچنان مردد و بی‌اعتماد به وضعیت فعلی است.
وی با اشاره به افت شاخص هم‌وزن گفت: کاهش علاقه عمومی به سهام کوچک و پرریسک، باعث افت شاخص هم‌وزن شده است. در شرایطی که نااطمینانی در فضای اقتصادی و بازارهای جهانی همچنان ادامه دارد، تمایل به سرمایه‌گذاری در نمادهای بنیادی و با شفافیت بالا بیشتر شده است.
این کارشناس بازار سرمایه تأکید کرد: رفتار بازار در هفته‌های اخیر بیشتر بر پایه تحلیل و بررسی بنیادی استوار بوده تا موج‌های هیجانی و سفته‌بازی. وی افزود: در شرایط کنونی، نمی‌توان انتظار رشد سریع یا روند صعودی پایدار داشت، مگر اینکه سه متغیر کلیدی دچار تغییر شوند؛ ورود پول جدید، اصلاح قیمت‌ها یا انتشار گزارش‌های مثبت از شرکت‌ها.
مومنی گفت: بسیاری از سرمایه‌گذاران فعلاً در موقعیت نظاره‌گری قرار دارند و تا زمانی که نشانه‌های قوی‌تری از بازگشت اعتماد عمومی به بازار ظاهر نشود، جریان اصلی پول وارد بازار نخواهد شد.
رفتار محتاطانه بازار در معاملات روز شنبه
بررسی روند دادوستدها در معاملات امروز همچنین نشان می‌دهد که ارزش صف‌های خرید نسبت به روزهای قبل کاهش یافته و در مقابل، حجم صف‌های فروش در برخی نمادهای کوچک‌تر بازار افزایش یافته است. این موضوع می‌تواند نشان‌دهنده میل بیشتر بازار به خروج از سهام‌های پرریسک باشد.
در عین حال، گزارش‌های اولیه از عملکرد فصلی شرکت‌ها نشان می‌دهد برخی از صنایع مانند فلزات اساسی، پالایشی‌ها و شرکت‌های صادرات‌محور، وضعیت بهتری را تجربه کرده‌اند. با این حال، بازار نسبت به این گزارش‌ها واکنش محتاطانه‌ای نشان داده است.
تحلیلگران بازار سرمایه پیش‌بینی می‌کنند که در صورت تداوم روند فعلی خروج نقدینگی حقیقی و ضعف در سمت تقاضا، احتمال ادامه نوسانات محدود و معاملات خنثی در بازار وجود دارد. فشار فروش در نمادهای کوچک و حرکت پول به سمت نمادهای بزرگ و بنیادی، الگوی غالب در کوتاه‌مدت خواهد بود.
از سوی دیگر، برخی کارشناسان معتقدند که برای خروج بازار از وضعیت رکودی و بی‌اعتمادی، بازگشت جریان پول و شکل‌گیری انگیزه‌های تازه برای سرمایه‌گذاری امری ضروری است. در غیر این صورت، بورس تهران همچنان در فاز انتظار و ارزیابی باقی خواهد ماند.
در پایان معاملات روز شنبه، شاخص کل بورس با افزایش حدود ۴۳۰۰ واحدی در محدوده ۳ میلیون و ۲۴۱ هزار واحد ایستاد. در مقابل، شاخص هم‌وزن با کاهش ۴۵۰ واحدی به زیر تراز ۹۷۳ هزار واحد رسید و بار دیگر تصویر روشنی از تردید سرمایه‌گذاران نسبت به سهام کوچک‌تر را منعکس کرد.
