
تولد پل کولییر؛ صدای فقر و توسعه در اقتصاد مدرن
۲۳ آوریل ۱۹۴۹؛ تولد اقتصاددانی که صدای جهان در حال توسعه شد
در ۲۳ آوریل ۱۹۴۹، پل کولییر (Paul Collier)، یکی از تأثیرگذارترین اقتصاددانان معاصر بریتانیایی متولد شد؛ فردی که تمرکز عمدهاش بر اقتصاد توسعه، فقر جهانی و راهکارهای اقتصادی برای کشورهایی با درآمد پایین بوده است. آثار و اندیشههای کولییر، نه تنها در محافل دانشگاهی، بلکه در میان سیاستگذاران، نهادهای بینالمللی و سازمانهای مردمنهاد نیز بازتاب گستردهای داشته و الهامبخش تصمیمات اقتصادی مهمی در سطح جهانی بوده است.
نگاهی به زندگی و تحصیلات
پل کولییر تحصیلات خود را در رشته اقتصاد در دانشگاه آکسفورد آغاز کرد و بعدها به عنوان استاد اقتصاد و رئیس «مرکز مطالعات آفریقای دانشگاه آکسفورد» مشغول به کار شد. او همچنین به عنوان مشاور بانک جهانی، صندوق بینالمللی پول، سازمان ملل متحد و دولتهای مختلف فعالیت کرده است.
تخصص اصلی او در تحلیل چگونگی خروج کشورها از چرخه فقر مزمن و رسیدن به رشد پایدار اقتصادی است. همین رویکرد کاربردی و راهحلمحور، آثارش را به مرجع بسیاری از سیاستگذاران در کشورهای در حال توسعه تبدیل کرده است.
معروفترین اثر: «یک میلیارد نفر پایین»
کولییر در سال ۲۰۰۷ با انتشار کتاب “The Bottom Billion” (یک میلیارد نفر پایین) به شهرت جهانی دست یافت. این کتاب به بررسی وضعیت حدود یک میلیارد نفر از مردم دنیا میپردازد که در کشورهای فقیر زندگی میکنند و از مزایای جهانیشدن بیبهره ماندهاند.
در این اثر، او چهار «تله توسعهای» را معرفی میکند که این کشورها در آن گرفتار هستند:
- درگیریهای داخلی و جنگهای داخلی
- وابستگی به منابع طبیعی (تله منابع)
- همسایگی با کشورهایی با عملکرد اقتصادی ضعیف
- سیاستها و نهادهای فاسد یا ضعیف
کولییر پیشنهاد میدهد که برای شکستن این چرخه باید از ترکیبی از کمکهای هدفمند، سرمایهگذاری خارجی، اصلاح سیاستهای تجاری، و همکاری بینالمللی بهره گرفت.
سیاستگذاری اقتصادی برای توسعه پایدار
کولییر با تحلیلهای خود نشان داد که کمکهای خارجی اگر بهدرستی هدایت نشوند، میتوانند موجب وابستگی، فساد و حتی کاهش رشد شوند. از نگاه او، کمک مالی باید همراه با ایجاد زیرساختهای نهادین، شفافیت در حکمرانی، آموزش، سرمایه انسانی و تقویت بخش خصوصی باشد.
او همچنین تاکید میکند که کشورهای ثروتمند، شرکتهای چندملیتی و سرمایهگذاران خارجی نقش بزرگی در جهتدهی به توسعه ایفا میکنند. به همین دلیل، نهادهای بینالمللی باید قواعد بازی را بهگونهای طراحی کنند که منافع کشور میزبان نیز حفظ شود.
دیدگاههایی درباره منابع طبیعی
یکی دیگر از موضوعات کلیدی در آثار کولییر، “نفرین منابع طبیعی” است. به اعتقاد او، کشورهایی که منابع طبیعی غنی دارند، اگر فاقد نهادهای مناسب و شفاف باشند، بیش از آنکه منتفع شوند، دچار فساد، جنگ داخلی و رکود اقتصادی میشوند. او پیشنهاد میدهد که درآمدهای حاصل از منابع طبیعی باید بهصورت شفاف در صندوقهای ثروت ملی ذخیره شوند و برای توسعه پایدار هزینه گردند.
رویکرد ترکیبی؛ میان اخلاق، اقتصاد و سیاست
یکی از ویژگیهای بارز رویکرد کولییر، ترکیب اقتصاد با اخلاق و سیاست است. او معتقد است که برای درک بهتر چالشهای کشورهای فقیر، باید از چارچوبهای صرفاً نظری فراتر رفت و به واقعیتهای اجتماعی، تاریخی و فرهنگی نیز توجه داشت. این رویکرد بینارشتهای، تحلیلهای او را به مرجعی برای سازمانهای بینالمللی مانند بانک جهانی، برنامه توسعه سازمان ملل (UNDP) و دولتها در طراحی سیاستهای اقتصادی تبدیل کرده است.
آثار و جوایز
کولییر تاکنون چندین کتاب تأثیرگذار دیگر از جمله:
- “Wars, Guns, and Votes”
- “The Plundered Planet”
- “Exodus: How Migration is Changing Our World”
را منتشر کرده است.
او همچنین برنده جوایز علمی و افتخارات متعددی از جمله «نشان امپراتوری بریتانیا (CBE)» شده است.
جمعبندی: اهمیت یادآوری یک تولد
تولد پل کولییر در ۲۳ آوریل نهتنها نقطه آغاز زندگی یکی از اقتصاددانان بزرگ قرن معاصر است، بلکه یادآور نقش حیاتی «اقتصاد توسعه» در ریشهکنی فقر جهانی و تحقق عدالت اقتصادی است. آثار او الهامبخش نسل جدیدی از اقتصاددانان، سیاستگذاران و فعالان اجتماعی است که تلاش دارند جهان را به مکانی بهتر برای زندگی تبدیل کنند.