هم‌صدایی آژانس بین‌المللی انرژی با اوپک در کاهش پیش‌بینی رشد تقاضای نفت جهانی
آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در تازه‌ترین گزارش ماهانه خود، پیش‌بینی رشد تقاضای جهانی برای نفت در سال جاری میلادی را به شکل قابل توجهی کاهش داد. این اقدام در حالی صورت گرفته است که سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) نیز اخیراً پیش‌بینی مشابهی ارائه کرده و از کاهش نرخ رشد تقاضا برای نفت خبر داده است. هم‌صدایی این دو نهاد بین‌المللی، توجه تحلیلگران بازار انرژی را به خود جلب کرده و از نگرانی‌های فزاینده در خصوص وضعیت بازار جهانی نفت حکایت دارد.
بر اساس گزارش منتشر شده توسط آژانس بین‌المللی انرژی، رشد تقاضای جهانی برای نفت در سال ۲۰۲۵ حدود ۷۳۰ هزار بشکه در روز برآورد شده که این رقم کاهش قابل‌ملاحظه‌ای نسبت به پیش‌بینی ماه گذشته این نهاد به شمار می‌رود. در گزارش پیشین، آژانس بین‌المللی انرژی رشد تقاضا برای نفت را حدود ۱.۰۳ میلیون بشکه در روز پیش‌بینی کرده بود. کاهش ۳۰۰ هزار بشکه‌ای در پیش‌بینی رشد تقاضا، نشان‌دهنده بازنگری اساسی در چشم‌انداز بازار انرژی از سوی این نهاد است.
این کاهش در برآورد تقاضا، در پی تشدید تنش‌های تجاری به ویژه بین ایالات متحده آمریکا و چین، و همچنین کاهش سرعت رشد اقتصادی در اقتصادهای بزرگ صنعتی و آسیایی صورت گرفته است. آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش خود تصریح کرده که حدود نیمی از این افت تقاضا مربوط به کاهش مصرف در ایالات متحده و چین بوده و بخش دیگر آن در اقتصادهای آسیایی تجارت‌محور مشاهده شده است.
در همین حال، اوپک نیز در گزارش ماهانه خود که اخیراً منتشر شده، برای اولین بار از دسامبر سال گذشته، برآورد رشد تقاضای نفت در سطح جهانی را کاهش داده است. اوپک اکنون پیش‌بینی می‌کند که در سال ۲۰۲۵، رشد تقاضای جهانی برای نفت به ۱.۳۰ میلیون بشکه در روز خواهد رسید. این میزان ۱۵۰ هزار بشکه در روز کمتر از پیش‌بینی قبلی این سازمان است.
کاهش هم‌زمان پیش‌بینی‌ها از سوی آژانس بین‌المللی انرژی و اوپک، بیانگر نگرانی‌های مشترک درباره تضعیف رشد اقتصادی جهان و تأثیر آن بر بازار انرژی است. به گفته آژانس بین‌المللی انرژی، عوامل ژئوپلیتیکی، از جمله تعرفه‌های تجاری وضع شده توسط دولت ایالات متحده و اقدامات تلافی‌جویانه کشورهای دیگر، نقش مهمی در کاهش پیش‌بینی رشد تقاضا داشته‌اند.
این آژانس همچنین برای نخستین بار، پیش‌بینی خود از رشد تقاضای نفت در سال ۲۰۲۶ را نیز منتشر کرد. بر اساس این برآورد اولیه، انتظار می‌رود رشد تقاضای جهانی برای نفت در سال ۲۰۲۶ به ۶۹۰ هزار بشکه در روز کاهش یابد. این رقم، از کاهش بیشتر تقاضا در آینده‌ای نزدیک حکایت دارد.
از سوی دیگر، اوپک در گزارش اخیر خود تأکید کرده که همچنان به بررسی تحولات بازار ادامه خواهد داد و در صورت لزوم، برای متعادل‌سازی عرضه و تقاضا، اقدامات لازم را اتخاذ خواهد کرد. این سازمان همچنین اعلام کرده که افزایش عرضه نفت از سوی کشورهای عضو اوپک پلاس و کاهش تقاضای جهانی، می‌تواند منجر به ایجاد مازاد در بازار شود.
در این میان، بازارهای جهانی نفت نیز واکنش‌هایی به این گزارش‌ها نشان داده‌اند. قیمت نفت خام برنت در روزهای گذشته حدود ۱۰ درصد کاهش یافته و به کمتر از ۸۵ دلار در هر بشکه رسیده است. این کاهش قیمت، ناشی از نگرانی سرمایه‌گذاران نسبت به کاهش مصرف جهانی و افزایش ذخایر نفتی است.
آژانس بین‌المللی انرژی همچنین هشدار داده که اگر روند فعلی ادامه یابد و رشد اقتصادی جهانی تحت تأثیر منفی سیاست‌های تجاری و مالی قرار گیرد، احتمال دارد رشد تقاضای نفت در سال‌های آتی حتی بیش از این میزان کاهش یابد.
در گزارش IEA آمده است که بسیاری از کشورها، به‌ویژه در آسیا، با افت محسوس در میزان واردات نفت مواجه شده‌اند. کاهش فعالیت‌های صنعتی، افت تولید در برخی از صنایع کلیدی و تغییرات در الگوهای مصرف انرژی از جمله عواملی هستند که در این کاهش نقش داشته‌اند.
در مجموع، هم‌راستایی آژانس بین‌المللی انرژی و اوپک در کاهش پیش‌بینی رشد تقاضای نفت جهانی، نشانه‌ای از تغییر در روندهای اقتصادی و انرژی در سطح بین‌المللی به شمار می‌رود. این مسئله می‌تواند در آینده نزدیک تأثیراتی بر تصمیمات تولیدکنندگان بزرگ نفت، بازارهای مالی و سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی داشته باشد.
