وزیر اقتصاد چین؛ رهبر تحول دیجیتال در دومین اقتصاد بزرگ جهان
وزیر اقتصاد چین با اجرای راهبردهایی نوین در حوزه مدیریت فناوری، اقتصاد دیجیتال این کشور را به محور اصلی رشد اقتصادی تبدیل کرده است. وی با تلفیق سیاست‌های فناورانه و اقتصادی، مدل رشد چین را بازتعریف کرده است.
بر اساس گزارش خبرگزاری فارس، «ژانگ ژی‌جون»، کارشناس ارشد آکادمی علوم اجتماعی چین اعلام کرده است که ثبت رسمی داده به عنوان دارایی نامشهود، بزرگترین اصلاح حسابداری چین در چهار دهه گذشته محسوب می‌شود. به گفته او، وزیر اقتصاد چین با تبدیل داده به «نفت جدید»، موفق شده است تحولی ساختاری در پایه‌های اقتصادی این کشور ایجاد کند.
رشد چشمگیر سهم اقتصاد دیجیتال از GDP
آمارهای رسمی نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۳ سهم اقتصاد دیجیتال چین از تولید ناخالص داخلی این کشور به ۴۱.۵ درصد رسیده است. این رقم معادل ۵۰.۲ تریلیون یوآن بوده و چین را پس از ایالات متحده، در جایگاه دوم اقتصاد دیجیتال جهان قرار داده است. این رشد، ناشی از تمرکز دولت بر توسعه زیرساخت‌های دیجیتال و حمایت از صنایع فناورمحور بوده است.
داده به‌عنوان سرمایه استراتژیک
در اقدامی بنیادین، وزارت اقتصاد چین با همکاری کمیسیون اصلاحات بنیادی این کشور، داده را به عنوان یک «عامل تولید جدید» در کنار زمین، نیروی کار و سرمایه معرفی کرده است. بر اساس دستورالعمل‌های منتشرشده در سال ۲۰۲۴، شرکت‌های چینی مجاز شده‌اند تا داده‌ها را به عنوان دارایی نامشهود در ترازنامه‌های مالی خود ثبت کنند.
طبق گزارش منابع رسمی، این سیاست باعث افزایش ۱۵ درصدی ارزش بازار ۱۰۰ شرکت برتر فناوری در چین شده است و زمینه‌ساز شفافیت بیشتر در بازار سرمایه این کشور شده است.
تقویت زیرساخت‌های دیجیتال
وزارت اقتصاد چین پروژه‌های متعددی را با هدف گسترش زیرساخت‌های دیجیتال به اجرا گذاشته است. از جمله:
- احداث ۷.۲ میلیون ایستگاه پایه ۵G تا پایان سال ۲۰۲۴
- راه‌اندازی ۱۰ مزرعه پردازش گرافیکی (GPU Farm) برای پشتیبانی از کاربردهای هوش مصنوعی
- ساخت مراکز داده سبز با مصرف انرژی ۳۰ درصد کمتر از میانگین جهانی
این زیرساخت‌ها ستون فقرات اقتصاد دیجیتال چین محسوب می‌شوند و امکان تحول در صنایع سنتی، به‌ویژه تولید، حمل‌ونقل و خدمات مالی را فراهم کرده‌اند.
تثبیت جایگاه بین‌المللی از طریق دیپلماسی فناورانه
وزارت اقتصاد چین در راستای گسترش نفوذ بین‌المللی خود، سیاست دیپلماسی فناورانه را در پیش گرفته است. در قالب «ابتکار کمربند و جاده دیجیتال»، توافق‌نامه‌ای ۲۵ ساله میان چین و ایران امضا شده که همکاری در زمینه زیرساخت‌های ابری، آموزش نیروی انسانی و پروژه‌های مشترک هوش مصنوعی را شامل می‌شود.
از سوی دیگر، چین با پیشنهاد «جامعه آینده مشترک در فضای مجازی» در سازمان ملل، خواهان تدوین استانداردهای جهانی برای حکمرانی داده‌ها شده است.
رویکرد محتاطانه در برابر ارزهای دیجیتال
وزیر اقتصاد چین اعلام کرده است که نوسانات شدید در بازار ارزهای دیجیتال می‌تواند ثبات مالی جهانی را تهدید کند. او نسبت به سیاست‌های آمریکا در تأیید صندوق‌های ETF مبتنی بر بیت‌کوین ابراز نگرانی کرده و خواستار بازنگری فوری در این زمینه شده است.
با وجود ممنوعیت رسمی استخراج بیت‌کوین در خاک چین، همچنان استخرهای استخراج چینی ۵۵ درصد از قدرت پردازش شبکه جهانی را در اختیار دارند که نشان از حضور گسترده غیررسمی در این بازار دارد.
پاسخ دولت چین به چالش‌های ساختاری
وزارت اقتصاد چین اعلام کرده است که با وجود رشد سریع اقتصاد دیجیتال، چالش‌هایی مانند کاهش نرخ رشد اقتصادی و شکاف دیجیتال بین مناطق شرقی و غربی کشور باقی مانده است.
در سال ۲۰۲۴ نرخ رشد اقتصادی چین به ۵.۹ درصد کاهش یافته است. در واکنش به این موضوع، دولت چین سرمایه‌گذاری ۲ تریلیون یوآنی در زیرساخت‌های مرتبط با پردازش GPU را آغاز کرده است.
از سوی دیگر، برای رفع شکاف دیجیتال، دولت برنامه ساخت ۲۰ قطب فناوری در مناطق کمتر توسعه‌یافته غربی را کلید زده است. همچنین وابستگی چین به واردات تراشه که در حال حاضر حدود ۳۵ درصد برآورد می‌شود، موجب افزایش ۲۲ درصدی بودجه تحقیق و توسعه در حوزه نیمه‌هادی‌ها شده است.
چشم‌انداز ۲۰۳۰؛ هدف‌گذاری بلندمدت برای تسلط جهانی
برنامه توسعه اقتصاد دیجیتال چین تا سال ۲۰۳۰ هدف‌گذاری بلندپروازانه‌ای دارد. طبق این برنامه، سهم اقتصاد دیجیتال از تولید ناخالص داخلی باید به ۶۰ درصد برسد.
پروژه‌هایی نظیر «کریدور داده آسیا-اروپا» برای ایجاد زیرساخت‌های تبادل داده در سطح بین‌قاره‌ای و همچنین همکاری با ایران و روسیه برای راه‌اندازی نخستین ارز دیجیتال فرامرزی با نام DC/EP نیز بخشی از این برنامه‌هاست.
این اقدامات نشان می‌دهد که پکن تلاش دارد تا با تثبیت جایگاه خود در اقتصاد جهانی، در تدوین قواعد آینده اقتصاد دیجیتال نیز نقش محوری ایفا کند.
