آمریکا با عبور از مجموع چین و روسیه بزرگ‌ترین شریک تجاری اروپا شده است.
طبق آخرین گزارش‌های منتشرشده توسط یورواستات (Eurostat)، ایالات متحده اکنون به بزرگ‌ترین شریک تجاری اتحادیه اروپا تبدیل شده است. این تحول مهم، نتیجه کاهش تعاملات تجاری اروپا با روسیه و چین و افزایش همکاری‌های اقتصادی با آمریکا است. این تغییرات به دلایل مختلفی از جمله تحولات ژئوپلیتیکی و اقتصادی جهانی رخ داده است.
تحلیل آمار تجارت اتحادیه اروپا
بر اساس داده‌های منتشرشده، تجارت اتحادیه اروپا با روسیه از سال ۲۰۲۲ به‌طور چشمگیری کاهش یافته است. دلیل اصلی این کاهش، تحریم‌های اقتصادی گسترده علیه روسیه به‌دنبال حمله این کشور به اوکراین است. روسیه که تا پیش از این یکی از بزرگ‌ترین تأمین‌کنندگان انرژی اروپا محسوب می‌شد، اکنون جایگاه خود را از دست داده است. اتحادیه اروپا به‌طور فعال در تلاش است تا وابستگی خود به واردات انرژی از روسیه را کاهش داده و منابع جایگزین، از جمله واردات گاز طبیعی مایع (LNG) از ایالات متحده، پیدا کند.
علاوه بر این، تجارت اتحادیه اروپا با چین نیز در سال‌های اخیر کاهش یافته است. نگرانی‌های اقتصادی ناشی از سیاست‌های داخلی چین، از جمله محدودیت‌های مرتبط با کووید-۱۹، همراه با افزایش تعرفه‌های تجاری و تنش‌های سیاسی میان چین و کشورهای غربی، باعث کاهش تعاملات تجاری بین اتحادیه اروپا و چین شده است.
افزایش تجارت اروپا با آمریکا
در مقابل، ایالات متحده توانسته است روابط اقتصادی خود با اتحادیه اروپا را تقویت کند. به‌دلیل تحریم‌های اقتصادی علیه روسیه و کاهش تعاملات با چین، بسیاری از کشورهای اروپایی ترجیح داده‌اند تا همکاری‌های تجاری خود با آمریکا را افزایش دهند. صادرات محصولات صنعتی، فناوری و انرژی از آمریکا به اروپا به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته است.
از سوی دیگر، شرکت‌های اروپایی نیز تمایل بیشتری به سرمایه‌گذاری در بازارهای آمریکا نشان داده‌اند. بهبود روابط تجاری و سرمایه‌گذاری میان دو طرف به‌ویژه در صنایع پیشرفته مانند فناوری‌های سبز، نیمه‌هادی‌ها و خودروهای الکتریکی، یکی از عوامل کلیدی این رشد بوده است.
جنگ اوکراین و نقش آن در تغییر الگوهای تجاری
حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ نه‌تنها باعث تحریم‌های گسترده علیه روسیه شد، بلکه تجارت جهانی را نیز دستخوش تغییر کرد. اتحادیه اروپا که به‌شدت به منابع انرژی روسیه وابسته بود، به‌سرعت به دنبال تأمین‌کنندگان جدید گاز و نفت رفت. ایالات متحده با زیرساخت‌های پیشرفته در صادرات گاز طبیعی مایع، توانست این نیاز را تأمین کند و سهم خود در تجارت اروپا را افزایش دهد.
پاندمی کووید-۱۹ و بازنگری زنجیره‌های تأمین
یکی دیگر از عواملی که بر تغییر الگوهای تجاری اروپا تأثیر گذاشته است، بازنگری زنجیره‌های تأمین پس از پاندمی کووید-۱۹ است. اتحادیه اروپا در تلاش است تا زنجیره‌های تأمین خود را کوتاه‌تر و مطمئن‌تر کند. این مسئله باعث شده است تا کشورهای غربی مانند آمریکا در اولویت تجارت با اروپا قرار گیرند.
تأثیر بر اقتصاد جهانی
این تغییرات نه‌تنها برای اتحادیه اروپا و آمریکا بلکه برای اقتصاد جهانی نیز تأثیرگذار است. افزایش تجارت میان دو اقتصاد بزرگ جهان می‌تواند نقش مهمی در رشد اقتصادی جهانی داشته باشد. از سوی دیگر، کاهش تعاملات اقتصادی اروپا با چین و روسیه ممکن است تأثیرات منفی بر اقتصاد این کشورها داشته باشد.
پیش‌بینی آینده روابط تجاری اتحادیه اروپا
کارشناسان اقتصادی پیش‌بینی می‌کنند که روابط تجاری اتحادیه اروپا با آمریکا در سال‌های آتی همچنان رو به افزایش باشد. همکاری‌های دو طرف در زمینه‌های فناوری، انرژی و صنایع پیشرفته می‌تواند سهم آمریکا در تجارت اروپا را حتی بیشتر از میزان کنونی افزایش دهد.
