ترامپ و شی به بن‌بست رسیدند؛ توقف ارتباطات دیپلماتیک میان واشنگتن و پکن
در پی ادامه اختلافات تجاری میان ایالات متحده آمریکا و جمهوری خلق چین، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، اعلام کرد که انتظار دارد طی سه تا چهار هفته آینده توافقی با چین در خصوص تعرفه‌ها حاصل شود. با این حال، منابع مطلع و مقامات سابق آمریکایی این امر را بعید می‌دانند و گزارش‌ها حاکی از بن‌بست در مسیر دیپلماسی اقتصادی میان دو قدرت جهانی است.
به گزارش خبرگزاری اقتصادی، دونالد ترامپ همچنان بر برگزاری گفت‌وگوی مستقیم با شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، تأکید دارد. این پافشاری رئیس‌جمهور آمریکا بر گفت‌وگوی شخصی، مانعی جدی بر سر راه مذاکرات غیررسمی و دیپلماتیک تلقی شده است. منابع آگاه اعلام کرده‌اند که کاخ سفید از برقراری هرگونه تعامل غیررسمی یا رسمی با مقامات چینی خودداری کرده و این مسئله روند دستیابی به توافق را با چالش مواجه کرده است.
بر اساس اظهارات دو مقام ارشد پیشین وزارت امور خارجه آمریکا و یک منبع آگاه صنعتی، ترامپ به نمایندگان کاخ سفید اجازه تعامل و گفت‌وگو با مقامات پکن را نداده است. این در حالی است که مجلس سنای آمریکا هنوز سفیر جدید این کشور در چین را تأیید نکرده و دولت ترامپ نیز شخص جدیدی را برای رهبری گفت‌وگوهای اقتصادی با چین معرفی نکرده است.
این خلأ ارتباطی، که ناشی از فقدان کانال‌های ارتباطی رسمی و دیپلماتیک است، موجب توقف روند گفت‌وگو و کاهش احتمال رسیدن به توافقی کوتاه‌مدت شده است. منابع سیاسی معتقدند این وضعیت نه تنها روابط اقتصادی دو کشور را پیچیده‌تر کرده، بلکه ممکن است پیامدهایی برای بازارهای جهانی نیز به همراه داشته باشد.
رایان هاس، مدیر سابق امور چین، تایوان و مغولستان در شورای امنیت ملی آمریکا در دوران دولت اوباما، در این خصوص گفته است: «ارتباطات غیررسمی نمی‌توانند مؤثر باشند، زیرا ترامپ علاقه‌ای به آنها ندارد. او ترجیح می‌دهد به صورت مستقیم با رهبران دیگر کشورها از جمله شی جین‌پینگ و ولادیمیر پوتین مذاکره کند.»
در حالی که ترامپ بارها از تمایل خود برای برگزاری نشست مستقیم با رهبر چین سخن گفته، اما به نظر می‌رسد که دولت چین تمایل چندانی به پذیرش این پیشنهادها ندارد. به گفته ناظران بین‌المللی، شی جین‌پینگ ترجیح داده است در روزهای اخیر تمرکز خود را بر گسترش روابط اقتصادی با کشورهای جنوب شرق آسیا بگذارد تا بدین وسیله با فشارهای اقتصادی آمریکا مقابله کند.
از سوی دیگر، سخنگوی کاخ سفید، کارولین لیویت، در پاسخ به سوالی درباره آینده مذاکرات تجاری با چین اظهار داشت: «ترامپ به‌روشنی گفته که قدرت در حال انتقال به چین است، اما گفت‌وگوی بین رهبران، تنها راه‌حل موجود نیست. نمایندگان غیررسمی می‌توانند مسیر گفت‌وگو را هموار کنند.»
او افزود: «نمایندگان غیررسمی با برخورداری از اعتماد متقابل میان واشنگتن و پکن، می‌توانند چارچوبی انعطاف‌پذیر برای مذاکرات فراهم کنند که در صورت دیدار مقامات عالی‌رتبه، روند گفت‌وگوها را تسریع خواهد کرد.»
در این میان، دولت چین نیز از قرار دادن رئیس‌جمهور خود در موقعیت‌های غیرمنتظره یا آسیب‌پذیر خودداری می‌کند. بوروکراسی رسمی در پکن به گونه‌ای عمل می‌کند که از بروز شرایطی که به وجهه رئیس‌جمهور آسیب بزند، جلوگیری شود.
خبرگزاری بلومبرگ اخیراً گزارش داده که پکن خواهان آغاز گفت‌وگوهای رسمی به منظور پایان دادن به جنگ تعرفه‌ای با آمریکا است، اما به دلیل نبود مسیر رسمی برای مذاکره، این روند متوقف شده است.
دانیل راسل، دستیار سابق وزیر امور خارجه در امور شرق آسیا و اقیانوسیه، نیز در این رابطه عنوان کرد: «فقدان یک کانال ارتباطی معتبر و رسمی، دلیل اصلی عدم تماس تلفنی مستقیم بین ترامپ و شی جین‌پینگ است.»
به گفته منابع نزدیک به کاخ سفید، جان تورنتون، رئیس سابق شرکت گلدمن ساکس، برای ایفای نقش در مذاکرات با چین داوطلب شده است. تورنتون از ارتباطات بالایی با مقامات ارشد چینی از جمله وانگ یی، وزیر امور خارجه چین برخوردار است. همچنین استفان اورلینز، رئیس کمیته ملی روابط آمریکا و چین، اعلام کرده که در صورت تماس کاخ سفید، آماده ایفای نقش در این مسیر است.
در همین حال، ترامپ دسترسی قانون‌گذارانی را که قصد گفت‌وگو درباره مسائل تجاری با پکن دارند نیز محدود کرده است. این محدودیت‌ها نگرانی‌هایی را در بین تحلیل‌گران اقتصادی نسبت به طولانی شدن جنگ تجاری دو کشور ایجاد کرده است.
پایگاه خبری پلیتیکو گزارش داده که راسل، پس از سفر اخیر خود به چین، اعلام کرده است که مقامات چینی خواهان برقراری کانال ارتباطی رسمی با دولت آمریکا هستند. او تأکید کرد که دولت چین نسبت به جایگزین‌های احتمالی ترامپ بی‌اعتماد است، اما تأثیرات منفی ناشی از اعمال متقابل تعرفه‌ها ممکن است انگیزه‌ای برای از سرگیری مذاکرات فراهم آورد.
در نهایت، فقدان ارتباط مؤثر دیپلماتیک میان دو اقتصاد بزرگ جهان، بن‌بستی را رقم زده است که می‌تواند آثار عمیقی بر روند تجارت بین‌المللی، بازارهای مالی و ثبات اقتصادی جهانی داشته باشد. در حالی که هنوز امیدهایی برای ازسرگیری مذاکرات وجود دارد، اما مسیر دستیابی به توافق نهایی، همچنان مبهم و دشوار به نظر می‌رسد.
