تحریمهای تازه غرب علیه روسیه؛ تمرکز بر شرکتهای نفتی و صادرات انرژی
به گزارش گروه اقتصادی، در ادامه سیاستهای فشار اقتصادی غرب بر مسکو، ایالات متحده و اتحادیه اروپا از اعمال مجموعه جدیدی از تحریمها علیه روسیه خبر دادند. این تحریمها که با هدف محدود کردن درآمدهای نفت و گاز روسیه اعمال شده، دو شرکت بزرگ نفتی این کشور، «روسنفت» و «لوکاویل»، را مستقیماً هدف قرار میدهد.
بر اساس اطلاعیه رسمی وزارت خزانهداری آمریکا، این تصمیم بخشی از راهبرد واشنگتن برای افزایش فشار اقتصادی بر مسکو در سال چهارم جنگ اوکراین است. در بیانیه وزارت خزانهداری آمده است که این اقدام با هدف تضعیف توان مالی کرملین برای ادامه جنگ و کاهش منابع ارزی روسیه اتخاذ شده است.
وزارت خزانهداری آمریکا در اطلاعیه خود اعلام کرد که داراییهای شرکتهای روسنفت و لوکاویل و زیرمجموعههای آنها در ایالات متحده مسدود میشود و تمامی اشخاص حقیقی یا حقوقی مرتبط با این نهادها موظفاند داراییهای مرتبط را به دفتر کنترل داراییهای خارجی (OFAC) گزارش کنند.
همچنین در بیانیه مذکور هشدار داده شده است که مؤسسات مالی خارجی که به هر شکل با نهادهای تحریمشده همکاری داشته باشند، ممکن است با مجازاتهای ثانویه مواجه شوند. وزارت خزانهداری تأکید کرده است که در صورت لزوم، دامنه این تحریمها گسترش خواهد یافت.
همزمان با اعلام این تحریمها، دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، در گفتوگویی با خبرنگاران در کاخ سفید اظهار امیدواری کرد که محدودیتهای تازه علیه شرکتهای روسی طولانیمدت نباشد. وی گفت: «تحریمها گسترده هستند اما امیدوارم مدت زیادی ادامه نیابند. هدف ما پایان دادن به جنگ است.»
ترامپ افزود که مذاکرات اخیر میان واشنگتن و مسکو پیشرفت ملموسی نداشته و در نتیجه تصمیم به اعمال این اقدامات جدید گرفته شده است. او همچنین تأکید کرد که آمریکا همچنان از مسیر دیپلماسی برای توقف درگیریها حمایت میکند.
بسته نوزدهم تحریمهای اتحادیه اروپا
از سوی دیگر، اتحادیه اروپا نیز از تصویب بسته نوزدهم تحریمهای خود علیه روسیه خبر داد. ریاست دورهای دانمارک در اتحادیه اروپا اعلام کرد که کشورهای عضو پس از هفتهها مذاکره سرانجام بر سر جزئیات این بسته به توافق رسیدند. مهمترین بند این بسته، ممنوعیت واردات گاز طبیعی مایع (LNG) از روسیه به کشورهای اروپایی است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، این بسته همچنین شامل افزودن دهها شرکت روسی و غیرروسی به فهرست تحریمها، محدودیت سفر دیپلماتهای روسی در خاک اروپا و مسدودسازی داراییهای جدید وابسته به کرملین میشود.
در میان شرکتهای غیرروسی تحریمشده، نام چند شرکت چینی، هندی و تایلندی نیز دیده میشود که به گفته منابع اروپایی، در انتقال یا خرید نفت روسیه از طریق «ناوگان سایه» نقش داشتهاند. اتحادیه اروپا اعلام کرده است که این اقدامات برای جلوگیری از دور زدن تحریمها توسط روسیه انجام شده است.
ریاست دانمارکی اتحادیه اروپا اعلام کرد که در صورت عدم مخالفت سایر اعضا، بسته جدید تا صبح پنجشنبه بهصورت رسمی اجرایی خواهد شد.
بر اساس گزارش منابع اروپایی، ۱۱۷ کشتی جدید از ناوگان موسوم به «ناوگان سایه روسیه» نیز در این بسته تحریم قرار گرفتهاند که با این حساب، تعداد کل کشتیهای تحریمشده به بیش از ۵۵۰ فروند میرسد. هدف از این اقدام، جلوگیری از انتقال نفت روسیه از طریق مسیرهای غیررسمی عنوان شده است.
واکنش روسیه و اثرات اقتصادی
در واکنش به این تصمیمها، مسکو بار دیگر اعلام کرد که تحریمها تأثیری بر اراده روسیه در ادامه مسیر خود نخواهد داشت و اقتصاد این کشور توانسته با وجود محدودیتها، مسیرهای جایگزینی برای صادرات انرژی بیابد. سخنگوی کرملین تأکید کرده است که روسیه از گفتوگوهای واقعی و بدون پیششرط استقبال میکند اما اقدامات یکجانبه غرب مانع از آغاز روند دیپلماتیک شده است.
بازارهای جهانی نیز بلافاصله به این تحولات واکنش نشان دادند. در معاملات روز پنجشنبه، قیمت نفت برنت با ۲.۵ درصد افزایش به حدود ۶۴ دلار در هر بشکه رسید و نفت خام وست تگزاس آمریکا نیز بیش از ۲.۶ درصد رشد کرد و به حدود ۶۰ دلار رسید. افزایش قیمتها در پی نگرانی از کاهش عرضه جهانی نفت پس از تحریمهای جدید آمریکا اعلام شده است.
هماهنگی کشورهای گروه هفت
تحریمهای تازه در شرایطی اعلام میشود که کشورهای گروه هفت (G7) نیز تصمیم گرفتهاند هماهنگی بیشتری در اعمال محدودیتها علیه روسیه داشته باشند. بر اساس بیانیه مشترک اعضای گروه هفت، این کشورها متعهد شدهاند هرگونه همکاری اقتصادی با نهادهای مرتبط با بخش انرژی روسیه را محدود کنند.
در همین حال، برخی از کشورهای اروپایی از جمله اسلواکی و مجارستان در ابتدا با بسته تحریمی نوزدهم مخالف بودند اما پس از دریافت تضمینهایی از کمیسیون اروپا مبنی بر حمایت از صنایع داخلی، مخالفت خود را کنار گذاشتند.
اتحادیه اروپا اعلام کرده است که هدف از این بسته، کاهش منابع مالی روسیه برای تأمین هزینههای جنگ و حمایت از کییف است. با این حال، برخی کارشناسان در اروپا هشدار دادهاند که اجرای کامل این تحریمها میتواند هزینه انرژی در کشورهای اروپایی را افزایش دهد.
تداوم صادرات روسیه با مسیرهای جایگزین
بهرغم سه سال تحریمهای مداوم غرب، روسیه همچنان یکی از تأمینکنندگان اصلی انرژی در بازار جهانی باقی مانده است. این کشور با افزایش فروش نفت به چین و هند و استفاده از ناوگان نفتکشهای خصوصی، توانسته بخش قابلتوجهی از درآمد خود را حفظ کند.
بر اساس آمارهای منتشرشده، رشد اقتصادی روسیه در سال جاری به حدود یک درصد رسیده است اما با وجود محدودیتها، ذخایر ارزی و سرمایهگذاری در صنایع دفاعی و انرژی این کشور همچنان پایدار مانده است.
کارشناسان بازار انرژی معتقدند که تحریمهای جدید ممکن است در کوتاهمدت باعث افزایش قیمت نفت و گاز شود، اما اثرگذاری بلندمدت آن به نحوه همکاری کشورهای خریدار انرژی روسیه بستگی دارد.
در مجموع، تحریمهای تازه آمریکا و اتحادیه اروپا نشاندهنده تداوم سیاست فشار اقتصادی بر مسکو است؛ سیاستی که با هدف محدودسازی توان مالی روسیه در ادامه جنگ اوکراین دنبال میشود، در حالی که روسیه با وجود این فشارها، همچنان مسیرهای جایگزینی برای صادرات انرژی خود پیدا کرده است.
