میرون اسکولز؛ اقتصاددانی که معادلات مالی دنیا را تغییر داد
میرون اسکولز، اقتصاددان نامدار کانادایی-آمریکایی، یکی از چهره‌هایی است که تاثیر او در دنیای مالی و اقتصادی حتی امروز نیز ملموس است. او در ۱ جولای ۱۹۴۱ میلادی در تیمینز، استان انتاریو کانادا به دنیا آمد و از همان دوران جوانی علاقه شدیدی به علم اقتصاد و تحلیل‌های مالی داشت. اسکولز بعدها به دلیل توسعه مدل بلک-اسکولز، که یکی از پرکاربردترین ابزارها در قیمت‌گذاری اختیار معامله (آپشن) محسوب می‌شود، به شهرت جهانی رسید و در سال ۱۹۹۷ جایزه نوبل علوم اقتصادی را به‌طور مشترک با رابرت مرتون کسب کرد.
سال‌های اولیه و تحصیل
میرون ساموئل اسکولز در خانواده‌ای مهاجر و نسبتا متوسط رشد یافت. پدرش یک فروشنده ساده بود و مادرش نیز در اداره پست فعالیت می‌کرد. اسکولز از همان دوران مدرسه، هوش ریاضی بالایی از خود نشان داد و علاقه‌مندی‌اش به تحلیل داده‌ها و حل معماهای پیچیده بسیار مشهود بود. او دوران دبیرستان خود را در همان تیمینز گذراند و سپس وارد دانشگاه مک‌گیل در مونترال شد. در مک‌گیل رشته اقتصاد را برگزید و مدرک کارشناسی خود را در سال ۱۹۶۲ دریافت کرد.
پس از فارغ‌التحصیلی از مک‌گیل، اسکولز تصمیم گرفت تحصیلات تکمیلی خود را در ایالات متحده ادامه دهد. او به دانشگاه شیکاگو رفت و دکترای خود را در اقتصاد مالی در سال ۱۹۶۹ زیر نظر مورتون میلر و یوجین فاما، دو اقتصاددان برجسته مکتب شیکاگو، به پایان رساند. محیط دانشگاه شیکاگو در دهه ۱۹۶۰ فضایی بسیار پویا برای مباحث مربوط به بازارهای مالی، بهره‌وری و قیمت‌گذاری دارایی‌ها بود و اسکولز از این بستر به‌خوبی بهره برد.
آغاز مسیر حرفه‌ای
پس از اخذ مدرک دکترا، میرون اسکولز به تدریس در دانشگاه MIT پرداخت و سپس مدتی در دانشگاه استنفورد به‌عنوان استاد امور مالی مشغول به فعالیت شد. او در این دوران توانست ارتباط نزدیکی با فیشِر بلک برقرار کند و همین همکاری به نقطه عطف زندگی حرفه‌ای‌اش بدل شد. اسکولز و بلک در کنار رابرت مرتون، روی مدلی برای ارزش‌گذاری اختیار معامله‌ها کار کردند که در نهایت به مدل معروف بلک-اسکولز منتهی شد. انتشار این مدل در سال ۱۹۷۳ به‌نوعی انقلابی در عرصه بازارهای مالی ایجاد کرد و قیمت‌گذاری اختیار معامله را که پیش از آن بسیار پرابهام و غیرقابل‌پیش‌بینی بود، به الگویی ریاضی و منسجم تبدیل کرد.
مدل بلک-اسکولز با درنظر گرفتن پارامترهایی همچون قیمت دارایی پایه، نرخ بهره بدون ریسک، مدت‌زمان سررسید و نوسان‌پذیری بازار، توانست فرمولی نسبتا ساده اما کاربردی ارائه دهد که بانک‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و معامله‌گران به‌طور گسترده از آن بهره‌برداری کردند. این مدل نه‌تنها برای قیمت‌گذاری آپشن بلکه به‌مرور در مدیریت ریسک و ساختاردهی به سبدهای سرمایه‌گذاری نیز نقشی کلیدی پیدا کرد.
جایزه نوبل و دستاوردهای علمی
در سال ۱۹۹۷، آکادمی سلطنتی علوم سوئد جایزه نوبل اقتصاد را به میرون اسکولز و رابرت مرتون اهدا کرد. اگرچه فیشِر بلک در آن زمان در قید حیات نبود و طبق قوانین نوبل نمی‌توانست جایزه دریافت کند، اما نام او در کنار اسکولز و مرتون به‌عنوان شریک علمی ذکر شد. متن رسمی آکادمی علوم سوئد تاکید داشت که این مدل تأثیر عمیقی بر ساختار بازارهای مالی مدرن و توسعه ابزارهای مشتقه داشته و زمینه‌ساز افزایش کارایی در توزیع ریسک بین سرمایه‌گذاران شده است.
علاوه بر این، اسکولز در دهه‌های بعدی نقش مشاوره‌ای پررنگی برای بسیاری از بانک‌های بزرگ و صندوق‌های سرمایه‌گذاری ایفا کرد. او یکی از مؤسسان شرکت Long-Term Capital Management (LTCM) بود که در دهه ۹۰ به‌عنوان یک صندوق سرمایه‌گذاری با استراتژی‌های پیچیده و الگوریتمی شناخته می‌شد. البته LTCM در سال ۱۹۹۸ دچار بحران مالی شد و با کمک فدرال رزرو از فروپاشی کامل نجات یافت. این ماجرا باعث شد بسیاری به انتقادات نسبت به ریسک‌پذیری بیش‌ازحد مدل‌های مالی توجه بیشتری کنند، اما با وجود این انتقادات، ارزش علمی مدل بلک-اسکولز همچنان برقرار ماند.
نقش میرون اسکولز در تحول بازارهای مالی
میرون اسکولز از نگاه بسیاری از اقتصاددانان، یکی از پیشگامان دانش مالی مدرن محسوب می‌شود. مدل بلک-اسکولز او موجب شد امکان تحلیل آپشن‌ها و دیگر ابزارهای مشتقه به‌صورت شفاف و علمی فراهم شود و بازارها از حالت حدسی و غیرقابل‌پیش‌بینی خارج شوند. پیش از این مدل، معامله‌گران مجبور بودند تنها بر اساس تجربه و تحلیل‌های سنتی تصمیم‌گیری کنند، اما پس از انتشار مدل بلک-اسکولز، مفاهیمی مانند هجینگ (hedging) و مدیریت ریسک مبتنی بر ریاضی رواج پیدا کرد.
امروز نیز فرمول‌های برگرفته از مدل بلک-اسکولز در نرم‌افزارهای مالی، سیستم‌های معاملاتی خودکار و حتی در الگوریتم‌های هوش مصنوعی به‌عنوان یک بخش کلیدی به‌کار گرفته می‌شود. اسکولز در سخنرانی‌های مختلف اشاره کرده است که هدفش همواره کاهش عدم‌اطمینان در بازارها و ارائه روش‌های بهتر برای توزیع ریسک بوده است.
- توسعه نظریه قیمت‌گذاری اختیار معامله
- کمک به شفافیت بازارهای مالی مشتقه
- ایجاد مبنایی برای مدل‌سازی ریسک در بانک‌ها و صندوق‌ها
در کنار فعالیت‌های علمی، اسکولز بیش از ۱۰۰ مقاله پژوهشی منتشر کرده و در دانشگاه‌های بزرگی چون استنفورد و شیکاگو، به تربیت صدها اقتصاددان و مدیر مالی کمک کرده است. بسیاری از شاگردان او بعدها به مدیران ارشد نهادهای مالی بزرگ تبدیل شدند و همین شبکه گسترده علمی، میراثی ماندگار برای او به جا گذاشته است.
اسکولز همچنین عضو هیئت‌مدیره یا مشاور ارشد چندین نهاد مالی در وال‌استریت بوده و در حوزه سرمایه‌گذاری کلان، نفوذ قابل‌توجهی دارد. وی در مصاحبه‌های رسانه‌ای همواره بر این موضوع تاکید کرده که هر مدل ریاضی تنها ابزاری است و نمی‌تواند جای شهود انسانی و اخلاق حرفه‌ای را بگیرد. این نگاه متواضعانه و هوشمندانه، او را در میان دانشمندان علوم مالی به چهره‌ای قابل احترام بدل کرده است.
میراث میرون اسکولز
نام میرون اسکولز به‌طور جدی با عبارت Black-Scholes Model در جهان گره خورده است. این مدل پس از گذشت نزدیک به نیم‌قرن، همچنان یکی از سنگ‌بناهای اساسی در مهندسی مالی و مدیریت ریسک به حساب می‌آید. دانشگاه‌ها در سراسر جهان این مدل را در دوره‌های مالی تدریس می‌کنند و نسل‌های جدید معامله‌گران و تحلیل‌گران مالی همچنان از این چارچوب بهره می‌برند.
شاید کمتر کسی بداند که میرون اسکولز در دوران دانشجویی چندین‌بار با بیماری سختی دست‌وپنجه نرم کرده بود و همین موضوع باعث شد نگاه او به زندگی، ترکیبی از استقامت و واقع‌گرایی باشد. او باور داشت که اقتصاد و دانش مالی می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی مردم کمک کند، به‌شرط آنکه با اخلاق و شفافیت به‌کار گرفته شود.
در سال‌های اخیر، میرون اسکولز همچنان در پروژه‌های تحقیقاتی مرتبط با بازارهای نوظهور، فناوری‌های مالی و بلاک‌چین همکاری دارد و در سخنرانی‌هایش از اهمیت آموزش مالی عمومی و آگاهی‌بخشی درباره ریسک‌ها سخن می‌گوید. او تاکید کرده است که مدل‌های جدید مالی باید نه‌تنها از نظر ریاضی قوی باشند بلکه درک‌پذیر و مسئولانه طراحی شوند.
بسیاری از صاحب‌نظران معتقدند تاثیر میرون اسکولز بر بازارهای مالی جهان تا دهه‌ها پابرجا خواهد ماند و نام او در کنار نام‌هایی چون جان مینارد کینز، میلتون فریدمن و یوجین فاما در تاریخ اندیشه اقتصادی باقی خواهد ماند. امروز میرون اسکولز در آمریکا زندگی می‌کند و همچنان به‌عنوان استاد افتخاری و مشاور دانشگاه استنفورد فعالیت دارد.
در پایان باید تاکید کرد که زندگی میرون اسکولز نمونه‌ای از پیوند عمیق بین دانش، ریاضیات و بازارهای واقعی است؛ پیوندی که مرزهای سنتی تصمیم‌گیری مالی را در جهان تغییر داد و الگویی الهام‌بخش برای نسل‌های آینده باقی گذاشت.
