چشمانداز رشد تجارت جهانی تنزل یافت / پیشبینی WTO از رشد ۰.۵ درصدی در سال ۲۰۲۶
تهران – خبرگزاری اقتصاد ایران: سازمان تجارت جهانی (WTO) در تازهترین گزارش خود، پیشبینی رشد حجم تجارت جهانی کالا را برای سال ۲۰۲۶ به ۰.۵ درصد کاهش داد. این رقم در مقایسه با پیشبینی قبلی این سازمان که در ماه اوت اعلام شده بود (۱.۸ درصد)، کاهش قابل توجهی را نشان میدهد.
به گزارش خبرنگار اقتصادی، سازمان تجارت جهانی روز سهشنبه اعلام کرد کاهش پیشبینی رشد تجارت جهانی در پی افزایش تعرفههای تجاری، تشدید نااطمینانیهای ژئوپلیتیکی و ادامه تنشهای اقتصادی بین قدرتهای بزرگ بهویژه ایالات متحده و چین صورت گرفته است.
کاهش چشمگیر در پیشبینی رشد تجارت جهانی
در گزارش رسمی WTO آمده است که رشد حجم تجارت جهانی کالا در سال ۲۰۲۶ تنها ۰.۵ درصد برآورد شده است. این پیشبینی نشاندهنده تضعیف روند بهبود مبادلات بینالمللی است که پس از همهگیری کرونا در حال شکلگیری بود. سازمان تجارت جهانی تأکید کرده است که سیاستهای تعرفهای دولت آمریکا به رهبری دونالد ترامپ نقش قابل توجهی در این کاهش داشته است.
بر اساس اعلام WTO، در حالی که در سال ۲۰۲۴ حجم تجارت کالا در جهان ۲.۸ درصد رشد داشت، انتظار میرود این رقم در سال جاری میلادی (۲۰۲۵) به ۲.۴ درصد برسد و در سال آینده (۲۰۲۶) به ۰.۵ درصد کاهش یابد.
«انگوزی اوکونجو ایولا»، مدیرکل سازمان تجارت جهانی، در نشست خبری خود در ژنو اعلام کرد: «چشمانداز سال آینده تاریکتر است و من نسبت به آینده تجارت جهانی بسیار نگرانم.» او افزود: «با این حال، سیستم چندجانبه مبتنی بر قوانین، هنوز توانسته است در میان آشفتگیهای اقتصادی و فشارهای سیاسی، ثبات نسبی را حفظ کند.»
بازنگری در پیشبینی سال ۲۰۲۵
بر اساس گزارش جدید، سازمان تجارت جهانی پیشبینی خود از رشد تجارت کالا در سال ۲۰۲۵ را از ۰.۹ درصد قبلی به ۲.۴ درصد افزایش داده است. این بازنگری مثبت به گفته کارشناسان سازمان، ناشی از رشد واردات ایالات متحده پیش از اجرای افزایش تعرفهها و همچنین افزایش مبادلات کالاهای مرتبط با فناوری و هوش مصنوعی بوده است.
با این حال، WTO تأکید کرده است که با وجود این بهبود موقت، سطح رشد تجارت جهانی در سال ۲۰۲۵ همچنان کمتر از میانگین رشد تاریخی (۲.۸ درصد) باقی خواهد ماند.
تأثیر تعرفههای آمریکا بر تجارت جهانی
در بخش دیگری از گزارش، اشاره شده است که تصمیمات تعرفهای دونالد ترامپ از زمان آغاز دوره ریاستجمهوریاش، موجب افزایش نااطمینانی در بازارهای مالی و تضعیف رشد تجارت بینالمللی شده است. سازمان تجارت جهانی اعلام کرده که سیاستهای محدودکننده تجاری از سوی قدرتهای اقتصادی بزرگ، بر جریان آزاد کالاها تأثیر منفی گذاشته و رشد تجارت را کند کرده است.
اقتصاددانان WTO هشدار دادهاند که ادامه چنین سیاستهایی میتواند روند احیای تجارت جهانی را در سالهای آینده به شدت تحت فشار قرار دهد. در این گزارش آمده است که افزایش تعرفهها، بهویژه در کالاهای صنعتی و فناوری، زنجیرههای تأمین جهانی را با چالشهای جدیدی مواجه کرده است.
وضعیت منطقهای تجارت جهانی
در گزارش سازمان تجارت جهانی، برآورد شده است که در سال ۲۰۲۵، آسیا و آفریقا سریعترین رشد صادرات را در میان مناطق جهان تجربه خواهند کرد. در مقابل، رشد صادرات اروپا کندتر خواهد بود و آمریکای شمالی نیز روندی نزولی در صادرات خواهد داشت.
برای سال ۲۰۲۶ نیز پیشبینی شده که تمامی مناطق جهان عملکرد ضعیفتری در واردات کالا نسبت به سال جاری خواهند داشت. WTO دلیل این روند را کاهش تقاضای جهانی، افزایش هزینههای حملونقل و کاهش رشد تولید در اقتصادهای بزرگ عنوان کرده است.
رشد تولید ناخالص داخلی جهانی نیز کاهش مییابد
طبق گزارش منتشرشده، رشد تولید ناخالص داخلی جهانی که در سال ۲۰۲۵ معادل ۲.۷ درصد پیشبینی شده بود، در سال ۲۰۲۶ به ۲.۶ درصد کاهش خواهد یافت. سازمان تجارت جهانی در توضیح این تغییر اعلام کرد که کاهش رشد اقتصادی جهانی تأثیر مستقیمی بر حجم تجارت کالا دارد و همزمان با کندی فعالیتهای تولیدی و صادراتی در جهان پیش میرود.
رشد نسبی در نیمه نخست سال ۲۰۲۵
در بخش دیگری از گزارش آمده است که در نیمه اول سال ۲۰۲۵ حجم تجارت کالای جهانی نسبت به سال قبل ۴.۹ درصد رشد داشته و ارزش کل مبادلات نیز ۶ درصد افزایش یافته است. این در حالی است که در سال ۲۰۲۴ رشد ارزش تجارت تنها حدود دو درصد ثبت شده بود. به همین دلیل، سازمان تجارت جهانی پیشبینی رشد سال جاری میلادی را از منفی ۰.۲ درصد (در برآورد آوریل) به ۲.۴ درصد افزایش داده است.
جمعبندی گزارش WTO
بر اساس این گزارش، سازمان تجارت جهانی هشدار داده است که چشمانداز سال آینده میلادی برای تجارت جهانی تیرهتر از قبل است و بسیاری از شاخصهای کلان اقتصادی، از جمله صادرات، واردات و تولید، با افت مواجه خواهند شد. با این وجود، این سازمان بر ضرورت حفظ همکاریهای چندجانبه و پایبندی کشورها به اصول نظام تجارت جهانی تأکید کرده است.
انگوزی اوکونجو ایولا در پایان سخنان خود گفت: «با وجود تمام چالشها، تجارت جهانی هنوز مقاوم است. ما شاهد هستیم که سیستم چندجانبه در برابر فشارهای سیاسی مقاومت کرده و نقش خود را در حفظ جریان تجارت جهانی ایفا میکند.»
