کمیسیون اروپا در حال بررسی ممنوعیت قراردادهای جدید خرید گاز روسیه است
کمیسیون اروپا در حال ارزیابی طرحی است که به موجب آن، امضای قراردادهای جدید برای خرید سوخت‌های فسیلی از روسیه توسط شرکت‌های مستقر در کشورهای عضو اتحادیه اروپا ممنوع شود. این اقدام با هدف کاهش اتکای اتحادیه اروپا به منابع انرژی روسیه و هم‌زمان با ادامه تنش‌های ژئوپلیتیکی ناشی از جنگ اوکراین صورت می‌گیرد.
به گزارش ایسنا و به نقل از منابع رسمی اروپایی، یک مقام ارشد اتحادیه اروپا روز سه‌شنبه اعلام کرد که کمیسیون اروپا مشغول بررسی گزینه‌هایی برای ایجاد ممنوعیت قانونی جهت جلوگیری از عقد قراردادهای جدید خرید نفت، گاز و سایر سوخت‌های فسیلی از روسیه است. وی تأکید کرد که این ارزیابی‌ها هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارند و در صورت رسیدن به نتیجه نهایی، نیازمند تصویب در نهادهای قانون‌گذاری اتحادیه خواهند بود.
بر اساس این گزارش، کمیسیون اروپا همچنین در تلاش است راهکارهای قانونی فراهم کند که به شرکت‌های اروپایی امکان دهد از قراردادهای فعلی خرید گاز روسیه خارج شوند، بدون آنکه مشمول جریمه یا تبعات قانونی شوند. از جمله این گزینه‌ها، بررسی امکان استناد به بند فورس ماژور در قراردادهای جاری است.
این مقام اروپایی که نخواست نامش فاش شود، افزود: کمیسیون اروپا در حال تهیه یک «نقشه راه» برای کاهش سریع‌تر وابستگی انرژی کشورهای عضو به روسیه است. قرار است این نقشه راه در تاریخ ۶ ماه مه سال جاری منتشر شود و شامل ابزارها و گزینه‌های قانونی قابل استفاده برای دستیابی به این هدف خواهد بود.
به گفته این مقام، اقدامات در دست بررسی شامل ابزارهای تجاری نظیر محدودیت‌های وارداتی و ممنوعیت انعقاد قراردادهای جدید توسط شرکت‌های اروپایی با شرکت‌های روسی در حوزه انرژی است. هدف اصلی این اقدامات، کاهش واردات نقدی گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی) از روسیه توسط کشورهای عضو اتحادیه اروپا است.
در حالی که صادرات گاز روسیه به اروپا از طریق خطوط لوله پس از آغاز جنگ اوکراین در سال ۲۰۲۲ کاهش یافته است، اتحادیه اروپا واردات گاز مایع روسیه را در سال گذشته افزایش داده است. بر اساس آمار رسمی، ۱۹ درصد از کل گاز و ال‌ان‌جی وارداتی اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۴ از روسیه تأمین شده است.
کمیسیون اروپا اعلام کرده است که در صورت تصمیم‌گیری برای ارائه ابزارهای قانونی در این زمینه، فرآیند تصویب ممکن است نیاز به تأیید پارلمان اروپا و موافقت اکثریت کشورهای عضو داشته باشد. این نهاد اجرایی اتحادیه اروپا تاکید کرده است که هرگونه اقدام در زمینه محدودیت واردات انرژی روسیه باید به گونه‌ای باشد که بیش از روسیه به خود اروپا آسیب نزند.
کمیسیون اروپا همچنین اعلام کرده است که تأثیر این اقدامات بر امنیت انرژی و قیمت سوخت در اروپا، پیش از هرگونه تصمیم‌گیری، به طور دقیق ارزیابی خواهد شد. این موضوع به‌ویژه برای کشورهایی که وابستگی بالایی به واردات انرژی دارند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
بر اساس گزارش رویترز، برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا مخالفت خود را با اعمال تحریم‌های مستقیم بر واردات گاز روسیه اعلام کرده‌اند. این مخالفت‌ها موجب شده است کمیسیون اروپا به دنبال راه‌حل‌های غیرمستقیم و ابزارهای جایگزین برای کاهش وابستگی به انرژی روسیه باشد.
در همین راستا، بررسی امکان استفاده از بندهای حقوقی برای فسخ قراردادهای جاری بدون جریمه و استفاده از ظرفیت‌های حقوق تجارت بین‌الملل نیز در دستور کار قرار گرفته است. این گزینه‌ها می‌تواند به شرکت‌ها اجازه دهد بدون نگرانی از تبعات مالی، از همکاری با شرکت‌های انرژی روسیه خارج شوند.
برنامه‌های جدید کمیسیون اروپا بخشی از تلاش‌های گسترده‌تر اتحادیه برای تحقق اهداف تعیین‌شده در سیاست انرژی این بلوک است. طبق برنامه‌ریزی‌های اعلام‌شده، اتحادیه اروپا قصد دارد وابستگی خود به سوخت‌های فسیلی روسیه را تا سال ۲۰۲۷ به‌طور کامل قطع کند.
در ادامه این روند، پس از انتشار نقشه راه در ماه مه، کمیسیون اروپا مذاکرات رسمی خود را با کشورهای عضو و شرکت‌های فعال در بخش انرژی آغاز خواهد کرد تا نظر آن‌ها را در خصوص راهکارهای پیشنهادی جویا شود. این فرآیند ممکن است چندین ماه به طول بینجامد تا در نهایت، به تدوین سیاست‌های رسمی منجر شود.
کمیسیون اروپا تاکید کرده است که هر تصمیمی در این حوزه باید نه تنها از نظر اقتصادی قابل اجرا باشد، بلکه اثرات ژئوپلیتیکی، اجتماعی و زیست‌محیطی آن نیز بررسی شود. از این رو، تصویب نهایی هرگونه ممنوعیت، فرآیندی پیچیده و نیازمند اجماع سیاسی در سطح بالاست.
