تسلا با قرارداد ۵۵۶ میلیون دلاری در چین، به توسعه ذخیره‌سازی انرژی سبز شتاب می‌بخشد
شرکت تسلا، پیشگام جهانی در صنعت خودروهای برقی و فناوری‌های ذخیره‌سازی انرژی، در تازه‌ترین حرکت خود با امضای قراردادی به ارزش تقریبی ۵۵۶ میلیون دلار به‌منظور ساخت یک نیروگاه ذخیره‌سازی باتری در چین، نگاه‌ها را به خود معطوف کرده است. این پروژه با هدف پشتیبانی از مسیر گذار انرژی سبز در اقتصاد چین طراحی شده و نشان‌دهنده عزم جدی تسلا برای نفوذ به بازار ذخیره‌سازی در مقیاس شبکه‌ای این کشور است. این اقدام در حالی رخ می‌دهد که همچنان فضای جنگ تجاری میان ایالات متحده و چین و ابهام‌های تعرفه‌ای بر بازار سایه افکنده است.
افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی انرژی در چین
مطابق اطلاعات منتشرشده، نیروگاه باتری که تسلا در دستور ساخت قرار داده، قرار است به تأمین برق پایدار و پاک برای مصرف‌کنندگان کمک کند و علاوه بر کاهش فشار تقاضای اوج مصرف، به ثبات شبکه برق چین یاری برساند. این سیستم ذخیره‌سازی، با بهره‌گیری از فناوری Megapack که توسط تسلا توسعه یافته، می‌تواند با ذخیره انرژی مازاد از منابع خورشیدی و بادی، انرژی موردنیاز در زمان‌های غیرفعال تولید را تأمین نماید. هر واحد Megapack توانایی تأمین تا یک مگاوات برق به‌مدت چهار ساعت را دارد و نخستین تولیدات آن از کارخانه شانگهای طی سه‌ماهه نخست سال، بیش از ۱۰۰ دستگاه را شامل شده است.
بر اساس اعلام رسمی تسلا، این نیروگاه نقش یک تنظیم‌کننده هوشمند در شبکه برق شهری را ایفا می‌کند و می‌تواند ظرفیت منابع انرژی را به‌صورت منعطف مدیریت کرده و امنیت انرژی را با تضمین تأمین پایدار برق تجدیدپذیر افزایش دهد. کارشناسان معتقدند ورود تسلا به عرصه ذخیره‌سازی انرژی شبکه‌ای در چین، نه‌تنها برای بازار داخلی چین ارزش‌آفرین خواهد بود بلکه ظرفیت صادرات این فناوری را نیز تقویت می‌کند.
پیشینه توسعه انرژی‌های پاک در چین
اقتصاد چین طی سال‌های گذشته سرمایه‌گذاری عظیمی در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر داشته است. آمار رسمی نشان می‌دهد ظرفیت نصب‌شده نیروگاه‌های خورشیدی چین در سال ۲۰۲۳ به حدود ۸۸۶ گیگاوات رسید و ظرفیت بادی نیز به ۵۲۰ گیگاوات افزایش یافت. این کشور حتی موفق شد در تابستان سال گذشته، شش سال زودتر از برنامه، به اهداف ظرفیت انرژی تجدیدپذیر مصوب برای سال ۲۰۳۰ دست یابد. چنین رشدی در زیرساخت‌های سبز، نیاز به سیستم‌های ذخیره‌سازی باتری را بیش‌ازپیش برجسته کرده است، چرا که برق تولیدی از انرژی‌های خورشیدی و بادی تنها در زمان تابش آفتاب یا وزش باد قابل بهره‌برداری مستقیم است و ذخیره‌سازی انرژی، نقش کلیدی در تداوم تأمین برق در ساعاتی غیر از این دوره‌ها ایفا می‌کند.
این مسئله باعث شده دولت چین در سال‌های اخیر، سیاست‌های حمایتی پررنگی برای توسعه ظرفیت ذخیره‌سازی در مقیاس شبکه تدوین کند. هم‌اکنون ظرفیت باتری‌های مقیاس شبکه چین حدود ۴۰ گیگاوات برآورد شده اما تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند این رقم در سال‌های آینده به‌طور قابل‌توجهی افزایش یابد تا وابستگی اقتصاد دوم جهان به سوخت‌های فسیلی کاهش پیدا کند.
رقابت تسلا در بازار جهانی ذخیره‌سازی باتری
با وجود جایگاه شناخته‌شده تسلا در بخش خودروهای برقی، این شرکت طی سال‌های اخیر وارد عرصه‌های دیگری مانند ذخیره‌سازی انرژی، سیستم‌های رانندگی خودکار و حتی ربات‌های انسان‌نما شده است. در حوزه باتری‌های ذخیره‌سازی مقیاس بزرگ، تسلا اکنون در رقابت مستقیم با غول‌های چینی نظیر CATL و BYD قرار دارد. CATL در حال حاضر حدود ۴۰ درصد از سهم بازار جهانی تولید باتری را به خود اختصاص داده و پیش‌تر تأمین سلول‌ها و ماژول‌های موردنیاز Megapack های تسلا را بر عهده داشته است. با این حال، به‌دلیل ظرفیت بالای تولید CATL و نفوذ رقبای چینی در بازار، تسلا برای حفظ سهم خود در این بخش چالش‌های قابل‌توجهی پیش‌رو دارد.
از سوی دیگر، تشدید تعرفه‌های تجاری از سوی آمریکا علیه چین در دوره اخیر، نگرانی‌هایی را درخصوص قیمت‌گذاری تجهیزات وارداتی و صادراتی ایجاد کرده و ممکن است زنجیره تأمین قطعات را برای پروژه‌های آتی تسلا پیچیده‌تر کند. با این حال، کارشناسان اقتصادی بر این باورند که پتانسیل بازار عظیم چین در حوزه انرژی‌های پاک و نیاز جدی به توسعه ذخیره‌سازی، انگیزه کافی برای ادامه سرمایه‌گذاری‌های تسلا در این کشور فراهم کرده است.
بر اساس اعلام مقامات تسلا، نیروگاه جدید قرار است به‌طور مشخص از فناوری مدیریت هوشمند شبکه بهره ببرد و کمک کند چین بتواند مسیر کربن‌زدایی صنایع و مصرف انرژی را در دهه‌های پیش‌رو تسریع کند. چنین اقدامی، همسو با سیاست‌های کلان دولت چین برای کاهش آلایندگی و حرکت به سمت انرژی پاک ارزیابی می‌شود و نشان می‌دهد همکاری‌های فناورانه بین شرکت‌های آمریکایی و بازار چین، علی‌رغم تنش‌های تجاری، همچنان می‌تواند ادامه داشته باشد.
تسلا با ورود به پروژه ذخیره‌سازی انرژی شبکه‌ای در چین، نه‌تنها فرصت توسعه فناوری و فروش محصولات خود را گسترش می‌دهد، بلکه می‌تواند جای پای خود را در بازار بزرگ صادراتی آسیا نیز تقویت کند. تحلیلگران معتقدند در شرایطی که بازار خودروهای برقی با ورود مدل‌های ارزان‌قیمت رقابتی از سوی خودروسازان سنتی دچار تحول شده، تنوع‌بخشی به خطوط درآمدی و ورود به بخش انرژی پاک، استراتژی ارزشمندی برای تسلا به‌شمار می‌رود. به همین دلیل، اجرای قرارداد ۵۵۶ میلیون دلاری ساخت نیروگاه باتری در چین، از منظر اقتصادی گامی مهم در تثبیت جایگاه این شرکت ارزیابی می‌شود، هرچند باید دید در ادامه با چه چالش‌هایی در رقابت جهانی مواجه خواهد شد.
