قطر تهدید کرد: صادرات گاز به اروپا متوقف میشود
به گزارش خبرنگار اقتصادی، وزیر انرژی قطر اعلام کرد در صورت عدم اصلاح قانون پایداری شرکتها در اتحادیه اروپا، کشورش صادرات گاز طبیعی مایع (LNG) به اروپا را متوقف خواهد کرد. این هشدار از سوی سعد بن شریده الکعبی، وزیر انرژی و مدیرعامل شرکت ملی قطر انرژی، در جریان سخنرانی او در کنفرانس بینالمللی نفت ابوظبی (ADIPEC) مطرح شد.
الکعبی در این نشست تصریح کرد که قطر قادر نخواهد بود صادرات گاز طبیعی مایع خود به اروپا را ادامه دهد مگر اینکه قانون موسوم به «پایداری شرکتی اروپا» اصلاح یا لغو شود. وی افزود اجرای این قانون فشار مالی سنگینی بر شرکتهای فعال در حوزه انرژی وارد میکند و میتواند موجب اختلال در زنجیره تأمین انرژی اروپا شود.
قانون پایداری شرکتی اروپا و اعتراض قطر
این قانون که با عنوان رسمی «دستورالعمل بررسی دقیق پایداری شرکتها» (Corporate Sustainability Due Diligence Directive) شناخته میشود، شرکتهای بزرگ فعال در اتحادیه اروپا را ملزم میکند در تمامی زنجیره تأمین خود، الزامات زیستمحیطی و اجتماعی را رعایت کنند. همچنین بر اساس مفاد آن، شرکتهایی که به این الزامات پایبند نباشند ممکن است مشمول جریمههایی تا سقف ۵ درصد از گردش مالی جهانی خود شوند.
وزیر انرژی قطر اعلام کرد که این مقررات جدید، توانایی کشورهای صادرکننده انرژی برای تداوم صادرات به اروپا را محدود کرده است. او تأکید کرد: «ما از اتحادیه اروپا میخواهیم واقعگرایانهتر عمل کند. اگر شرایط فعلی تغییر نکند، قطر مجبور خواهد شد درباره صادرات گاز به اروپا بازنگری کند.»
همصدایی اکسون موبیل با موضع قطر
در همین نشست، دارن وودز، مدیرعامل شرکت چندملیتی آمریکایی اکسون موبیل، نیز نگرانی خود را از اجرای این قانون ابراز کرد. وی گفت که ادامه فعالیتهای این شرکت در اروپا به انجام اصلاحات اساسی در قانون پایداری بستگی دارد. وودز افزود: «اگر این قانون به همین شکل اجرا شود، هزینههای عملیاتی در اروپا بهطور چشمگیری افزایش خواهد یافت و ممکن است شرکتهای بزرگ انرژی از بازار اروپا خارج شوند.»
به گفته او، قانونگذاران اروپایی در ماههای اخیر با اعتراضهای مکرر شرکتهای بینالمللی مواجه شدهاند، اما تاکنون تغییری در ساختار قانون اعمال نشده است. وی هشدار داد که ادامه اجرای این قانون در شرایط کنونی میتواند رقابتپذیری بازار انرژی اروپا را تضعیف کند.
نامه مشترک قطر و آمریکا به اتحادیه اروپا
در ماه گذشته نیز قطر و ایالات متحده در اقدامی هماهنگ، نامهای مشترک به رهبران اتحادیه اروپا ارسال کردند و نسبت به پیامدهای این قانون هشدار دادند. این نامه توسط وزیر انرژی قطر سعد بن شریده الکعبی و وزیر انرژی آمریکا کریس رایس امضا شده و خطاب به رئیس کمیسیون اروپا و رئیس شورای اتحادیه اروپا ارسال شده است.
در این نامه مشترک آمده است که مفاد کنونی قانون پایداری اروپا «تهدیدی جدی برای توانایی اروپا در تأمین پایدار انرژی» محسوب میشود. امضاکنندگان هشدار دادهاند که اجرای فعلی این قانون میتواند موجب کاهش همکاریهای بینالمللی در حوزه انرژی و ایجاد اختلال در عرضه جهانی گاز شود.
بر اساس این نامه، الزام شرکتهای فعال در بخش انرژی به رعایت کامل الزامات محیط زیستی و اجتماعی در تمامی زنجیره تأمین، عملاً هزینههای تولید و توزیع انرژی را افزایش میدهد و توان رقابتی تأمینکنندگان خارجی را کاهش میدهد. قطر و آمریکا در این نامه تأکید کردند که «سختگیری بیش از حد در قوانین پایداری، ممکن است امنیت انرژی اروپا را با چالش مواجه کند و قیمتها را افزایش دهد.»
واکنش مقامات اروپایی و پیامدهای احتمالی
وزیر انرژی قطر در اظهارات خود در کنفرانس ابوظبی تصریح کرد که این کشور تمایل دارد روابط خود را با شرکای اروپایی حفظ کند، اما در صورت ادامه روند کنونی، «گزینههای دیگری» را بررسی خواهد کرد. وی اظهار داشت: «قطر یکی از پایدارترین و مطمئنترین تأمینکنندگان گاز در جهان است. اما سیاستهای جدید اروپا در حوزه انرژی، ادامه همکاری در شرایط فعلی را دشوار کرده است.»
در پی این اظهارات، سخنگوی کمیسیون اروپا اعلام کرد که اتحادیه اروپا همچنان بر اجرای قانون پایداری شرکتها تأکید دارد، اما آماده است نظرات شرکای بینالمللی خود را مورد بررسی قرار دهد. این مقام اروپایی در پاسخ به خبرنگاران گفت: «قانون پایداری برای تضمین رعایت استانداردهای جهانی در زمینه حقوق بشر و محیط زیست تصویب شده است، اما ما در گفتوگوهای سازنده با همه طرفها باقی میمانیم.»
سهم قطر در بازار گاز اروپا
طبق آمار رسمی، قطر یکی از بزرگترین صادرکنندگان گاز طبیعی مایع در جهان است و حدود ۱۲ تا ۱۴ درصد از واردات گاز اروپا از طریق قراردادهای بلندمدت با این کشور تأمین میشود. در صورت توقف صادرات قطر، بازار انرژی اروپا با کمبود شدید عرضه و افزایش قیمتها مواجه خواهد شد.
در همین زمینه، کارشناسان اروپایی هشدار دادهاند که تهدید قطر میتواند بر بازار گاز جهانی تأثیر بگذارد، زیرا اروپا در سالهای اخیر برای کاهش وابستگی به گاز روسیه، وابستگی بیشتری به LNG وارداتی از قطر پیدا کرده است. هرگونه اختلال در این مسیر میتواند برنامههای تأمین انرژی زمستانی کشورهای اروپایی را مختل کند.
چالش میان اهداف زیستمحیطی و امنیت انرژی
در حالی که کشورهای اروپایی تلاش دارند گذار به سمت انرژیهای تجدیدپذیر را تسریع کنند، همچنان بیش از نیمی از نیاز انرژی خود را از منابع فسیلی تأمین میکنند. تصمیم احتمالی قطر برای توقف صادرات گاز، میتواند فشار مضاعفی بر سیاستگذاران اروپایی وارد کند تا میان اهداف زیستمحیطی و امنیت انرژی تعادل برقرار کنند.
تا زمان انتشار این گزارش، مقامات دوحه موضع رسمی جدیدی درباره جزئیات نحوه اجرای تهدید خود اعلام نکردهاند. با این حال، منابع آگاه در صنعت انرژی قطر تأیید کردهاند که مذاکرات داخلی برای ارزیابی آثار اقتصادی احتمالی این اقدام در جریان است.
