مخالفت آمریکا با کاهش سقف قیمت نفت روسیه در نشست گروه هفت
مقامات دولت ایالات متحده آمریکا با پیشنهاد اتحادیه اروپا برای کاهش سقف قیمت نفت خام صادراتی روسیه از ۶۰ دلار به ۵۰ دلار در هر بشکه مخالفت کردند. این تصمیم در حاشیه نشست مالی وزرای گروه هفت (G7) در شهر بنف کانادا مورد بحث قرار گرفت و واکنش‌های مختلفی را در سطح بین‌المللی برانگیخت.
به گزارش ایسنا، یک مقام ارشد اروپایی که در این نشست حضور داشته است، در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز اعلام کرد که وزارت خزانه‌داری آمریکا معتقد است کاهش بیشتر سقف قیمت نفت روسیه در شرایط فعلی ضرورتی ندارد، زیرا بازار جهانی نفت به‌طور طبیعی در حال ایجاد فشار اقتصادی بر روسیه است. وی افزود: «تیم خزانه‌داری آمریکا فکر می‌کند عوامل بازار در حال انجام کارهای سنگین هستند. وقتی خرس در حال لنگیدن است، نیازی به زدن خرس نیست.»
اتحادیه اروپا در هفته‌های اخیر با بررسی داده‌های مربوط به فروش نفت روسیه، پیشنهاد کرده بود که سقف قیمت فروش نفت اورال روسیه برای کشورهایی که از خدمات مالی، بیمه و حمل‌ونقل غربی استفاده می‌کنند، از ۶۰ دلار به ۵۰ دلار در هر بشکه کاهش یابد. با این حال، مقامات آمریکایی با اشاره به افت قیمت جهانی نفت برنت به محدوده ۶۴ دلار و تخفیف ۱۰ دلاری در فروش نفت اورال، معتقدند که این سقف فعلی نیز کارکرد لازم را دارد.
سقف قیمت نفت روسیه نخستین‌بار در دسامبر ۲۰۲۲ توسط کشورهای گروه هفت، اتحادیه اروپا و استرالیا به عنوان بخشی از تلاش‌ها برای محدود کردن درآمدهای نفتی روسیه در جریان جنگ اوکراین تعیین شد. طبق این سازوکار، شرکت‌های کشورهای مذکور تنها در صورتی مجاز به ارائه خدمات کلیدی مانند حمل‌ونقل دریایی، بیمه و تأمین مالی هستند که نفت روسیه با قیمتی پایین‌تر از سقف تعیین‌شده خرید و فروش شود.
با وجود اعمال این محدودیت‌ها، از اواخر سال ۲۰۲۳ نشانه‌هایی از کاهش اثربخشی مکانیزم سقف قیمت گزارش شده است. کارشناسان حوزه انرژی معتقدند که روسیه با ایجاد و تجهیز یک «ناوگان سایه» متشکل از نفتکش‌های قدیمی و غیروابسته به شرکت‌های غربی، توانسته است بخش قابل توجهی از صادرات نفت خود را به‌ویژه به کشورهای آسیایی مانند چین و هند، بدون رعایت سقف قیمت انجام دهد.
در همین راستا، اتحادیه اروپا هفدهمین بسته تحریمی خود را علیه روسیه در هفته جاری تصویب کرد. این بسته جدید، شامل اعمال محدودیت‌هایی بر ناوگان نفتکش‌های سایه و شرکت‌های مرتبط با صادرات انرژی روسیه از جمله شرکت سورگوت نفت و گاز است. والدیس دامبرووسکیس، معاون رئیس کمیسیون اروپا، اعلام کرد که تحریم‌های بیشتری نیز در دست بررسی قرار دارد، اما در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره جزئیات، گفت: «در حال حاضر حرفی ندارم.»
بر اساس گزارش منتشر شده از سوی پایگاه خبری اویل‌پرایس، با وجود تلاش‌های اتحادیه اروپا برای کاهش سقف قیمت و مقابله با راه‌های دور زدن تحریم‌ها توسط روسیه، فعلاً تغییری در سقف قیمت تعیین‌شده ایجاد نخواهد شد و مکانیزم فعلی پابرجا باقی می‌ماند.
از سوی دیگر، برخی منابع غربی ابراز نگرانی کرده‌اند که کاهش بیشتر سقف قیمت نفت روسیه می‌تواند باعث اختلال در بازار جهانی نفت و افزایش قیمت‌ها شود. تحلیل‌گران اقتصادی بر این باورند که ایالات متحده آمریکا ممکن است به دلایل اقتصادی داخلی و همچنین نگرانی از تأثیرات احتمالی افزایش قیمت سوخت در بازار داخلی خود، با کاهش سقف قیمت مخالفت کرده باشد.
بازار جهانی نفت در ماه‌های گذشته شاهد نوسانات قابل توجهی بوده است. قیمت نفت برنت در محدوده ۶۴ دلار تثبیت شده و نفت اورال روسیه نیز با تخفیف ۱۰ تا ۱۵ دلاری به مشتریان آسیایی فروخته می‌شود. این اختلاف قیمتی باعث شده است که درآمدهای نفتی روسیه به میزان قابل توجهی کاهش یابد، اگرچه همچنان این کشور قادر است از طریق صادرات به کشورهای غیرغربی منابع مالی مورد نیاز خود را تأمین کند.
در این میان، چین و هند به‌عنوان دو مشتری بزرگ نفت روسیه، بخش عمده‌ای از صادرات این کشور را جذب کرده‌اند. این دو کشور با استفاده از کانال‌های مالی مستقل و حمل‌ونقل غیرغربی، توانسته‌اند با قیمت‌های پایین‌تر نفت وارداتی روسیه را تأمین کنند، موضوعی که اثرگذاری تحریم‌های اعمال‌شده توسط کشورهای غربی را با چالش مواجه کرده است.
برخی ناظران می‌گویند که ادامه این روند می‌تواند توازن بازار جهانی انرژی را به نفع کشورهای آسیایی تغییر دهد و از سوی دیگر، سیاست‌های تحریمی یکجانبه کشورهای غربی را بی‌اثر جلوه دهد.
در مجموع، مخالفت آمریکا با کاهش سقف قیمت نفت روسیه در حالی مطرح می‌شود که اختلاف نظر میان اعضای گروه هفت بر سر نحوه مدیریت بازار انرژی و اعمال فشار اقتصادی بر روسیه بیش از گذشته آشکار شده است. این موضوع احتمالاً در نشست‌های آینده این گروه و همچنین در سیاست‌های مشترک غرب در قبال روسیه تأثیرگذار خواهد بود.
