ورود بلاکچینها به سیستم پرداخت ملی انگلیس
بانک مرکزی انگلیس اعلام کرد در راستای توسعه زیرساختهای پرداخت ملی، استفاده از فناوری بلاکچین را در سیستم تسویه بینبانکی این کشور بررسی میکند. این اقدام بخشی از نقشهراه تحول دیجیتال در نظام پرداختهای ملی بریتانیا است که با هدف افزایش سرعت، شفافیت و امنیت تراکنشها طراحی شده است.
به گزارش رسانههای بینالمللی از جمله فایننشال تایمز و کوینتلگراف، بانک مرکزی انگلیس در بیانیهای رسمی اعلام کرد که در حال ارزیابی امکان استفاده از فناوری بلاکچین و دفاتر کل توزیعشده (DLT) در زیرساخت اصلی پرداختهای بینبانکی موسوم به «آرتی۲» (RT2) است. این سیستم از آوریل سال جاری میلادی راهاندازی شده و نقش حیاتی در تسویه و انتقال وجوه میان بانکها و مؤسسات مالی انگلیس دارد.
بر اساس این گزارش، بانک مرکزی انگلیس هدف خود را از بررسی استفاده از بلاکچین، ایجاد قابلیت «همگامسازی» بین چند پلتفرم پرداخت اعلام کرده است. در بیانیه رسمی بانک آمده است که این نهاد قصد دارد با راهاندازی یک «آزمایشگاه همگامسازی» در سال ۲۰۲۶، موارد استفاده واقعی این فناوری را در بسترهای پرداخت و تسویه بررسی کند.
در این بیانیه تأکید شده است که پروژه همگامسازی با هدف افزایش قابلیت همکاری میان سامانههای پرداخت سنتی و فناوریهای نوین طراحی شده است. به گفته مقامهای این بانک، در صورت موفقیت آزمایشها، فناوری بلاکچین میتواند به صورت مستقیم در ساختار پرداختهای ملی انگلیس ادغام شود و نقش مهمی در تسویه تراکنشها ایفا کند.
سیستم تسویه ناخالص آنی (RTGS) انگلیس پیش از این محدود به ساعات کاری اداری بود و از استانداردهای پیامرسانی قدیمی استفاده میکرد. این محدودیتها باعث میشد که انتقال وجوه بینبانکی با تأخیر انجام شود و ارتباط میان سامانههای مختلف دشوار باشد. با راهاندازی «RT2»، امکان تسویه شبانهروزی فراهم شده و استاندارد جدید «ایزو ۲۰۰۲۲» برای پیامرسانی مالی به کار گرفته شده است. این استاندارد جدید قابلیت تبادل اطلاعات دقیقتر و سریعتر را میان بانکها و نهادهای مالی بینالمللی فراهم میکند.
به گفته بانک مرکزی انگلیس، سیستم جدید RT2 علاوه بر تسهیل تراکنشهای داخلی، قابلیت پشتیبانی از پرداختهای برونمرزی را نیز دارد و میتواند زمینهساز همگرایی بیشتر با سایر سامانههای مالی جهانی شود. این بانک اعلام کرده است که علاوه بر همکاری با شبکههای تسویه فیات، قابلیت اتصال به بلاکچینهای منتخب و پشتیبانی از داراییهای دیجیتال توکنیزهشده نیز در دستور کار قرار دارد.
در بخش دیگری از بیانیه بانک مرکزی انگلیس آمده است: «ما از مفهوم همگامسازی میان پلتفرمها حمایت میکنیم و قصد داریم بهزودی یک چارچوب آزمایشی برای ارزیابی عملکرد تراکنشهای درون زنجیرهای طراحی کنیم. بر اساس نتایج این پروژه، در صورت موفقیت، گام بعدی ما انتقال این قابلیتها به مرحله تولید خواهد بود.»
هدف نهایی این طرح، استفاده از پول بانک مرکزی برای تسویه مستقیم تراکنشهای داراییهای دیجیتال و کاهش نیاز به واسطههای مالی است. در چنین مدلی، پرداختهای مبتنی بر بلاکچین میتوانند مستقیماً با دفتر کل بانک مرکزی همگام شوند و فرآیند تسویه را به شکل امن، سریع و بدون استیبلکوین یا نهاد واسط انجام دهند.
کارشناسان بانکی معتقدند پروژه RT2 و بررسی کاربرد بلاکچین، میتواند آغازگر فصلی جدید در صنعت پرداخت بریتانیا باشد. هرچند بانک مرکزی تأکید کرده است که این طرح در مرحله آزمایشی قرار دارد و هیچ تصمیمی برای جایگزینی سیستمهای موجود اتخاذ نشده است.
در گزارش رسمی بانک مرکزی انگلیس که در پایگاه اینترنتی این نهاد منتشر شده، آمده است: «در سال ۲۰۲۶ آزمایشگاه همگامسازی افتتاح خواهد شد تا موارد استفاده فناوری بلاکچین و دفاتر کل توزیعشده در تسویهحسابهای بانکی مورد بررسی قرار گیرد. هدف ما فراهمسازی زیرساختی است که بتواند با فناوریهای نوین همراستا باشد و از نوآوری در بازارهای مالی حمایت کند.»
منابع خبری همچنین گزارش دادهاند که طرح جدید بانک مرکزی انگلیس با استقبال برخی از بانکهای بزرگ و شرکتهای پرداختی روبهرو شده است. به گفته مقامات این بانک، مشارکت بخش خصوصی در این پروژه از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا تجربه عملی مؤسسات مالی میتواند به بهبود و تسریع اجرای پروژه کمک کند.
در حال حاضر، انگلیس از سیستم پرداخت سریع موسوم به «فستر پیمِنتس» (Faster Payments) برای تراکنشهای خرد استفاده میکند که امکان انتقال آنی وجوه را در تمام ساعات شبانهروز فراهم میکند. با این حال، تسویه حسابهای عمدهفروشی همچنان از طریق RTGS انجام میشود که پیشتر محدودیت زمانی داشت. نسخه جدید RT2 این محدودیت را رفع کرده و زمینه را برای تسویه ۲۴ ساعته فراهم ساخته است.
بانک مرکزی انگلیس اعلام کرده است که ارتقای زیرساخت تسویه بانکی نهتنها به نفع مؤسسات مالی داخلی، بلکه برای پشتیبانی از تجارت بینالمللی و پرداختهای فرامرزی نیز اهمیت دارد. در این بیانیه آمده است: «با پیادهسازی استانداردهای جدید و همگامسازی با فناوری بلاکچین، قصد داریم محیطی ایجاد کنیم که در آن انتقال وجوه میان بانکها، شرکتها و حتی پلتفرمهای دیجیتال بدون مانع انجام شود.»
به گزارش پایگاه خبری سیسیان (CCN)، بانک مرکزی انگلیس با این اقدام، گامی مهم به سمت پذیرش عملی فناوری بلاکچین در سطح حاکمیتی برداشته است. کارشناسان میگویند که چنین تصمیمی میتواند الگوی جدیدی برای سایر کشورها در حوزه نوسازی سیستمهای پرداخت باشد. هرچند بانک مرکزی بریتانیا تصریح کرده است که پروژه همگامسازی بلاکچین در مرحله آزمایشی خواهد بود و فعلاً اجرای کامل آن در دستور کار نیست.
در پایان بیانیه بانک مرکزی انگلیس آمده است: «این اقدام بخشی از تعهد ما برای حمایت از نوآوری، افزایش شفافیت، و بهبود امنیت سیستم پرداخت ملی است. بر اساس موفقیتهای حاصل از پروژههای آزمایشی، همگامسازی فناوریهای نوین با زیرساخت RT2 در اسرع وقت انجام خواهد شد.»
