افت ۶۲ هزار واحدی بورس در نخستین روز بازگشایی پس از وقفه ۹ روزه
بازار سرمایه کشور پس از یک تعطیلی ۹ روزه به دلیل جنگ تحمیلی تازه آغاز شده در منطقه، در نخستین روز بازگشایی با ریزش سنگین شاخص مواجه شد و بیش از ۶۲ هزار واحد افت را تجربه کرد. این در حالی است که شورای عالی بورس با هدف جلوگیری از آسیب بیشتر به سهامداران در مدت درگیری‌های اخیر، بازار را به‌طور موقت متوقف کرده بود و فقط معاملات صندوق‌های درآمد ثابت و تالارهای فیزیکی بورس کالا و انرژی فعال بود. با بازگشایی مجدد در روز شنبه ۷ تیرماه، شاخص کل بورس با افت ۶۲ هزار و ۵۰۴ واحدی به سطح ۲ میلیون و ۹۲۲ هزار واحد عقب‌نشینی کرد و شاخص هم‌وزن هم با ریزش ۱۵ هزار و ۵۲۲ واحدی به رقم ۹۰۸ هزار واحد رسید.
این روند نزولی در شرایطی رقم خورد که فعالان بازار سرمایه پس از تعطیلی طولانی و فضای پرابهام ناشی از تحولات منطقه‌ای، تمایل چندانی به خرید سهام نشان ندادند و بخش بزرگی از نقدینگی حقیقی از بازار خارج شد. آمارها حاکی از خروج ۲۱۱۳ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سرمایه است که از این میزان حدود ۳۵۶ میلیارد تومان مربوط به صندوق‌های سهامی و ۱۵۰ میلیارد تومان به صندوق‌های درآمد ثابت تعلق داشت. این موضوع بیانگر تردید جدی سرمایه‌گذاران حقیقی نسبت به وضعیت آتی بورس در پی التهاب‌های اخیر بود.
اثر توقف نمادها و مجامع شرکت‌ها بر ریزش بازار
در کنار جو عمومی پرریسک بازار، توقف نمادهای چندین شرکت بزرگ از جمله خودروسازان، برخی پتروشیمی‌ها و پالایشی‌ها به دلیل برگزاری مجامع عمومی و همچنین افشای اطلاعات با اهمیت گروه «ب»، به فشار عرضه دامن زد. نمادهای بانکی نیز عمدتاً در محدوده منفی سه درصد معامله شدند و نمادهای گروه فلزات اساسی با کاهش شدید ارزش سهامشان در افت شاخص کل نقش پررنگی داشتند. در این میان نمادهایی همچون «وپاسار» بیشترین خروج پول حقیقی را با رقم ۳۴۷ میلیارد تومان ثبت کردند، در حالی که «رپویا» بیشترین جذب پول حقیقی با حدود ۹.۱ میلیارد تومان را به نام خود زد. نماد نان قدس رضوی نیز حدود ۸.۲ میلیارد تومان خروج سرمایه حقیقی داشت که بازتابی از نگرانی عمومی نسبت به آینده بازار بود.
در سمت ارزش معاملات، بررسی‌ها نشان می‌دهد مجموع ارزش معاملات بورس‌های تهران و فرابورس به ۱۲ همت و ارزش معاملات خرد به حدود ۳.۱ همت رسید. همچنین ارزش کل بورس تهران با افت قابل توجه، به کف کانال ۹.۲ هزار همت عقب‌نشینی کرد و این در حالی است که ارزش صف‌های خرید تنها ۱۳ میلیارد تومان و صف‌های فروش بالغ بر ۲۰ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان بود. نکته قابل تأمل اینکه ۹۹ درصد نمادهای بازار در صف فروش قرار داشتند و تنها ۸ نماد مثبت و ۶۱۷ نماد منفی معامله شدند. این نسبت به خوبی بیانگر شدت هیجان منفی حاکم بر بازار سرمایه پس از بازگشایی است.
ادامه افت در روز بعد از بازگشایی
در ادامه این روند نزولی، شاخص کل بورس در شروع معاملات روز بعد یعنی یکشنبه هشتم تیر، باز هم با افت ۱۷ هزار و ۵۶۵ واحدی به رقم ۲ میلیون و ۹۰۵ هزار واحد کاهش پیدا کرد. شاخص کل هم‌وزن نیز ۲ هزار و ۳۶۰ واحد دیگر از دست داد و تا سطح ۹۰۶ هزار واحد پایین آمد. ارزش کل بازار بورس طبق گزارش‌ها به بیش از ۹۱ هزار هزار میلیارد ریال رسید و حجم معاملات حدود ۹۰۳ میلیارد سهم در ۱۶ هزار معامله ثبت شد. تحلیلگران اقتصادی معتقدند بازگشت اطمینان به بازار به‌خصوص پس از وقفه و شرایط جنگی نیازمند زمان است و فعالان همچنان در وضعیت تردید باقی مانده‌اند.
- – حجم کل معاملات در بازار سرمایه تاکنون بالغ بر ۹۰۳.۶۴۹ میلیارد سهم گزارش شده است.
- – ارزش کل این معاملات به بیش از ۹.۵۷۸. ۷۸۰ میلیارد ریال رسیده است.
- – ارزش کل بازار بورس ۹۱.۸۴۷، ۸۴۷.۹۸۹ میلیارد ریال اعلام شد.
توقف نماد ایران‌خودرو و سایپا به دلیل ابهامات اطلاعاتی
در کنار این تحولات، دو خودروساز بزرگ کشور یعنی ایران‌خودرو با نماد «خودرو» و سایپا با نماد «خساپا» به استناد مواد ۱۶ و ۱۹ دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات بورس اوراق بهادار تهران، به دلیل ابهامات در اطلاعات با اهمیت ناشر، متوقف شدند. طبق اطلاعیه منتشر شده در سامانه کدال، نماد معاملاتی ایران‌خودرو به مدت چهار روز کاری و نماد سایپا به مدت دو روز کاری متوقف خواهد بود تا ابهامات اطلاعات مالی و افشاشده شرکت‌ها برای سهامداران شفاف‌سازی شود. این تصمیم بر اساس دستورالعمل‌هایی اتخاذ شده که بورس مکلف است در صورت تغییر بیش از ۲۰ درصد در سود یا زیان پیش‌بینی شده، نماد معاملاتی را متوقف و دلایل توقف را به‌سرعت اطلاع‌رسانی کند.
براساس ماده ۱۶ دستورالعمل اجرایی معاملات، چنانچه سود یا زیان قابل اعمال ناشر نسبت به پیش‌بینی پیشین یا عملکرد سال مالی قبل بیش از ۲۰ درصد تغییر داشته باشد یا خرید و فروش دارایی‌های ثابت به میزان بیش از ۲۰ درصد کل دارایی‌های ثبت‌شده ناشر انجام شود، بورس موظف به توقف نماد معاملاتی خواهد بود. همچنین ماده ۱۹ این دستورالعمل تأکید دارد بورس علت توقف نماد را باید حداکثر تا پایان همان روز کاری اعلام و حداقل ۱۵ دقیقه قبل از بازگشایی مجدد اطلاع‌رسانی کند. در شرایط فعلی، انتظار می‌رود ناشران نسبت به تکمیل اطلاعات و رفع ابهامات اقدام کنند تا این نمادها مجدداً بازگشایی شوند.
کارشناسان بازار سرمایه معتقدند این حجم از خروج نقدینگی حقیقی و صف‌نشینی گسترده در فروش، چالشی جدی برای تداوم ثبات بورس در روزهای آینده محسوب می‌شود، به‌ویژه در حالی که فضای اقتصادی کشور همچنان درگیر آثار روانی تحولات منطقه‌ای است. از سوی دیگر، نقش نمادهای شاخص‌ساز از جمله صنایع فلزی، بانکی و خودرویی در ایجاد موج منفی بازار غیرقابل انکار بوده و فعالان انتظار دارند با بازگشت ثبات سیاسی و کاهش ریسک‌های بیرونی، بخشی از این زیان‌ها در هفته‌های آتی جبران شود.
