ایلان ماسک: مردی با ایده‌های میلیارد دلاری و شاید کاریزماتیک‌ترین چهره در تاریخ کارآفرینی

ایلان ماسک یکی از موفق‌ترین کارآفرینان تاریخ است که شبیه جادوگری در دنیای تجارت، فناوری و کارآفرینی، همیشه چند ایده ناب، شدنی و پولساز را در جیب دارد. بخصوص اینکه سبک پولدار شدن ایلان ماسک از بسیاری از ثروتمندان جهان متمایز است؛ به جای یک ایده فوق‌العاده، ایلان ماسک چندین ایده را در آن واحد پیش می‌برد و از امپراتوری هر کدام به نفع رشد دیگری بهره می‌گیرد.

علاوه بر این، شیوه سرمایه‌گذاری ایلان ماسک متفاوت از شیوه‌های کلاسیکی چون سرمایه‌گذاری وارن بافت بر روی بازار سهام و اوراق بیمه‌ است. او مجموعه‌ای از سرمایه‌گذاری‌های پر ریسک را با رویکرد آزمایش و خطا و سرشار از الگوهای مهندسی و فناوری روز پیش می‌برد.

از سرمایه‌گذاری بر روی سفرهای مریخی تا تبدیل شدن به بزرگترین سازنده خودرو در جهان، ماسک فناوری را اهرم ورود خود به بازارهای مختلف می‌سازد و از ایده‌های جسورانه برای کسب درآمدهای ماورایی بهره می‌گیرد.

اما موفقیت ایلان ماسک در برند شخصی او و کاریزمایی است که پیرامون فعالیت‌های حرفه‌ای و اجتماعی خود شکل داده است. وقتی نام Elon Musk را می‌شنویم، اولین ذهنیت‌ها، کارآفرینی، فناوری، ریسک‌ کردن، درآمدهای نجومی و شخصیت Cool ماسک در پس این نام است.

ایلان ماسک کیست؟

ایلان

زاده ۲۸ ژوئن ۱۹۷۱ در آفریقای جنوبی، ایلان ماسک یک کارآفرین آفریقایی – آمریکایی است که تأسیس یا مشارکت در تأسیس شرکت‌های موفقی چون PayPal، SpaceX، Tesla و The Boring Company را در کارنامه کسب‌وکاری خود دارد.

ماسک از یک پدر اهل آفریقای جنوبی و مادر کانادایی متولد شده است. در سال‌های ابتدایی نوجوانی، علاقه شدیدی به کامپیوتر و بخصوص بازی‌های ویدیویی داشت است؛ چنانکه در ۱۲ سالگی یک بازی ویدیویی ساده ساخت و آن را به یک مجله کامیپوتری فروخت. در سال ۱۹۸۸ به کانادا سفر کرد و اندکی بعد به دنیای تجارت و فناوری آمریکا ملحق شد.

ماسک را با خطر کردن در سرمایه‌گذاری و استفاده حداکثری از فناوری می‌شناسند. او بیشتر از هر چیزی، به ایده‌هایی علاقه دارد که دیگران از ریسک سرمایه‌گذاری روی آن‌ها هراس دارند. ماسک جسورتر از هر کارآفرین دیگر، بر روی محصولاتی سرمایه‌گذاری می‌کند که هنوز بازاری برای آن‌ها تعریف نشده و خود در خط مقدم این تعریف و تثبیت موقعیت آن ایده است.

معرفی ایلان ماسک را، برخلاف زندگی‌نامه‌های معمول، باید از ردپاهای او در کسب‌وکارهایی شروع کرد که نام او برای همیشه در موفقیت‌های آن‌ها حک شده است.

شرکت‌هایی که ردی از ایلان ماسک در خود دارند

در ادامه به امپراتوری کارآفرینی ایلان ماسک و مسیر تبدیل شدن او به ثروتمندترین و یکی از تأثیرگذارترین چهره‌ها در دنیای تجارت و فناوری می‌پردازیم.

شرکت‌های PayPal و SpaceX

پی‌پال

پس از یک مدت کوتاه تحصیل در دانشگاه کویین در اونتاریو کانادا، در سال ۱۹۹۲ ماسک عازم دانشگاه پنسیلوانیا شد. در سال ۱۹۹۷ مدرک لیسانس خود را از این دانشگاه و در رشته فیزیک و اقتصاد دریافت کرد. سپس، برای تحصیل در مقطع فوق لیسانس به دانشگاه استنفورد رفت، اما تنها بعد از چند روز از این دانشگاه استعفا داد؛ از دید ماسک، اینترنت امکان بیشتری برای تحصیل او فراهم می‌کرد و دانشگاه هدررفت زمانی زیادی داشت؛ علاوه بر این، ماسک دیگر به فیزیک علاقه نداشت و خواهان ادامه دانش اندوزی در رشته‌های مرتبط با اینترنت بود.

در سال ۱۹۹۵، او شرکت Zip2 را تأسیس کرد، شرکتی که نقشه‌ها و فهرست‌های تجاری را برای روزنامه‌های آنلاین تأمین می‌کرد. تنها ۴ سال پس از آغاز به کار Zip2، یک شرکت کامپیوترسازی به نام Compaq آن را به قیمت فوق‌العاده ۳۰۷ میلیون دلار خریداری کرد تا سرمایه لازم برای جاه‌طلبی‌های کارآفرینانه ماسک تأمین شود.

با این سرمایه، ماسک X.Com را تأسیس کرد که بعدها به PayPal تغییر نام داد. این شرکت مالی، در زمینه تسهیل در نقل و انتقال پول فعالیت می‌کرد. اما ماسک یک جا بند نمی‌شد و تنها چند سال بعد و در اوایل ۲۰۰۲، پی‌پال را به قیمت ۱.۵ میلیارد دلار به eBay فروخت.

رقم‌های بالاتر از یک میلیارد یعنی اهرمی قدرتمند برای ایده‌های ماورایی، و چه ایده‌ای ماورایی‌تر از سفر به فضا. در همان سال، Elon Musk شرکت مشهور خود یعنی فناوری‌های اکتشاف فضایی یا SpaceX را ایجاد کرد تا به ساخت راکت‌های تجاری برای سفر انسان به فضا بپردازد. اولین راکت‌های ساخت این شرکت Falcon1 و Falcon2 بودند که در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۱۰ آزمایش شدند.

طی هزاران هزار آزمایش و خطا و از دست رفتن ساعت‌ها زمانِ باارزش مهندسان و سرمایه‌ شرکت، ایلان ماسک فالکون‌های بیشتری را قربانی خلق ناب‌ترین آن‌ها با کمترین هزینه و بهینه‌ترین عملکرد کرد. SpaceX در ادامه به ساخت موشک‌ها و سفینه‌های متنوعی چون Dragon و Falcon Havey پرداخت و به یکی از تأمین‌کنندگان ایستگاه بین‌المللی فضایی و سازمان فضایی NASA تبدیل شد.

شرکت خودروسازی Tesla

با درآمد سالانه ۲۳.۳ میلیارد دلار از فروش انواع خودرهای الکتریکی، تسلا بزرگترین شرکت سازنده خودروهای الکتریکی در دنیاست. ارزش این شرکت در حدود ۱.۲ تریلیون دلار برآورد شده است (هرچند ارزش بازار سهام آن نزدیک به ۸۲۰ میلیارد دلار است).

اولین محصول تسلا در سال ۲۰۰۶ راهی بازار شد، Roadster، یک خودروی برقی که امکان طی مسافت ۳۹۲ کیلومتر در هر شارژ را داشت. نگاه ماسک به خودروهای الکتریکی، برعکس سازندگان قبلی، نگاهی جوان پسند و اسپرت بود؛ همین ایده در ساخت خودروهای لاکچری اما کم مصرف و برقی بود که موفقیت‌های تسلا را رقم زد.

در سال ۲۰۱۰، تسلا وارد بازار سهام شد و عرضه اولیه آن ۲۲۶ میلیون دلار برای شرکت تأمین سرمایه کرد. درآمدهای حاصل از فروش خودرو و ارتقاء ارزش آن در بازار سهام، ماسک را برای پیگیری ایده‌های ریسکی‌تر شارژ کرد. ایده Hyperloop او یک ترن بین شهری بود که سرعت ۱۲۰۰ کیلومتر بر ساعت برای آن پیش بینی شده بود. با این حال، و به دلیل هزینه بالا و زمان کم ماسک برای پرورش ایده خود، این پروژه از ۲۰۱۵ تاکنون در مرحله ایده باقی مانده است.

شبکه اجتماعی Twitter

ایلان ماسک یکی از کاریزماتیک‌ترین چهره‌های دنیای فناوری و تجارت است. او به ویژه، عاشق خلق آشوب‌های اینترنتی و رد و بدل کردن کامنت‌های کوتاه با اشخاص سرشناس مانند کارآفرینان، سیاست‌مداران و غول‌های فناوری است.

توییتر همیشه یک بستر مطلوب برای ارضای این حس تعامل ذهنی و گفتاری ماسک با رقیبان فکری و تبادل اندیشه با مردم عادی و حتی طرفداران او بوده است. او در سال ۲۰۰۹ به شبکه اجتماعی توییتر پیوست و در سال ۲۰۲۲ با ۸۵ میلیون فالوور به یکی از محبوب‌ترین چهره‌های آن بدل شد.

پلتفرم توییتر برای ماسک، شبیه بخشی از میز کار او در دنیای آنلاین بود. او درباره هر چیزی (معمولا به صورت غیرمستقیم) که به سرمایه‌گذاری‌هایش مرتبط بود توییت می‌کرد. بخصوص، ایلان ماسک علاقه شدیدی به دنیای رمزارز و فناوری‌های هوش مصنوعی دارد و هر از چندگاهی درباره آن‌ها توییتی منتشر می‌کند و بازار معاملات آن‌ها را متحول می‌سازد.

در سال ۲۰۲۲، ماسک از محدودیت‌ها و شیوه مدیریت Twitter به ستوه آمد و تصمیم به خرید آن گرفت. پس از مذاکرات چند ماه و حاشیه‌های فراوان، بالاخره توییتر با قیمت ۴۴ میلیارد دلار توسط ماسک خریداری شد. تنها چند ماه نگذشته بود که ماسک نیمی از کارمندان توییتر را اخراج کرد، بدون اینکه هیچ لطمه‌ای به عملکرد این شبکه اجتماعی بخورد.

هوش مصنوعی و OpenAI

OpenAI یک شرکت تحقیقاتی در زمینه بینش ماشین و طراحی زبان‌های آموزش به ربات‌های هوشمند است. ایلان ماسک در سال ۲۰۱۵ به صورت هم- موسس وارد فعالیت‌های این شرکت در زمینه هوش مصنوعی شد، اما سه سال بعد و در سال ۲۰۱۸، ماسک سهام خود را فروخت و OpenAI را ترک کرد.

آنچه ایلان ماسک از OpenAI در ذهن داشت یک تکنولوژی هوش مصنوعی برای کمک به جوامع بشری بود، اما چیزی نگذشت که دیدگاه او درباره هوش مصنوعی تغییر کرد و اکنون بر این باور است که هوش مصنوعی مهم‌ترین تهدید برای آینده بشر است.

Solarcity و Neuralink

انرژی‌های تجدیدپذیر جزء اصلی‌ترین تم‌های سرمایه‌گذاری و مدنظر کشورهای مختلف برای آینده جهان‌اند. با آگاهی از این نیاز مستمر بشر، ایلان ماسک در سال ۲۰۱۶ شرکت SolarCity را از عموزاده‌های خود، Peter and Lyndon Rive، به ارزش ۲.۶ میلیارد دلار خریداری کرد (ارزش کنونی شرکت ۳.۲ میلیارد دلار است).

علاقه ایلان ماسک به هوش مصنوعی و فناوری‌های حول آن، هرگز با فروش سهام OpenAI فروکش نکرد. او در سال ۲۰۱۷ یک شرکت کاملا خصوصی تحت عنوان Neuralink را تأسیس کرد که در زمینه فناوری نصب ایمپلنت‌های کامپیوتری در جمجمه فعالیت می‌کند. هدف این پروژه، ایجاد تراشه‌هایی کامپیوتری برای تبدیل ذهن انسان به یک جزء از شبکه اینترنت اشیاء و امکان جستجو در اینترنت به صورت ذهنی و کنترل اشیاء متصل به اینترنت است.

زندگی خصوصی ایلان ماسک

ماسک تا کنون ۳ بار ازدواج کرده است، اما یکی از همسران او یعنی Talulah Riley دو بار با ایلان ازدواج کرده است، یکی در بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ و دیگری در بازه ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۶. دیگر همسر او نیز Justime Wilson بود و ازدواج آن‌ها از ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۸ دوام داشت. ایلان ماسک ۱۰ فرزند دارد، ۶ فرزند از زن اول، ۲ فرزند با شریک زندگی خود یعنی Grimes و ۲ فرزند با همسر دومش یعنی Shivon Zilis.

برند و کاریزمای ایلان ماسک

برند شخصی ایلان ماسک، یک کاراکتر بدون مرز است که در عین کمال‌گرا بودن، به عملی‌بودن ذهنیات و تئوری‌های خود اهمیت زیادی می‌دهد. علاوه بر این، در پس چهره اجتماعی و علاقه شدید او به سخنرانی و ایده‌پردازی در شبکه‌های مختلف مجازی، ماسک بخش اعظمی از زمان خود را در خلوت و به تفکر درباره آینده حرفه‌ای و دنیای پیرامون خود می‌گذراند.

تمام آنچه ایلان ماسک در قالب شرکت‌ها و محصولات مختلف ساخته، ترکیبی از حس کارآفرینی، علاقه شدید به دنیای فناوری و بخصوص اینترنت و تعاملات آن، تفکر چهارچوب دار اقتصادی و تمایل ایده‌آل او به خلق جریان‌های جدید و به نفع بشریت است.

او ثروتمندترین انسان روی این کره خاکی است، اما اعمال او هرگز ردی از پول‌گرایی از خود نشان نمی‌دهند. آنچه باعث موفقیت ماسک می‌شود، کاریزما و یک برند شخصی است که سرشار از مردم‌گرایی و تمایل به تحول است. علاوه بر این، او به شدت عملگراست و هرگز به تئوری راضی نبوده است.

در تمام شرکت‌هایی که ماسک در آن‌ها نقشی را ایفا کرده، عملیات و محصولات شرکت حول برند شخصی او تعریف، تثبیت و عرضه شده‌اند. انگار ماسک از ایده تا اجرا و حتی در ارتباط با مشتری هم نقشی موثر دارد. اینکه چگونه او می‌تواند این حجم از فعالیت را مدیریت کند بر کسی واضح نیست، اما مشخص است که ایلان ماسک هرآنچه انجام می‌دهد را بر ایده تماشای آینده از پنجره اکنون و تقسیم این تجربه با دیگران بنا کرده است.

هدف بعدی ماسک در سفر کارآفرینی خود

انرژی‌های تجدیدپذیر

مشخص است که ماسک ایده‌های خود را تنها برای شخص او و ارضای حس خلاقیت‌اش پیگیری نمی‌کند. او بیشتر از هر چیز دیگری، به دنبال کشف نیازهای کنونی و آتی بشر است و ایده‌های فناورانه خود را پیرامون این نیازها بنا می‌کند. یا بهتر است بگوییم که ایده را با نیاز تلفیق می‌کند و از سرمایه‌ خود برای شدنی گشتن آن‌ها بهره می‌گیرد.

به نظر می‌رسد که پروژه بعدی ایلان ماسک، ایجاد جوامع کوچک و بزرگی باشد که از نظر تولید و مصرف انرژی پایدار هستند. درواقع، توسعه پایدار هدفی است که همه کشورها و صنایع دنیا به دنبال‌ آن هستند و برای آن نمی‌توان بازه زمانی خاصی به عنوان تاریخ انقضای نیاز و برطرف شدن آن قائل شد.

آنچه در قالب Master Plan توسط ماسک عنوان شده است، بخشی از فعالیت‌های شرکت خودروسازی تسلا است که به دنبال حذف همیشگی سوخت فسیلی و انتقال جهان به موقعیتی پایدار در مصرف انرژی است. در این پروژه، هدف ایجاد زیرساخت لازم برای انرژی‌های تجدیدپذیر و توسعه محصولاتی چون خودروهای الکتریکی است.

جمع‌بندی:

ایلان ماسک یک ایده‌گرا و ریسک‌پذیر در دنیای کسب‌وکار است که ترکیبی از اقتصاد و فناوری را برای ساخت برند شخصی خود به کار گرفته است. آنچه ایلان ماسک را به چنین قدرت مالی، اجتماعی و حتی سیاسی رسانده، جاه‌طلبی‌های حساب‌ شده او در پیگیری ایده‌های کسب‌وکار و حول فناوری بوده است.

بخصوص، ایلان یک کمال‌گرا است که می‌خواهد آینده را هرچه زودتر ببیند و برای این طرز فکر، سرمایه‌ لازم و ایده‌ کافی برای تزریق هرچه بیشتر فناوری به زندگی روزمره انسان را دارد. بیشتر از هر خصوصیت دیگری، این کارآفرین بودن ایلان ماسک است که سوخت ذهنی لازم برای خلق ایده‌های جدید، پیگیری و تبدیل کردن آن‌ها به دارایی را تأمین می‌کند.

شبیه به هر کارآفرین و ایده‌آل‌گرای دیگر، ماسک همیشه با مشکلات احساسی و درگیری‌های ذهنی مواجه بوده است. زندگی شخصی او سرشار از چالش‌های خانوادگی، شخصی و برداشت‌های عمومی از اوست؛ با این حال، ایلان ماسک به تعادلی بین موفقیت و ریسک‌های مرتبط با مشهور و ثروتمند بودن رسیده، آنچه هر کارآفرینی برای موفقیت در مسیر سرمایه‌گذاری و ایده‌پردازی خود به آن نیاز دارد.

سوالات متداول

نقش ایلان ماسک در تسلا چیست؟

ایلان ماسک هم- موسس (Co-Founder) و مدیر عامل شرکت تسلا است. همچنین، در حدود ۱۴ درصد از سهام شرکت تسلا متعلق به Elon Musk است. به زبانی دیگر، تسلا را با ماسک می‌شناسند و حتی اگر سهم او از این شرکت کم شود، برند تسلا با روح برند شخصی ایلان ماسک به بقای خود ادامه می‌دهد.

ثروتمندترین شخص دنیا کیست؟

در حال حاضر، ایلان ماسک با عدد تقریبی ۲۳۹ میلیارد دلار دارایی ثروتمندترین شخص در دنیاست. پس از او، Bernard Arnault و Jeff Bezos قرار دارند که به ترتیب ۲۳۱ و ۱۵۳ میلیارد دلار دارایی دارند. توجه کنید که در این رتبه‌بندی، تغییرات بازار سهام و ارزش سهام شرکت‌هایی که این اشخاص از آن‌ها سهمی دارند، نقش اصلی را در تعیین رده آن‌ها بازی می‌کنند.

آیا ایلان ماسک از ابتدا ثروتمند بوده است؟

ماسک در یک خانواده متوسط به بالا به دنیا آمده است. علاوه بر این، در سال ۱۹۹۵ او نزدیک به ۱۰۰ هزار دلار به دانشگاه بدهکار بود. با این حال، حتی اگر خانواده او کمک ۱ میلیون دلاری هم به او کرده باشند، این عدد در مقابل موفقیت چند صد میلیارد دلاری او ناچیز است و این نبوغ و پشتکار او بوده که موفقیت شاخص ماسک را رقم زده است.