بر اساس نتایج حاصل از گزارشات مبتنی بر هوش مصنوعی محصول بنیاد ” آب، صلح و امنیت ” (WPS)، میلیون‌ها نفر در نواحی نادیده گرفته‌شده دنیا، در آینده‌ای نزدیک درگیر نزاع‌های جدی بر سر منابع آب خواهند شد. این بنیاد از ابزارهای هوشمند خود استفاده کرده تا مسیرها و موقعیت‌های خشکسالی را در نقاط حساس دنیا تشخیص دهد. در این بررسی، چند کشور به عنوان کشورهایی با بالاترین سطح ریسک در کمبود آب و نزاع بر سر آن در یک سال آینده، معرفی شده‌اند.
در این اندازه‌گیری، محققان WPS از فاکتورهای محیطی، سیاسی و اجتماعی-جمعیتی استفاده کرده‌اند. بر اساس نتایج، قحطی‌های مقطعی و بلندمدت تاثیرات شدیدی بر وضعیت صلح و امنیت در این مناطق خواهند داشت.
همچنین، از زمان بارگذاری این ابزار هوشمند در سال ۲۰۱۹ تاکنون، مدل توانسته ۸۶ درصد از نزاع‌های رخ داده را پیش‌بینی کند.
مناطقی که با احتمال زیاد در ۱۲ ماه آینده نزاع بر سر منابع آب را تجربه می‌کنند
۱- کنیا، اتیوپی و سومالی
این سه کشور در حال تجربه چهارمین قطحی پیاپی هستند. علاوه بر این، جنگ اوکراین باعث کاهش واردات غله به این مناطق شده و بیشتر از ۱۸.۶ میلیون نفر دچار سوء تغذیه شدید شده‌اند. منابع مشترک آن‌ها و عدم مدیریت درست در استفاده از آن‌ها باعث بروز نزاع‌های سیاسی و حتی نظامی می‌شود.
۲- آفریقای جنوبی
خشکسالی طولانی‌مدت خلیج نلسون ماندلا در این کشور، وضعیت را به سمت شرایط ” روز صفر” برده است (شرایطی حاکی از کاهش منابع آب آشامیدنی به نقطه مرزی صفر). منطقه وسیع‌تر کیپ شرفی بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ دچار خشکسالی شدید شده است و منطقه پر شده است از صفوف مردمی که منتظر دریافت جیره آب خود هستند.
۳- عراق
سطح آب یکی از پرآب‌ترین رودخانه‌های این کشور، دجله و فرات، به پایین‌ترین مقدار خود در سال‌های اخیر رسیده است. در اوایل تابستان حجم آب این رودخانه به ۶۰ درصد پایین‌تر از میزان موجود در سال قبل رسیده است.
۴- ایران و افغانستان
رود هیرمند از دو کشور ایران و افغانستان می‌گذرد. در چند سال اخیر کاهش حجم این رود باعث شده که هر دو کشور به دنبال ایجاد سدهای بیشتر و دریافت سهم بیشتری از آن باشند. همین امر باعث بروز نزاع‌های قابل پیش‌بینی در آینده‌ای نه‌چندان دور بر سر آب خواهد شد. به‌طور ویژه، در افغانستان بیشتر از ۹۰ درصد مردم وضعیت آب و غذای بدی دارند. ایران نیز در نقاط مختلفی از سرزمین خود با چالش‌های کم‌آبی و خشک‌شدن تالاب‌ها و دریاچه‌های کشور دست‌وپنجه نرم می‌کند.
۵- پاکستان و هند
علیرغم وقوع سیل‌های عظیم در هردو کشور، پاکستان و هند نیز با موج‌های شدید گرما و درنتیجه خشکسالی مواجه‌اند. هم‌زمان با کاهش محصول، هند صادرات برنج این کشور را ممنوع کرده است. منطقه مرزی در حال حاضر نیز به شدت متشنج است و هند و پاکستان در مورد حاکمیت مناطق مرزی نمی‌توانند به توافق برسند.
راه‌حل!
با وجود وضعیت بحرانی، هنوز بارقه‌هایی از امید در برخورد با خشکسالی وجود دارند. به‌طور ویژه، صرفه‌جویی و آگاهی رسانی در تمام سطوح می‌توانند کمک شایانی به این امر باشند. همکاری بین کشورها با منابع مشترک، مورد دیگری است که باید در مجامع بین‌المللی به آن پرداخته شود. علاوه بر این، فناوری‌های جدید در مدل‌سازی و پیش‌بینی، مانند همزادهای دیجیتال و تحلیل داده‌های ماهواره‌ای با هوش مصنوعی، می‌توانند نقشه راهی برای تشخیص بحران‌ها و تعریف استراتژی‌های برون رفت ایجاد کنند.
درنهایت، تعامل و تعادل دو واژه با بیشترین ضرورت در جلوگیری از بروز نزاع بر سر آب هستند. جوامع مختلف بیشتر از هر زمان دیگری به تعامل با یکدیگر و هم‌اندیشی برای یافتن راه‌حل نیاز دارند. ازطرفی، صنایع و جوامع کوچک و بزرگ این کشورها باید تعادلی بهینه بین میزان مصرف و نیاز خود ایجاد کنند تا در آینده‌ای نه‌چندان دور، دسترسی‌های کنونی خود به منابع حیاتی آب را برای همیشه از دست ندهند.
