پایان نشست‌های بهاره صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی با تداوم ابهام تعرفه‌ای و نگرانی‌های اقتصادی
به گزارش رویترز، نشست‌های بهاره صندوق بین‌المللی پول (IMF) و بانک جهانی در واشنگتن در حالی به پایان رسید که شرکت‌کنندگان با امید به دستیابی به شفافیت در خصوص تعرفه‌های تجاری آمریکا گرد هم آمده بودند، اما در نهایت با نگرانی‌های اقتصادی بیشتر و بدون دستاورد ملموس بازگشتند.
رهبران مالی جهان در این نشست‌ها تلاش کردند تا از دولت دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، درباره ابعاد تعرفه‌های چندلایه اعمال شده توسط این کشور شفاف‌سازی بیشتری دریافت کنند. با این حال، بیشتر شرکت‌کنندگان با سوالات بیشتری نسبت به پاسخ به کشورهای خود بازگشتند.
بسیاری از مقامات اقتصادی که در نشست‌های صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی حضور داشتند، احساس کردند که دولت ترامپ درخواستی روشن از شرکای تجاری خود که تحت تاثیر تعرفه‌های گسترده قرار گرفته‌اند، ارائه نکرده است.
در طول هفته فشرده نشست‌ها، بسیاری از وزرای دارایی و تجارت تلاش کردند تا با اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا، و دیگر مقامات ارشد دولت ترامپ دیدار کنند. اما این تلاش‌ها غالباً بی‌نتیجه ماند و معدود دیدارهایی که برگزار شد، تنها توصیه به صبوری بود، در حالی که مهلت ۹۰ روزه برای تعلیق شدیدترین تعرفه‌ها به سرعت رو به پایان بود.
با وجود ادعای دولت آمریکا مبنی بر دریافت ۱۸ پیشنهاد کتبی و برگزاری مذاکرات متعدد، هیچ توافق جدیدی در طول هفته نهایی نشد. آندژی دومانسکی، وزیر دارایی لهستان، در این خصوص گفت: “ما در حال مذاکره نیستیم، فقط اقتصاد را ارائه و بررسی می‌کنیم.” وی افزود که این بلاتکلیفی برای اروپا، آمریکا و کل جهان مضر است.
تعرفه‌های آمریکا شامل ۲۵ درصد بر واردات خودرو، فولاد و آلومینیوم و ۱۰ درصد بر بیشتر کالاهای دیگر شده است. هشدارهای متعدد مبنی بر آسیب شدید این تعرفه‌ها به اقتصاد آمریکا و دیگر اقتصادهای بزرگ جهانی، تا حد زیادی از سوی مقامات آمریکایی نادیده گرفته شد.
وزیر دارایی لهستان افزود: “آنها فکر می‌کنند این درد کوتاه‌مدت و سود بلندمدت خواهد بود، اما من نگرانم که با درد کوتاه‌مدت و بلندمدت روبرو شویم.”
نتایج مبهم مذاکرات آمریکا با ژاپن و کره جنوبی
مذاکرات تجاری عمده آمریکا طی این هفته با ژاپن و کره جنوبی انجام شد، اما نتایج آنها نیز مبهم بود. هرچند بسنت این مذاکرات را “سازنده” توصیف کرد، اما درباره اهداف خاص ارزی یا تغییر سیاست‌ها بحث مشخصی مطرح نشد.
دیدگاه صندوق بین‌المللی پول نسبت به بحران تعرفه‌ای
صندوق بین‌المللی پول دیدگاه نسبتاً خوشبینانه‌تری نسبت به اثرات اقتصادی تعرفه‌های جدید آمریکا اتخاذ کرد. اگرچه پیش‌بینی‌های رشد برای اکثر کشورها در گزارش “چشم‌انداز اقتصادی جهان” (World Economic Outlook) کاهش یافت، اما IMF رسماً وقوع رکود اقتصادی، حتی برای آمریکا و چین را پیش‌بینی نکرد.
کریستالینا جورجیوا، مدیرعامل صندوق بین‌المللی پول، اذعان کرد که کشورها به شدت نگران شوک ناشی از عدم قطعیت اقتصادی هستند، اما امیدوار به حل‌وفصل مناقشات تجاری و کاهش تنش‌ها باقی مانده‌اند. وی تصریح کرد: “عدم قطعیت برای کسب‌وکارها بسیار بد است و هرچه زودتر این ابر تاریک رفع شود، برای سودآوری، رشد و اقتصاد جهانی بهتر خواهد بود.”
با این حال، برخی از مقامات مالی به رویترز گفتند که احتمال رکود جهانی بیش از ۳۷ درصدی است که توسط IMF پیش‌بینی شده است و به برآوردهای بالاتر بخش خصوصی استناد کردند.
هشدار درباره بحران بدهی‌های جدید
اریک لکومپ، مدیر اجرایی شبکه Jubilee USA، تأکید کرد که پیش‌بینی‌های خوش‌بینانه صندوق عمدتاً برای جلوگیری از ایجاد وحشت در بازارهاست. وی افزود که گفتگوهای مربوط به بحران بدهی‌های جدید که به دلیل افزایش تعرفه‌ها و کندی تجارت جهانی شکل گرفته‌اند، در این نشست‌ها نتیجه روشنی به همراه نداشته است.
رضا باقر، رئیس سابق بانک مرکزی پاکستان و مشاور کنونی در حوزه مشاوره بدهی‌های دولتی، هشدار داد که بسیاری از کشورهای در حال توسعه به ویژه در جنوب جهانی، نسبت به حاشیه رفتن موضوع “تأمین مالی توسعه” احساس ناامیدی دارند.
افزایش خطرات بدهی در بازارهای نوظهور
ایندرمیت گیل، اقتصاددان ارشد بانک جهانی، نیز زنگ خطر افزایش بدهی در بازارهای نوظهور را به صدا درآورد و خاطرنشان کرد که تعرفه‌های تجاری موجب کاهش شدید تجارت و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی شده‌اند که برای رشد کشورهای در حال توسعه حیاتی هستند.
او و دیگر مقامات بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول به کشورها توصیه کردند برای افزایش چشم‌انداز رشد خود، تعرفه‌های داخلی خود را کاهش دهند.
تأکید آمریکا بر حمایت از نهادهای مالی بین‌المللی
در این میان، شرکت‌کنندگان در نشست‌ها اندکی از اظهارات وزیر خزانه‌داری آمریکا که بر حمایت ایالات متحده از صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی تأکید کرد، آسوده‌خاطر شدند. بسنت اعلام کرد که آمریکا به این نهادها به عنوان ابزارهایی با “ارزش پایدار” نگاه می‌کند، اما از تمرکز بیش از حد آنها بر موضوعات زیست‌محیطی، جنسیتی و برابری انتقاد کرد و خواستار بازگشت آنها به ماموریت‌های اصلی‌شان یعنی ثبات اقتصادی و توسعه شد.
او همچنین تاکید کرد که واشنگتن خواهان پایان حمایت مالی بانک جهانی از چین و تمرکز بر پروژه‌های انرژی در کشورهای نیازمند است.
چشم‌انداز نگران‌کننده اقتصاد جهانی
با این وجود، فضای کلی نشست‌ها با سردرگمی درباره وضعیت تعرفه‌ها، چشم‌انداز اقتصادی تیره‌تر و نگرانی از بحران‌های جدید بدهی همراه بود. جاش لیپسکی، مشاور سابق صندوق بین‌المللی پول و مدیر کنونی مرکز ژئواکونومیکس شورای آتلانتیک، اظهار داشت: “تصویر کلی وقتی به عقب نگاه می‌کنید بسیار نگران‌کننده است.”
یکی از چالش‌های بزرگ پیش روی کشورهای توسعه‌یافته، فروش گسترده اوراق قرضه دولتی آمریکا و دیگر دارایی‌های دلاری بود که نشانه‌ای از کاهش اعتماد جهانی به سیاست‌های اقتصادی آمریکا محسوب می‌شود.
لیپسکی گفت: “اعتماد به رهبری اقتصادی آمریکا اساس قدرت دلار به عنوان ارز ذخیره جهانی بوده است. اگر این اعتماد ترمیم نشود، شرکای تجاری به دنبال جایگزین‌هایی خواهند رفت.”
