ژاپن علیه گوگل حکم داد؛ اتهام نقض قوانین ضدانحصار توسط غول فناوری آمریکایی
دولت ژاپن از طریق کمیسیون تجارت منصفانه این کشور (JFTC) رسماً شرکت گوگل را به نقض قوانین ضدانحصار متهم کرد. این اقدام در ادامه موج گسترده برخورد با شرکت‌های بزرگ فناوری در سطح جهانی به شمار می‌رود و نخستین اقدام جدی رگولاتورهای ژاپنی علیه یک شرکت فناوری بین‌المللی محسوب می‌شود.
به گزارش ایسنا، کمیسیون تجارت منصفانه ژاپن روز سه‌شنبه اعلام کرد که گوگل با اعمال سیاست‌هایی مانند پیش‌نصب موتور جستجوی خود روی گوشی‌های اندرویدی، مانع ایجاد رقابت در بازار شده و از این طریق سهم خود را به طور غیرمنصفانه‌ای حفظ کرده است. این نهاد نظارتی اعلام کرده است که گوگل باید از چنین اقداماتی خودداری کند و سیاست‌های خود را با قوانین رقابت منصفانه ژاپن هماهنگ سازد.
در دستور رسمی این کمیسیون آمده است که رفتارهای گوگل در زمینه نصب پیش‌فرض اپلیکیشن‌های خود به‌ویژه موتور جستجو روی تلفن‌های هوشمند، فضای رقابت را برای سایر شرکت‌ها به شدت محدود کرده و باعث تضعیف انتخاب آزاد کاربران شده است. این کمیسیون تأکید کرده که چنین اقداماتی، به‌طور بالقوه، ناقض مقررات تجارت آزاد و رقابت سالم هستند.
شرکت گوگل ژاپن در واکنش به این حکم، با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که این تصمیم را «تأسف‌آور» می‌داند. در این بیانیه آمده است که گوگل طی سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در ژاپن انجام داده تا نوآوری را گسترش داده و زیرساخت‌های دیجیتال را تقویت کند. این شرکت همچنین اعلام کرد که به بررسی دقیق حکم صادرشده خواهد پرداخت.
گوگل در حال حاضر زیرمجموعه شرکت هلدینگ آلفابت (Alphabet Inc.) است. با این حال، هنوز مشخص نیست که این شرکت آمریکایی قصد دارد علیه تصمیم کمیسیون تجارت منصفانه ژاپن اقدام قانونی انجام دهد یا نه. منابع نزدیک به شرکت گفته‌اند که گزینه‌های مختلف در دست بررسی است.
روند رسیدگی به پرونده گوگل توسط نهادهای نظارتی ژاپن از سال ۲۰۲۳ آغاز شده بود. مقامات ژاپنی در طول تحقیقات خود با سازمان‌های همتای بین‌المللی مانند نهادهای ضدانحصار در اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا مشورت کرده‌اند.
این اقدام کمیسیون تجارت منصفانه ژاپن اولین بار است که علیه یکی از شرکت‌های فناوری آمریکایی با این گستردگی اتخاذ می‌شود. مقامات ژاپنی اعلام کرده‌اند که هدف آن‌ها تضمین حفظ رقابت منصفانه در بازار دیجیتال ژاپن و جلوگیری از تسلط کامل شرکت‌های خارجی بر این بازار است.
در همین حال، گزارش‌هایی از سایر مناطق جهان نیز منتشر شده که نشان می‌دهد شرکت گوگل تحت فشارهای قانونی مشابهی قرار دارد. بر اساس حکم صادره از سوی یک قاضی در ایالات متحده آمریکا در سال گذشته، گوگل متهم شده که از نفوذ گسترده خود در بازار موتورهای جستجو سوءاستفاده کرده است تا رقبای بالقوه را از میدان خارج کند. گوگل این اتهامات را رد کرده و گفته است که کاربران این موتور جستجو را به دلیل کیفیت خدمات و نتایج دقیق آن انتخاب کرده‌اند.
روند تجدیدنظرخواهی درباره حکم آمریکا ممکن است چند سال به طول انجامد، اما اهمیت آن در این است که زمینه‌ساز طرح شکایت‌های مشابه در سایر کشورها از جمله ژاپن و اتحادیه اروپا شده است.
در اروپا نیز رگولاتورهای اتحادیه اروپا سال‌هاست گوگل را به استفاده انحصاری از جایگاه خود در بازار دیجیتال متهم کرده و اقداماتی در راستای جریمه یا تنظیم مجدد سیاست‌های این شرکت انجام داده‌اند. این اقدامات باعث شده فشارهای چندجانبه‌ای بر گوگل در سطح بین‌المللی وارد شود.
بر اساس گزارش رویترز، اقدام ژاپن را می‌توان بخشی از تلاش جهانی برای مهار شرکت‌های بزرگ فناوری دانست که در حال حاضر بر بخش عظیمی از زیرساخت‌های دیجیتال جهان تسلط دارند. کارشناسان حقوقی معتقدند که اگر گوگل ملزم به تغییر سیاست‌های خود در ژاپن شود، ممکن است دیگر کشورها نیز روند مشابهی در پیش بگیرند.
در حال حاضر بازار گوشی‌های هوشمند در ژاپن، به‌ویژه دستگاه‌های اندرویدی، سهم بالایی از کاربران اینترنت را شامل می‌شود و موتور جستجوی پیش‌فرض روی این دستگاه‌ها تأثیر مستقیم در رفتار جستجوی کاربران دارد. این موضوع باعث شده که سیاست‌های پیش‌نصب اپلیکیشن‌ها، به‌عنوان ابزاری برای کنترل بازار توسط شرکت‌هایی مانند گوگل تلقی شود.
کمیسیون تجارت منصفانه ژاپن تأکید کرده که هدف از صدور این حکم، الزام شرکت‌های فناوری به رعایت اصول رقابت سالم و جلوگیری از تداوم سلطه بر بازار از طریق روش‌های انحصاری است. در صورت بی‌توجهی گوگل به این دستور، احتمال اعمال جریمه‌های سنگین یا محدودیت‌های قضایی وجود دارد.
