بهره مرکب (Compound Interest) سودی است که هم بر اساس سرمایه اولیه و سود انباشته آن در دورههای قبلی، محاسبه میشود. بهره بر سود یا توان بهره مرکب ابتدا در ایتالیا و در قرن هفدهم بود که تعریف شد. متناظر با این شکل از سوددهی، بهره بیشتر و تصاعدی به سپرده شما تعلق میگیرد.
به زبانی خیلی ساده، هربار که به سپرده سود اضافه میشود، در محاسبه سود مرحله بعد سودهای انباشه مراحل قبل نیز به سپرده اولیه اضافه میگردند. بنابراین، در یک دوره مشخص زمانی، کل دارایی به صورت نمایی رشد میکند.
اگر از بانک وام بگیرید، میزان سودی که از شما گرفته میشود هرگز درصد تعیین شده، مثلا ۴ درصد، از مبلغ کل وام نیست و به صورت مرکب محاسبه میشود؛ هرچند فرمول و نحوه تعیین دوره در دریافت وام متفاوت است و ممکن است پارامترهای دیگری چون تورم نیز به فرمول اضافه شوند، اما مطمئنا مبلغ نهایی حاصلضرب مبلغ وام در سود پیشفرض نیست.
بهره مرکب یا Compound Interest چگونه محاسبه میشود؟
نحوه محاسبه بهره مرکب به شما کمک میکند که دید بهتری از میزان پولی که باید دریافت یا پرداخت کنید داشته باشید و متناظر با آن افتتاح حساب کنید یا وام بگیرید. سود مرکب با ضرب مبلغ اولیه وام یا اصل سپرده اولیه در نرخ بهره سالانه به اضافه یک به توان تعداد دورههای مرکب منهای یک، محاسبه میشود. به زبان ریاضی
Compound Interest= P[(1+i)^n-1]
که در آن P سپرده اولیه یا اصل وام است، i نرخ بهره و n تعداد دورههای مرکب است (غالبا سالهایی که باید بازپرداخت وام داشته باشید).
مثالی برای درک بهتر بهره مرکب
فرض کنید شما میخواهید یک حساب سپرده ۵ ساله ۱۰ میلیون تومانی با سود مرکب با نرخ بهره ۵ درصد ایجاد کنید؛ آنگاه، پس از ۵ سال، مجموع پولی که به شما تعلق میگیرد برابر است با
۲۷۶۲۸۱۹.۶ =[۵-۱^(۱+۰.۰۵)]۱۰۰۰۰۰۰۰=بهره مرکب
چون هر دوره، سود دوره قبل به اصل سرمایه اضافه و بهره متناظر با آن محاسبه میگردد، هر دوره بهره بیشتری از ۵ درصد مبلغ اولیه نصیب شما میشود. علاوه بر سود بانکی، فرصتهای دیگری چون اوراق قرضه وجود دارند که از آن طریق، شما میتوانید با بانکها در روند سرمایهگذاری و درآمدزایی شریک شوید. تفاوت اما در این است که در سپردهگذاری و دریافت سود مرکب، هیچ ریسکی سرمایه شما را تهدید نمیکند، اما در انواع دیگر از مشارکت بانکی مانند اوراق قرضه، امکان از دست دادن بخشی یا تمام سرمایه شما وجود خواهد داشت.