همبستگی جفت ارزها یا Currency Correlation به معنی وجود یک وابستگی معنادار بین روند تغییرات در ارزش دو ارز خاص در بازار معاملات است. فرمول همبستگی یک مبنای ریاضی برای اندازه‌گیری میزان همبستگی بین جفت ارزهایی USD/GBP و USD/JPY در فارکس، یا دلار و تتر در دنیای ارز دیجیتال است.
همبستگی جفت ارزها اصطلاحی است که برای اولین بار در بازارهای فارکس و برای بررسی ارزش ارز کشورهای مختلف در مقایسه باهم، استفاده شد. با این حال، مفهوم همبستگی بیشتر از ۱۰۰ سال است که در آمار و مدل‌های ریاضی کاربرد دارد و مبنای قابل اعتمادی برای تشخیص رفتار هم‌زمان دو یا چند متغیر تصادفی است.
در دنیای رمزارز، ارزهایی وجود دارند که تعریف و رفتار آن‌ها باعث می‌شود که تغییر در قیمت و روند کلی یک ارز، مستقیما و با کمی نوسان در دیگری نیز مشاهده شود. برای مثال، تتر یک استیبل کوین است که ماهیت آن مبتنی بر ارز دلار است؛ بنابراین، تغییر در ارزش دلار بر ارزش تتر نیز تأثیر می‌گذارد.
همبستگی جفت ارزها (Currency Correlation)
معامله‌گر خوب کسی است که حساسیت سبد سرمایه‌گذاری خود نسبت به نوسانات بازار را درک کند و واکنش‌هایی متناظر با این نوسان‌ها داشته باشد. بخصوص برای کسانی که در بازارهای فارکس و مشابه آن در کریپتو فعال‌اند، ارزها به شکل دو به دو قیمت‌گذاری می‌شوند و هیچ ارزی استقلال کاملی از دیگر ارزها ندارد.
تعریف همبستگی از منظر آماری
اگر ارز مبنا برای شما یا بازار معامله دلار باشد و شما بخواهید پوند انگلیس را با ین ژاپن معامله کنید، شما در واقع یک مشتق از جفت ارز GBP/USD و USD/JPY را معامله خواهید کرد. بنابراین، نرخ GBP/JPY باید حداقل به یکی از این دو جفت وابسته باشد.
اما این رابطه‌ها تنها محصول این جفت بودن و نقش ارز میانجی نیست. برعکس، سیاست‌های منطقه‌ای، قدرت ارز در بازار و اخبار حول آن، شرایط اقتصاد جهانی و بسیاری موارد دیگر بر میزان وابستگی بین ارزها تأثیر دارند.
نکته مهم دیگر نوع همبستگی است؛ همبستگی منفی تقابل روندهای دو ارز و همبستگی مثبت به معنی توافق روند تغییر در ارزهاست. برای مثال، دلار و ریال همبستگی منفی دارند، هر وقت دلار بالا می‌رود، ارزش ریال کاهش می‌یابد.
ضریب همبستگی در Currency Correlation
برای تعیین میزان همبستگی از ضریب همبستگی استفاده می‌شود که عددی بین ۱- و ۱+ است. هرچقدر این مقدار به ۱+ نزدیک‌تر باشد، یعنی جفت ارز جهت مشابهی را در تغییرات طی می‌کنند. هرچقدر ضریب همبستگی به ۱- نزدیک باشد، جفت ارز با شدت و زاویه تندتر از هم جدا می‌شوند. همچنین، وقتی ضریب همبستگی صفر است، وابستگی جفت ارز کاملا تصادفی است.
فرمول زیر، فرمول همبستگی استاندارد است که در محاسبه همبستگی جفت ارزها به کار می‌رود؛ در این فرمول X و Y مشاهدات حاصل از بررسی تاریخچه کوتاه یا بلندمدت جفت ارز مورد بررسی هستند؛ خط تیره روی آن‌ها نیز به معنی میانگین این مقادیر است.
اگرچه این فرمول پیچیده به نظر می‌آید، اما عملکرد لازم در محاسبه آن بسیار ساده است. فرض کنید می‌خواهید ضریب همبستگی ریال و لیر ترکیه را محاسبه کنید. کافی است یک ارز مبنا مانند دلار را انتخاب و تاریخچه ارزش ریال و لیر نسبت به آن را جمع‌آوری و میانگین آن‌ها را حساب کنید.
درنهایت، با قرار دادن اعداد در فرمول بالا، برای دوره زمانی یک ماهه یا هر مقداری که مدنظر دارید، ضریب همبستگی دو ارز ریال و لیر به دست می‌آید. توجه کنید که در فرمول بالا، صورت کسر کوواریانس و مخرج کسر انحراف معیار این تغییرات هستند.
نحوه خواندن جدول‌های همبستگی
در اولین گام باید درک درستی از ضریب همبستگی داشته باشید. برای نمونه، وقتی در بازار بورس هستید، ارزش سهام نسبت به یکدیگر قابل مقایسه‌اند، زیرا مبنا ریال و مشترک برای تمام سهام است. در بازار فارکس اما، ارزها هر کدام یک واحد پولی هستند و شما آن‌ها را نسبت به هم معامله می‌کنید. بنابراین، در اولی همبستگی سهام را داریم و در دومی همبستگی جفت ارز را باید محاسبه کنیم.
در زیر، نمونه‌ای از جدول ضریب همبستگی جفت ارزها با بیشترین میزان معامله در فارکس ارائه شده است. با مقایسه اعداد می‌توانید به میزان وابستگی این جفت ارزها به یکدیگر پی ببرید و متناظر با ضریب همبستگی، بازه زمانی محاسبه آن و وضعیت کنونی بازار اقدام به معامله در فارکس کنید. برای مثال، برای جفت ارز EUR/USD و GBP/USD این ضریب برابر با ۰.۷۷ است که نشان از وابستگی شدید روندهای این دو جفت ارز دارد.
| GBP/JPY | AUD/USD | GBP/USD | EUR/USD | |
| ۰.۶۶ | ۰.۷۵ | ۰.۷۷ | EUR/USD | |
| ۰.۸۸ | ۰.۷۰ | ۰.۷۷ | GBP/USD | |
| ۰.۶۰ | ۰.۷۰ | ۰.۷۵ | AUD/USD | |
| ۰.۶۰ | ۰.۸۸ | ۰.۶۶ | GBP/JPY |
یک استراتژی معاملاتی متناظر با جدول‌های همبستگی جفت ارز این است که وقتی ضریب همبستگی یک عدد منفی بزرگ است، مثلا ۰.۹۵-، شما می‌توانید خرید یک جفت و فروش دیگری را مدنظر قرار دهید. بنابراین، یا در هر دو معامله سود می‌کنید، یا هر دو به ضرر می‌انجامند. دلیل این امر، رفتار معکوس آن‌ها از نظر افزایش یا کاهش ارزش است.
استراتژی هجینگ با استفاده از فرمول همبستگی جفت ارز
یکی از پرکاربردترین روش‌های هجینگ در معاملات فارکس، استفاده از فرمول همبستگی جفت ارز و خرید و فروش دو جفت ارز با ضریب همبستگی بالاست. بنابراین، اگر فروش اولی با ضرر همراه باشد، قاعدتا خرید دومی باید سودآور باشد.
برای مثال، EUR/USD و AUD/USD دو جفت ارز با ضریب همبستگی قوی و بالاتر از ۰.۷۵ هستند. بنابراین، خرید EUR/USD و فروش AUD/USD یک وضعیت هجینگ موضعی ایجاد می‌کند. موضعی از این جهت که ضریب همبستگی اندازه تغییرات در قیمت را مدنظر قرار نمی‌دهد، بلکه تنها به جهت آن‌ها می‌پردازد.
دلار و تتر
مشابه با بازار فارکس و فرمول همبستگی جفت ارزهای رایج، می‌توان فرمول همبستگی را برای ابزارهای مالی غیرمتمرکز (DeFi) مانند بیت‌کوین و اتر نیز تعریف کرد. با این حال، نوسان شدید در بازار رمزارز باعث می‌شود که این فرمول با دقت کمتری نسبت به حالت قبل روندها را پیش‌بینی کند.
تتر چیست؟
تتر یک توکن محصول بلاک‌چین و مورد استفاده در صرافی‌های رمزارز است که ارزش و تعریف آن با ارزش ارزهای دنیای واقعی گره خورده است. توکن‌های تتر را استیبل کوین می‌خوانند و هدف از تعریف آن‌ها، ایجاد تعادل در بازار رمزارز است، زیرا حلقه‌ای متصل به ارزهای باثبات دارند.
معامله‌گران دنیای رمزارز از این توکن‌ها برای فعالیت در سرمایه‌گذاری‌های مطمئن‌تر و با نوسان بسیار پایین بهره می‌گیرند. همچنین، تتر در بلاک‌چین‌های مختلف به عنوان توکن پرداخت به کار گرفته می‌شود، زیرا ارزش آن در طول زمان تغییر کمی دارد.
USDT و رابطه آن با دلار
USDT یک استیبل کوین است که حلقه اتصال خود به پول فیات را بر مبنای ارزش دلار قرار داده است. تتر متعلق به iFinex، یک شرکت مستقر در هنگ کنگ و صاحب صرافی رمزارز BitFinex، است. این محصول بلاک‌چین در سال ۲۰۱۴ و توسط RealCoin به دنیای معاملات ارز دیجیتال معرفی شد.
از اوایل سال ۲۰۲۳، تتر به عنوان سومین رمزارز بزرگ بازار، پس از بیت‌کوین و اتر، شناخته شده است. ارزش بازار این استیبل کوین در حدود ۸۱ میلیارد دلار است. قیمت آن نیز همیشه در حول ۱ دلار، با قیمت کنونی ۰.۹۹۹۸۷ دلار، بوده است.
فراموش نکنید که تتر یک نام کلی برای توکن‌هایی است که ارزش‌های آن‌ها به ارزش یک ارز دنیای واقعی گره خورده است و این USDT است که رابطه تتر با دلار آمریکا را مشخص می‌کند. با این حال، در بازار معاملات اکثرا از USDT با همان نام تتر یاد می‌شود.
همبستگی دلار و تتر
متناظر با نوع تعریف USDT، قاعدتا باید ارزش تتر نیز تغییر کند، اما همیشه روند به این شکل نیست. برای محاسبه میزان همبستگی دلار و تتر می‌توانید از دو روش استفاده کنید. در روش اول، یک رمزارز متمایز مانند بیت‌کوین را مبنا قرار می‌دهید و تغییرات قیمت آن نسبت به دلار و تتر را می‌سنجید و در نهایت، همبستگی دلار و تتر را حساب می‌کنید.
در روش دوم، نیاز به هیچ محاسبه از جنس فرمول همبستگی نیست. از آنجا که ارزش تتر (USDT) از قبل با دلار اجین شده است، تنها کافی است به نمودار قیمت تتر، که به دلار است، نگاه کنید. هرچقدر این میزان از عدد ۱ فاصله بگیرد، یعنی به همان میزان این دو ارز از هم مستقل شده‌اند.
صاحبان و خالقان تتر سعی می‌کنند که ارزش آن را در تعادل با ارز مبنا، مثلا دلار، حفظ کنند. با این حال، پشتیبان اصلی توکن‌های تتر نه دلار و ارزهای دیگر، بلکه ذخایر تتر و نحوه استفاده از آن‌ها در پلتفرم‌های بلاک‌چین است. به زبانی دیگر، اگر دنیای رمزارز و پول‌های دیجیتال آن بتوانند سهم بالاتری از اقتصاد جهان را نصیب خود کنند، آنگاه همبستگی دلار و تتر با تغییرات بیشتری مواجه خواهد بود.
علاوه بر این، هرچقدر اختلالات در پلتفرم‌ها و خدمات تتر بیشتر شود، ارزش آن نسبت به دلار کاهش می‌یابد. برای مثال، در اواسط سال ۲۰۲۲، اتفاقات و حاشیه‌های پیرامون تتر باعث سقوط ناگهانی و زیاد آن در مقایسه با ارز دلار شدند. با ارزش بازاری که تتر دارد و وابستگی پلتفرم‌های مختلف دنیای DeFi به آن، چنین سقوط‌هایی نه تنها به تتر بلکه به تمام بازار رمزارز صدمه وارد می‌کند.
درنهایت، اگر هدف شما ورود یا ادامه فعالیت در بازارهایی چون فارکس و ارز دیجیتال است، فرمول همبستگی جفت ارزها کمک خوبی در تحلیل‌های تکنیکال خواهد بود. بخصوص، اگر هدف سرمایه‌گذاری بلندمدت است، محاسبه این ضریب را در بازه زمانی بلندمدت انجام دهید؛ برعکس، برای سرمایه‌گذاری کوتاه مدت، بازه‌های زمانی کوتاه‌تر مفیدترند.
