رتبه های اول لیست Forbes Global 2000

لیست Forbes Global 2000 یک رتبه‌بندی سالانه از ۲۰۰۰ شرکت برتر جهان است که توسط مجله Forbes تهیه و منتشر می‌شود. این رتبه‌بندی، ازجمله معتبرترین گزارش‌ها در پیشرفت، وسعت، توزیع و وزن اقتصادی شرکت‌ها در صنایع و نقاط مختلف جهان است.

نکته جالب درباره این لیست، نحوه تغییر جایگاه‌ها، بخصوص جایگاه‌های برتر، در ۲۰۰۰ رتبه آن است. بخصوص، این تغییرات مستمر نشان از سرعت بالای تحول در صنایع و کشورهای مختلف و نقش فناوری در دست به دست شدن این رتبه‌ها دارد.

Forbes Global 2000 چیست؟

Forbes Global 2000یک رتبه‌بندی سالانه از بزرگترین شرکت‌های جهان است که با استفاده از ۴ متغیر اصلی تحلیل و تدوین شده‌اند. این متریک‌ها شامل فروش، سود، دارایی و ارزش بازار شرکت‌ها می‌شوند. در این قیاس، Forbes ابتدا ۴ لیست به صورت Sales 2000، Profit 2000، Assets 2000 و Market 2000 تهیه می‌کند. سپس شرکت‌ها نسبت به این متریک‌ها مقایسه و ۴ لیست ۲۰۰۰ تایی از آن‌ها استخراج می‌شوند.

هر شرکتی که قرار است در Forbes Global 2000 قرار گیرد، باید حداقل در یکی از ۴ لیست اولیه ظاهر شود. همچنین، داده‌های مورد نیاز برای انجام این تحلیل عددی از بنیاد FactSet Research Systems دریافت می‌شود که یک شرکت بین‌المللی فعال در زمینه تهیه و تدوین داده‌ها و نرم‌افزارهای مالی در کشور آمریکا است.

توجه کنید که اکثر شرکت‌های بزرگ جهان موظف به انتشار گزارش‌هایی سالانه هستند. در این گزارش‌ها تقریبا تمام اطلاعات مورد نیاز برای تعیین میزان سود، بهره‌وری، فروش، دارایی، وضعیت بازار سهام و … لحاظ می‌شوند و درستی آن‌ها نیز توسط شرکت‌های مستقل حسابداری تضمین می‌گردد.

پس از تهیه لیست ۴ تایی از وضعیت شرکت‌ها در متریک‌های مختلف، یک لیست نهایی و متناسب با عملکرد این شرکت‌ها در ۴ لیست اولیه تهیه می‌گردد. بنابراین، هر کدام از متریک‌های اولیه یک وزن (معمولا یکسان و با حاصلجمع یک) می‌گیرند تا با جمع کردن مقادیر این حاصلضرب‌ها آن‌ها لیست Forbes Global نهایی حاصل شود.

سهم مناطق و صنایع مختلف از لیست Forbes Global 2000

در گزارش سال ۲۰۲۳ بنیاد Forbes Global 2000 درباره شرکت‌های بزرگ جهان، شرکت‌های مستقر در آمریکای شمالی با درآمد ۱۹.۳ تریلیون دلار (۳۸ درصد کل درآمد گزارش شده در این لیست) بیشترین تعداد جایگاه‌ها را به خود اختصاص داده‌اند.

این در حالی است که در لیست امسال از Forbes Global 2000، تعداد آسیایی‌ها همچنان غالب و رو به افزایش بود؛ ۷۸۸ شرکت آسیایی در این لیست قرار گرفته‌اند و مجموع درآمد آن‌ها با اختلاف کمی نسبت به کشورهای آمریکای شمالی، ۱۸.۶ تریلیون دلار بوده است. تعداد شرکت‌های آمریکایی در این لیست ۶۸۰ شرکت است.

اروپا با ۴۱۶ شرکت بزرگ و مجموع درآمد ۱۰.۹ تریلیون دلاری در جایگاه بعدی قرار دارد. آفریقا و خاورمیانه ۷۱ نماینده داشتند و نزدیک به ۱.۱ تریلیون دلار درآمد را گزارش کرده‌اند. درنهایت، جنوب و مرکز آمریکا ۴۵ شرکت نماینده داشتند که ۹۲۱ میلیارد دلار درآمد سالانه از آن‌ها گزارش شده است.

forbes global 2000

از نظر میزان سود، ۴.۴ تریلیون دلار، معادل ۴۱ درصد از کل سود لیست Forbes Global 2000 ، متعلق به شرکت‌های آمریکای شمالی بوده است. در جایگاه‌های بعدی آسیا (۳۱.۳ درصد)، اروپا (۱۹ درصد)، خاورمیانه و آفریقا (۶ درصد ) و جنوب و مرکز قاره آمریکا (۲.۷ درصد) قرار دارند.

به شکل فوق العاده غافلگیر کننده‌ای، شرکت‌های مستقر در خاورمیانه و آفریقا نسبت سود بر واحد درآمدی بیشتری را گزارش کرده‌اند. به طور دقیق‌تر، ۲۴.۸ درصد از کل حاشیه سود خالص گزارش شده در Forbes Global 2000 متعلق به این شرکت‌ها بوده است. جنوب و مرکز آمریکا (۱۲.۹)، آمریکای شمالی (۹.۴ درصد)، اروپا (۷.۷ درصد) و آسیا و اقیانوسیه (۷.۴ درصد ) را گزارش کرده‌اند.

سهم صنایع مختلف از Forbes Global 2000 در سال ۲۰۲۳

از نظر سهم هر صنعت در جایگاه نمایندگان آن در لیست بزرگترین شرکت‌های جهان، ۵ حوزه اصلی ۶۴ درصد از کل درآمد را به خود اختصاص داده‌اند؛ این ۵ حوزه ۶۱ درصد از کل شرکت‌های این لیست را شامل می‌شوند (۱۲۱۵ شرکت) که مجموعا ۳۲.۵ تریلیون دلار درآمد را گزارش کرده‌اند.

خدمات مالی، نفت و گاز، فناوری و ارتباطات در رده‌هعای اول بوده‌اند و به ترتیب ۱۱۶۴، ۸۹۸ و ۶۷۲ میلیارد دلار سود کرده‌اند. اما از نظر خالص سود دریافتی، حوزه داروسازی و سیستم سلامت با ۱۱.۶ درصد از کل خالص سود لیست Forbes Global 2000، در جایگاه اول قرار دارند. نفت و گاز با ۱۱.۱ درصد، فناوری و ارتباطات با ۱۱.۱ درصد و حمل و نقل و لجستیک با ۱۱ درصد در جایگاه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.

درنهایت، شرکت‌هایی که برای اولین بار وارد این لیست شده‌اند عبارتند از

شرکت هندی Life Insurance Corporation
Vibra Energia SA
Paramount Group INC

بزرگترین شرکت‌های جهان از نگاه Forbes Global 2000 در سال ۲۰۲۳

در این بخش به معرفی ۱۰ شرکت بزرگت جهان از نگاه Forbes Global 2000 می‌پردازیم و خلاصه‌ای از عملکرد آن‌ها را ارائه می‌کنیم.

۱- JPMorgan Chase

بزرگترین بانک آمریکایی از نظر دارایی است که نسبت به سال قبل، ۳ پله در لیست Forbes Global 2000 بالا رفته است. این دومین باری است که این بانک در رتبه اول قرار می‌گیرد، در سال ۲۰۱۱ نیز یک بار رتبه ۱ را به خود اختصاص داده بود.

این جهش بانک JPMorgan همزمان با نزول شدید رقیب همیشگی آن یعنی Berkshire Hathaway بود که با ۲۲.۸ میلیارد ضرر در یکسال اخیر، به رتبه ۳۳۸ام این لیست سقوط کرده است.

بیشتر درآمد JPMorgan از فعالیت‌های بانکداری نتیجه شده است؛ هرچند در یک سال اخیر رکود اقتصادی شدیدی بر این حوزه فشار آورده و درآمدزایی آن‌ها را تحت تأثیر قرار داده است. ارزش کل دارایی‌های این بانک امسال به بیشتر از ۳.۷ تریلیون دلار رسیده است و اکنون، ارزش آن نزدیک به ۴۲۶ میلیارد دلار است.

۲- شرکت نفتی آرامکو عربستان

بزرگترین شرکت نفتی جهان تا ۱۰ سال پیش اسم و رسم چندانی در میان شرکت‌های بزرگ جهان نداشت، ولی اکنون به جایگاه ۲ام لیست Forbes Global 2000 رسیده است و امسال بزرگترین شرکت از نظر میزان درآمد بوده است.

در ۱۲ ماه گذشته، آرامکو ۱۵۶ میلیارد درآمد داشته که بیشتر از مجموع درآمد دو شرکت اپل و مایکروسافت به عنوان غول‌های حوزه فناوری است. این شرکت عربستانی در سال ۲۰۱۶ شتاب در عرصه رقابت و جهانی شدن را آغاز کرد و از آن زمان تاکنون در فعالیت‌های بسیاری سرمایه گذاری کرده است و قصد دارد در سال‌های آینده زیرشاخه‌های حوزه فناوری خود را فعال‌تر سازد. قرار است در یکسال آینده ۵ درصد از کل ارزش شرکت، یعنی ۲ تریلیون از آن، عرضه اولیه شود تا بزرگترین IPO تاریخ به وقوع بپیوندد.

۳- بانک صنعت و تجارت چین (ICBC)

ارزش کل دارایی‌هایی بانک صنعت و تجارت چین بیشتر از ۶ تریلیون دلار است که از این نظر، این بانک چینی در رتبه اول در میان تمام شرکت‌های بزرگ جهان قرار می‌گیرد. در سال‌های اخیر، ICBC به حوزه‌های مختلفی چون مالی سبز (Green Finance)، فناوری، ساخت و ساز ورود کرده است و اکتساب‌های زیادی برای آن تعریف شده‌اند.

این بانک در سال ۱۹۸۴ تأسیس شده است و جزء قدرتمندترین اهرم‌های مالی دولت چین به حساب می‌آید. شبیه بسیاری دیگر از شرکت‌های دیگر، بخش اعظم سهام این بانک نیز متعلق به دولت این کشور است.

۴- بانک ساخت‌وساز چین

رتبه چهارم از لیست Forbes Global 2000 سال ۲۰۲۳ متعلق به یک بانک دیگر از چین است. این بانک در سال ۱۹۵۴ و به عنوان یک شاخه مالی از دولت چین تأسیس شده است. تمرکز آن بر روی ساخت‌وساز در چین و مگا پروژه‌های این کشور قرار دارد.

با این حال، CCB در تمام امور بانکداری ورود کرده است و تقریبا هیچ فعالیت مالی نیست که خدمات آن در این بانک ارائه نشود. همچنین، بسیاری از سرمایه‌گذاری‌ها در امور فناوری و توسعه صنایع چین توسط زیرمجموعه‌های CCB انجام می‌گیرند.

۵- بانک کشاورزی چین

همچنان بانک‌های چینی در رتبه‌های برتر لیست Forbes Global 2000، اینبار بانک کشاورزی چین و تصاحب رتبه ۵ از این لیست. ارزش دارایی‌های این بانک بیشتر از ۵.۳ تریلیون دلار است، هرچند ارزش بازار آن کمتر از ۱۴۱ میلیارد دلار است.

شعبه اصلی این بانک در شهر پکن واقع است و فعالیت‌های آن با تمرکز بر چهار حوزه امور مالی حقوقی، امور مالی حقیقی، خزانه داری و مدیریت دارایی تعریف می‌شوند. این بانک نیز جزء شرکت‌های مالی است که متعهد به امور مالی سبز (مالی با تمرکز بر توسعه پایدار) شده است.

۶- Bank of America

بزرگترین بانک جهان که تقریبا در تمام حوزه‌ها و صنایع ورود کرده است. بانک آمریکا همیشه در لیست برترین‌های Forbes بوده و برای سال‌ها قدرت غالب فعالیت‌های مالی جهان است. با توجه به فعالیت‌های سرمایه‌گذاری، بیمه، مدیریت ریسک و مدیریت دارایی، این بانک نزدیک به ۵۶ میلیون مشتری از میان اشخاص حقیقی و کسب‌وکارها دارد.

با این حال، در بحران مالی یکسال گذشته، این بانک به شدت آسیب دیده است و متناظرا مجبور به اخراج ۴۰۰۰ کارمند خود شده است. در واقع این دارایی‌های بانک است که باعث شده این بنیاد مالی همچنان در رده‌های لیست Forbes برتر باقی بماند.

۷- Alphabet

شرکت مادر گوگل، یکی از بزرگترین و موفق‌ترین استارت‌آپ‌های تاریخ است که تسلط فوق العاده بالایی بر فعالیت‌های حوزه تکنولوژی دارد. گوگل یکی از باارزش‌ترین برندهای دنیای فناوری است و پیشگام در بسیاری از جریان‌های تحول دیجیتال در جهان است.

بخصوص، در ۱۸ ماه گذشته محصولاتی چون Google Wallet، Google Pixel و Google Cloud با فناوری‌های هوش مصنوعی ادغام شده‌اند تا مرحله جدیدی از فعالیت‌های پول ساز این شرکت آغاز گردد. یکی از اصلی‌ترین برگ برنده‌های گوگل، دسترسی بسیار بالای آن به داده و قدرت تحلیل و برداشت از این دارایی باارزش است.

۸- ExxonMobil

یکی دیگر از شرکت‌های فعال در حوزه نفت و گاز که برای سال‌های سال توانسته در رتبه‌های برتر Forbes Global 2000 جا خوش کند، ExxonMobil است. در سال ۲۰۲۲، و متأثر از جنگ روسیه و اکراین، درآمد این شرکت بیشتر از ۴۵ درصد جهش کرده است.

شبیه به آرامکو، Exxon Mobile یکی از سودآورترین شرکت‌های بزرگ جهان است و در بازه ۱۲ ماهه بیشتر از ۶۰ میلیارد دلار درآمد داشته است. علاوه بر حوزه نفت و گاز، این شرکت در زمینه تولیه مواد معدنی، سوخت هسته‌ای و فعالیت‌های مشاوره‌ای نیز فعال است.

۹- MicroSoft

در جایگاه ۹ام از لیست بزرگترین شرکت‌های جهان، نام آشنای حوزه فناوری یعنی مایکروسافت قرار دارد. ارزش بازار این برند بیشتر از ۲.۳ تریلیون دلار است، که از این نظر آن را در رتبه دوم و پس از شرکت اپل قرار می‌دهد.

در مرحله‌ای جدید از رقابت برای تصاحب دنیای جستجو اینترنتی، در سال ۲۰۲۲ مایکروسافت ویرایش جدیدی از Bing را معرفی کرد که به تحلیل‌های مبتنی بر هوش مصنوعی مجهز شده است. علاوه بر این، مایکروسافت علاقه شدیدی به توسعه فعالیت‌های خود در حوزه بازی دارد و اخیرا ۶۹ میلیارد دلار را برای خرید Activision Blizzard اختصاص داده است.

۱۰- Apple

در رتبه ۱۰ام از بزرگترین شرکت‌های جهان نیز یک غول دیگر از حوزه تکنولوژی جا خوش کرده است. اپل بیشتر از هر شرکت فناوری دیگری در حوزه سخت افزار و نرم افزار به صورت موازی ورود می‌کند، برنامه‌های بلندمدتی برای برند خود دارد و نوآوری را اولین بایست رسالت خود قرار داده است.

تنها در ۱۲ ماه گذشته، فروش گوشی‌های همراه iphone به ۳۸۵ میلیارد دلار رسید تا رکورد جدیدی برای این شرکت ثبت شود. علاوه بر این، اپل سرمایه‌گذاری‌های زیادی بر روی متاورس کرده است و هدست جدید آن با استقبال زیادی روبرو شده است. با ۳.۱ تریلیون دلار، اپل بزرگترین شرکت جهان از نظر ارزش بازار (Market Cap) است.

پیشنهاد دروازه اقتصاد: متاورس چیست و کسب درآمد از متاورس به چه نحوی است؟

مقایسه لیست Forbes Global 2000 در سال ۲۰۰۳ با سال ۲۰۲۳

اولین باری که لیست Forbes Global 2000 منتشر شد سال ۲۰۰۳ و پس از موفقیت‌های چشم‌گیر شرکت‌های نوآور حوزه تکنولوژی بود. جالب اینکه، ۶۴۸ شرکت وجود دارند که در طی این ۲۰ سال همیشه جزء این لیست ۲۰۰۰ عضوی بوده‌اند، اما تنها ExxonMobil و Bank of America همیشه جزء ۱۰ شرکت برتر تاریخ فعالیت Forbes Global 2000 بوده‌اند.

نگاهی به تاریخچه انتشار این لیست نشان از پتانسیل بالایی دارد که در دنیای تحول-دوست کنونی هر لحظه جایگاه‌ها را با هم عوض می‌کند. برای مثال، در سال ۲۰۰۳ شرکت اپل در رتبه ۹۶۳ از این لیست بود، آمازون ۱۱۷۸ام وJPMorgan ۲۴ام و تنها ۷۶۶ میلیارد دلار دارایی داشت.

اما شرکت‌های نیز هستند که در ۲۰ سال گذشته هیچ نشانی از آن‌ها در این لیست نبود و اکنون رتبه‌های برتر را به خود اختصاص داده‌اند. آرامکو تنها در سال ۲۰۱۶ به این لیست معرفی شد و بانک‌های چینی در ۲۰۰۳ هیچ حرفی برای گفتن نداشتند.

تصویر زیر به بررسی میزان فروش، سود، ارزش دارایی‌ها و ارزش بازار شرکت‌های برتر Forbes Global 2000 در دو تاریخ ۲۰۰۳ و ۲۰۲۳ می‌پردازد. اختلاف شدید در این اعداد به توسعه جهانی و رشد اقتصادی آن تأکید دارد.

نکته بارزی که از این تغییرات می‌توان برداشت کرد، تغییر تفکرات سرمایه‌گذاری و تشکیل ذهنیت‌ها و جریان‌های استارت‌آپی و کارآفرینی نوین است. در طول این ۲۰ سال، استارت‌آپ‌ها و بخصوص انواع مبتنی بر فناوری موفق‌ترین عملکرد را داشته‌اند. آن‌ها ریسک‌های بزرگتری را به جان خریده‌اند، چابک‌تر بودند و ایده‌های خلاقانه خود را بر نظام کلاسیک و سنگین قدیمی تحمیل کردند.

استارت‌آپ‌هایی مانند گوگل و اپل بر اساس جریان فکری ایده‌پردازیِ مستمر شکل گرفتند و فناوری را به اهرمی برای پیشرفت تبدل کردند. با این حال، آن‌ها نیز مصون از این تحول و تغییر ناگهانی و متأثر از قدرت استارت‌آپی نیستند و هر لحظه از جانب تازه‌واردهای دنیای فناوری تهدید می‌شوند.

دنیای بلاکچین نمونه خوبی از حرکت‌های استارت‌آپی جدید و در تقابل با فن‌آوران دوران دات‌کام است. بلاکچین یک ایده ناب در فناوری و اقتصاد است که شمایل جدیدی برای فضای آنلاین و فعالیت‌های مبادلاتی ترسیم کرده است.

شاید به دلیل وجود همین جو فوق العاده متلاطم و تغییرپذیر کنونی است که با هر خبری از جانب یک استارت‌آپ یا شخصیت علمی، شرکت‌های بزرگ به سراغ آن ایده و سرمایه‌گذاری می‌روند، زیرا جاماندن در هر تحولی ممکن است به قیمت از دست دادن درصد بالایی از بازار و حتی لیست Forbes Global 2000 تمام شود.

مقاله ما درباره موفق‌ترین استارت‌آپ‌های تاریخ نگاهی به پیدایش، عملکرد و سیاست توسعه‌ای برخی از اعضای این لیست مانند گوگل و اپل دارد.

جمع‌بندی

مجله Forbes یکی از معتبرترین منابع برای بررسی و مقایسه شرکت‌ها و کسب‌وکارها مختلف است. این مجله هر سال گزارشی را با عنوان Forbes Global 2000 منتشر می‌کند که در آن به معرفی ۲۰۰۰ شرکت برتر جهان پرداخته شده است. این شرکت‌ها با چهار فاکتور اصلی و مالی سنجیده می‌شوند تا در نهایت رتبه آن‌ها در لیست تعیین گردد.

نگاهی به سال‌های مختلف از انتشار این لیست و اعضاء آن، ماهیت متغیری را ترسیم می‌کند که صنعت امروز با آن دست و پنجه نرم می‌کند. جایی که یک شرکت کوچک و حتی ۱ شخصیت می‌تواند تهدیدی همه جانبه برای یک غول صنعتی و حتی یک صنعت به صورت کلی‌تر باشد. درواقع، ایده‌ها دنیای جدید را شکل می‌دهند، ایده‌هایی که به خوبی حمایت می‌شوند و از جانب جامعه پذیرش بالاتری دارند و در ادامه موج‌های جدید از خلاقیت را تولید می‌کنند.

آنچه امروز یک ایده محض و حتی تئوری است، می‌تواند موجی از شرکت‌های نوپا را ایجاد کند که در آینده بر سکوهای اول Forbes قرار بگیرند. به همین دلیل است که بزرگترین شرکت‌ها و حتی دولت‌ها، موسسات و جوامع استعدادیابی تشکیل می‌دهند، بر روی مغزها سرمایه‌گذاری می‌کنند و ماهیت رقابت را از تسلط بر بازار، به جذب اندیشه‌های نو تغییر داده‌اند.

سوالات متداول

لیست Forbes Global 2000 توسط چه سازمانی ارائه می‌شود؟

Forbes یک مجله کسب‌وکاری آمریکایی است که در سال ۱۹۱۷ به وجود آمد و صاحب کنونی آن یک شرکت فعال در زمینه سرگرمی و رسانه از هنگ کنگ است. این مجله از متخصصان حوزه مالی، کسب‌وکار و فناوری برای تشخیص شرکت‌ها با بهترین عملکرد مالی استفاده می‌کند. لیست ۲۰۰۰ آن محصول بررسی وضعیت مالی شرکت‌ها در قالب چهار فاکتور اصلی آن یعنی میزان دارایی، فروش، ارزش بازار و سود است.