NFT تحولی از جنس بلاک‌چین در دنیای اقتصاد و هنر است. شبیه بیت‌کوین که هیچ ماهیت فیزیکی ندارد، حتی توسط دولت خاصی حمایت نمی‌شود، ان اف تی‌ها نیز از بطن یک استقلال مالی به نام دیفای بیرون آمده‌اند و جاذبه و بازار خود را مدیون شیوه رمزنگاری، منحصربه‌فرد بودن و عامه پسند بودن خود هستند.
از زاویه‌ای دیگر، وقتی بخواهیم وجهه مالی NFTها را مدنظر قرار ندهیم، آن‌ها موجودات هنری جدیدی هستند که تفکرات پست مدرن در هنر را به فضای اینترنت و جلوه‌های دیجیتال می‌کشانند. درواقع، مطالعه نحوه پیدایش ان اف تی و محبوبیت ناگهانی آن، خود یک مسئله اجتماعی و روانشناسی است. جایی که کاراکترهای دیجیتال Cryptopunks با ابزارها و معیارهایی شبیه به بیت‌کوین عرضه شدند و مردم هزاران هزار و حتی میلیون‌ها دلار برای کسب مالکیت آن‌ها پرداخت کردند.
در ادامه، NFT به دنیای بازی‌های ویدیویی رسید و هر آنچه که می‌توانست خلق شود را توسعه دهندگان بازی و مشارکت کنندگان در آن به NFT تبدیل کردند و در بازارهای معاملاتی به فروش رساندند. روزانه بین ۱۵۰۰۰ تا ۶۰۰۰۰ NFT معامله می‌شوند و هزاران نمونه بیشتر از آن‌ها به صورت کاراکتر بازی، هنر دیجیتال، دارایی‌های ملکی و … به وجود می‌آیند.
در این مقاله نگاهی جامع خواهیم داشت بر ان اف تی و آن را از زوایای مختلف اقتصادی و هنری بررسی می‌کنیم.
NFT چیست و چگونه عمل می‌کند؟
NFT مخفف عبارت Non-Fungible Token یا توکن‌های غیرقابل معاوضه است. آن‌ها ازجمله محصولات بلاک‌چین‌اند و با شیوه‌های برنامه‌نویسی مشابه با رمزارزها به وجود می‌آیند. مهم‌ترین ویژگی آن‌ها نیز، مشابه با ارزهایی چون بیت‌کوین، منحصر به فرد بودن هر توکن و عدم امکان تغییر در اطلاعات شاخص آن‌هاست.
اما بر خلاف بیت‌کوین، اتریوم یا ارزهای دیجیتال مشابه، توکن‌های غیرقابل معاوضه را نمی‌توان با یکدیگر مبادله کرد. به عبارتی، یک بیت‌کوین همیشه با یک بیت‌کوین دیگر برابر است و شبیه تبادل هم‌ارز و خنثیِ یک دلار با دلار دیگر، شما می‌توانید آن‌ها را با یکدیگر معاوضه کنید. با این حال، ان اف تی‌ها هر کدام یک ماهیت انحصاری‌اند و نمی‌توان به صورت معادل با ان اف تی دیگری مبادله کرد.
بنابراین، هم زمان با تمام خواص و تعریف‌های رمزنگاری که از ارزهای دیجیتال به ارث می‌برد، توکن غیرقابل معاوضه یک موجود بلاک‌چینی است که یک ویژگی انحصاری اضافی هم دارد که بر ارزش و یکتایی آن می‌افزاید. درواقع از همینجاست که تشابهات آن با هنر و بخصوص هنر دیجیتال بروز می‌کند.
برای تولید یک بیت‌کوین به روزها صرف زمان، انرژی و قدرت محاسباتی نیاز است. برای تولید NFT به زمان و انرژی کمتری نیاز است و اگر هنر را به درستی در آن تزریق کنند، ارزشی به مراتب بالاتر از بیت‌کوین نیز خواهد داشت.
عملکرد NFT
توکن غیرقابل معاوضه یک گواهی دیجیتال بر اصالت یک کالای رمزنگاری شده است. از آن‌ها برای اثبات مالکیت یک داده دیجیتال یا برچسب‌گذاری کالاها در دنیای دیجیتال استفاده می‌شود.
فرض کنید می‌خواهید یک قطعه هنری، مثلا یکی از آثار سالواتور دالی، را بخرید اما نمی‌دانید که آیا کپی یا اصل است. برای تشخیص این امر به یک متخصص مراجعه می‌کنید و او در ازای دریافت وجهی مشخص به شما گواهینامه اصالت هنری می‌دهد. دقیقا این همان کاری است که فناوری NFT برای فایل‌های دیجیتال انجام می‌دهد.
تا قبل از ابداع NFT، چنین امکانی در ثبت بدون بازگشت اصالت فایل‌های دیجیتال وجود نداشت. بنابراین، هر ماهیت دیجیتالی را می‌توان در قالب یک NFT تعریف کرد و با داشتن ردی مشخص از تبادلات آن فایل و صاحبان قبلی آن، هرگونه امکان تغییر در مالکیت و ماهیت فایل را تقریبا به صفر رساند.
توکن غیرقابل معاوضه در فرمت‌های متعددی ایجاد می‌شود. برای مثال، تصویر، آهنگ یا حتی یک آوا، فیلم، یک کامنت خاص در شبکه‌های اجتماعی، یا هر ماهیت دیجیتال دیگری که به صورت آنلاین و در بستر اینترنت وجود دارد را می‌توان به یک ان اف تی تبدیل کرد.
رابطه توکن غیرقابل معاوضه با قرارداد هوشمند
هر توکن باید در قالب یک استاندارد و اصول ساخت و مبادله ویژه‌ای به وجود آید و به موجودیت خود ادامه دهد. این قواعد را در یک قرارداد هوشمند به زبان بلاک‌چین طراحی می‌کنند. به عبارتی، قرارداد هوشمند ارتباط سه جانبه بین خالق اثر، صاحبان آن و شبکه بلاک‌چین را ممکن می‌سازد. تمام اطلاعات مرتبط با توکن غیرقابل معاوضه و خرید و فروش‌های آن در قرارداد هوشمند ضبط و ثبت می‌شوند.
چرا باید NFT ارزش داشته باشد؟
اما سوالی که برای بسیاری از فعالان و علاقه‌مندان به دنیای بلاک‌چین و بخصوص NFT پیش می‌آید این است که چرا این گواهی‌های اصالت دیجیتال با ارقام نجومی معامله می‌شوند. موارد زیر اصلی‌ترین دلایل بر ارزشمند بودن اینگونه توکن‌ها هستند.
کمیاب بودن
یک قانون نانوشته وجود دارد که بر طبق آن: هرآنچه که کمیاب است خود به خود ارزشمند می‌شود. در این میان، هنر و آثار انگشت شمار یک هنرمند همیشه یکتا و کمیاب بوده‌اند. برای مثال، یک مونا لیزا وجود دارد، چند اثر مشخص از بتهوون در دسترس است و فقط یک برج ایفل با تاریخچه و جزئیات مشخص آن در دنیا هست.
در اقتصاد همیشه یک جنبه مشخص از بازار است که قیمت‌گذاری‌ها را مشخص می‌کند و آن میزان تقاضای نامحدود و همیشگی انسان در مقابل منابع محدود و قابل عرضه است. بنابراین، هرگاه کالایی تقاضایی فراتر از موجودی آن داشته باشد، قیمت‌گذاری بالای آن باعث ایجاد توازن در صف‌های تقاضا برای آن می‌شود (زیرا عده محدودی توان پرداخت ارقام بالا را دارند).
برای توکن‌های غیرقابل معاوضه شرایط مشابهی وجود دارد. آن‌ها ویژگی کمیاب بودن را به ماهیت‌های مجازی تزریق می‌کنند و از این طریق بر خاص بودن آن‌ها می‌افزایند. وقتی یک تصویر NFT شده را می‌خرید، مالک انحصاری آن هستید و هیچ نسخه مشابهی از آن در هیچ کجای اینترنت وجود نخواهد داشت.
به طور خاص‌تر، وقتی یک نقاشی در قالب ان اف تی را می‌خرید، هم‌زمان توکنی را دریافت می‌کنید که به یک بلاک‌چین و شبکه فعالیت‌های آن متصل است. بنابراین، ان اف تی یک محدودسازی در عرضه برای ارتقاء ارزش یک دارایی دیجیتال است.
سودمندی و کارایی
علاوه بر یکتایی، ان اف تی یک ابزار کارا در طراحی پلتفرم‌های بازی، هنر دیجیتال و دنیای متاورس است. علاوه بر این، توکن غیرقابل معاوضه یک ابزار مالی شاخص در جمع‌آوریِ ایمن سرمایه برای پروژه‌های مختلف دیجیتال و بخصوص در قالب بلاک‌چین است.
NFTهایی چون Pak’s Clock را صاحبان آن‌ها با ارقام میلیون دلاری می‌فروشند و از این نقدینگی برای خلق پروژه‌های دیگر و توسعه پلتفرم‌های متناظر در دنیای هنر دیجیتال استفاده می‌کنند.
ابدی بودن NFT
مگر اینکه یک بار اینترنت را برای همه مردم دنیا قطع و اطلاعات را از کامپیوترها حذف کنیم، در غیراینصورت امکان ندارد بتوان یک NFT ایجاد شده را از بین برد. بنابراین، تا زمانی که مفهومی به نام اینترنت و تعاملات متناظر با آن وجود دارد، هر توکن با همان ماهیت انحصاری به بقای خود ادامه خواهد داد.
حتی آثار هنری فاخر دنیا نیز ابدی نیستند و روزی انسجام خود را از دست خواهند داد. آن‌ها به ان اف تی نیاز دارند تا ابدیت را برایشان به ارمغان آورد. درواقع، ان اف تی جریان جدیدی در خلق و حفظ آثار و فایل‌های دیجیتال است که حتی می‌تواند آرزوی زندگی ابدی را برای بشر محقق سازد.
تاریخچه توکن غیرقابل معاوضه
توکن‌های غیرقابل معاوضه سال‌ها قبل از مشهور شدن آن‌ها و معاملات خبرساز و نجومی‌شان به وجود آمده بودند. اما اولین توکن غیرقابل معاوضه فروخته شده Quantum است که توسط Kevin Mckoy در سال ۲۰۱۴ ساخته و بر روی بلاک‌چین Namecoin توکن شده است. در حال حاضر این توکن بر روی بلاک‌چین اتریوم خرید و فروش می‌شود.
در اکتبر سال ۲۰۱۵ اولین پروژه NFT تحت عنوان Etheria در DevCon 1 (کنفرانس‌های سالانه اتریوم) لانچ و به نمایش گذاشته شد. برای سال‌ها و تا مارس ۲۰۲۱، بیشتر توکن‌های این کلکسیون بدون هیچ مشتری راکد مانده بودند، اما در همین سال و پس از یک اوج گیری در بازار توکن‌های غیرقابل معاوضه، تمام آن‌ها در ۲۴ ساعت فروخته شدند.
اما این استاندارد ERC-721 بود که توسعه NFTها را ممکن ساخت. بسیاری از ان اف تی‌های موفقی چون Curio Cards و CryptoPunks در قالب همین استاندارد خلق شدند. در سال ۲۰۱۷، بازی CryptoKitties شروعی بر بهره‌برداری عینی از NFT در بازی‌های ویدیویی را رقم زد.
بازار NFT و پیش‌بینی آینده آن
بازار ان اف تی یک بازار نوظهور است و هنوز به ثبات و استقرار کامل نرسیده است. در حال حاضر ارزش بازار این توکن‌ها در حدود ۳ میلیارد دلار است. انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۷ ارزش این بازار اعداد بالاتر از ۱۳ میلیارد دلار را تجربه کند.
اصلی‌ترین محرک برای بازار NFT حضور سلبریتی‌ها در فعالیت‌های مختلف به دنیای تولید توکن‌های غیرقابل معاوضه و بهره‌گیری از آن‌ها در بازی‌ها و جهان‌های متاورسی است. برای مثال، در سال‌های اخیر اکثر تیم‌های فوتبال باشگاهی، توکن‌های اختصاصی خود را ساخته‌اند و در مورد بازیکنانی چون رونالدو و مسی NFT آن‌ها با قیمت‌های نجومی معامله می‌شوند.
از نظر جغرافیایی، آمریکای شمالی بیشترین مشارکت و سهم را از این بازار دارد. شرکت‌های بزرگی از این کشور چون فیسبوک و گوگل نقش شاخصی در توسعه مارکت‌های این توکن‌ها دارند و بازی‌ها با امکان درآمدزایی برای بازیکنان (Play-to-Earn) باعث مشارکت بیشتر عموم مردم و افزایش سطح معاملات شده‌اند.
موارد زیر بهترین عملکرد را در میان NFTهای قابل معامله کنونی دارند (بازه یک روزه):
| توکن غیرقابل معاوضه | حجم معاملاتی به اتر | ارزش تقریبی بازار به اتر | تعداد دارندگان توکن |
| BoredApeYachtClub | ۲۷۴۵ | ۳۳۴۸۶۵ | ۵۵۴۸ |
| Azuki | ۲۴۵۳ | ۹۰۱۰۴ | ۴۳۷۷ |
| MutantApeYachtClub | ۱۷۸۲ | ۱۲۰۴۹۳ | ۱۱۲۸۸ |
| Dreadfulz | ۸۷۹ | ۹۹ | ۱۶۶۳ |
| DeGods | ۸۳۰ | ۷۲۶۰۸ | ۲۰۸۸ |
| Azuki Elementals | ۷۸۰ | ۲۰۳۹۹ | ۴۶۱۶ |
| MineablePunks | ۷۷۹ | ۳۹ | ۹۸۱ |
بهترین بازارها برای معامله NFT در سال ۲۰۲۳
برای کسانی که به فعالیت در معاملات NFT علاقه دارند، اطلاع از بهترین بازارهای معاملاتی آن امری حیاتی است. در این بخش به معرفی چند Marketplace معتبر و محبوب در مبادله ان اف تی می‌پردازیم.
OpenSea
پلتفرم معاملاتی OpenSea جزء قدیمی‌ترین بازارهای معامله ان اف تی است و از سال ۲۰۱۷ به صورت مستمر در این زمینه فعالیت می‌کند. در این مارکت بسیاری از NFTها از خانواده هنر، موسیقی، عکاسی، بازی و دنیای متاورسی عرضه می‌شوند.
ارزهای دیجیتال شاخصی که در OpenSea قابل استفاده‌اند محصول Ethereum، Solana، Polygon، Avalanche و BNB هستند. با این حال، در این پلتفرم تنها ارزهای دیجیتال را می‌توانید استفاده کنید و جایی برای خرید توکن با دلار یا هر ارز دیگر نیست.
برای تازه واردها، این پلتفرم رابط کاربری بسیار خوبی دارد، امکان ساخت اکانت رایگان فراهم است و حتی می‌توانید خود اقدام به ساخت NFT در پلتفرم و ادیتور آن کنید. بنابراین، OpenSea نه تنها برای خرید و فروش، بلکه محلی برای خلق ان اف تی‌های مختلف است. برای هر مبادله در این پلتفرم، شما باید ۲.۵ درصد از ارزش کل را کارمزد بدهید.
Rarible
در این پلتفرم امکان خرید و فروش آثار هنری، کلکسیون‌ها، بازی‌های ویدیویی و انواع NFT وجود دارد. Rarible امکان خرید با استفاده از بلاک‌چین‌های اتریوم، Polygon، Tezos و Immutable X را فراهم کرده است. این پلتفرم پولی است و برای شروع معاملات باید حق عضویت پرداخت کنید.
این پلتفرم توکن حکمرانی خود را برای ایجاد شرایط مشارکت کاربران در تصمیم‌گیری‌های آن عرضه می‌کند. با خرید RARI شما می‌توانید در تصمیمات دخیل باشید و از نقش Passive به Active تغییر رویه دهید.
برای کسانی که خواهان ارتباط با یک شبکه عظیم‌اند و به ماهیت مشارکتی پلتفرم‌ها اهمیت می‌دهند، بهترین بازار برای انجام معاملات NFT پلتفرم Rarible است.
Binance
بایننس بزرگترین صرافی غیرمتمرکز در دنیای رمزارز است و در سال ۲۰۲۱ ان اف تی را به فهرست‌های معاملاتی خود افزوده است. بخصوص، بایننس امکان خرید با ارزهای فیات را نیز حاصل کرده است و کاربر با سهولت بیشتری در بازار NFT به معامله می‌پردازد.
از دیگر مزایای این مارکت، کارمزد بسیار پایینی است که پلتفرم به ازای هر تراکنش دریافت می‌کند. برای هر تراکنش تقریبا ۱ درصد کارمزد دریافت می‌شود. همچنین، پلتفرم بسیار کاربرپسند است و فناوری مورد استفاده در آن مشابه با فناوری صرافی بایننس است.
Nifty Gateway
این پلتفرم کانونی برای خرید و فروش توکن‌های غیرقابل معاوضه گران قیمت است. درواقع، Nifty Gateway یک لاکچری فروشی است که مگا تریدها در آن اتفاق می‌افتند. در این پلتفرم رکوردهای بالای ۹۰ میلیون دلار در فروش ان اف تی هم ثبت شده است.
تمرکز اصلی این بازار بر روی آثار هنری است، بخصوص آثار هنری مرتبط با هنرمندان و سلبریتی‌های مشهور در این بازار خرید و فروش می‌شوند. در این مارکت نیز شما می‌توانید با استفاده از کارت اعتباری NFT بخرید.
SuperRare
SuperRare یک اکوسیستم اختصاصی برای ان اف تی‌های هنری است و عملکردی بسیار مشابه با یک گالری هنری دارد. در این پلتفرم انواع توکن غیرقابل معاوضه میم (Meme) فروخته نمی‌شوند. این پلتفرم اما بسیار گران است و در معامله اول، ۱۵ درصد کارمزد دریافت می‌کند.
رابطه NFT با هنر دیجیتال در چیست؟
هنر دیجیتال می‌تواند یک ان اف تی باشد، اما ان اف تی در حالت کلی نمی‌تواند یک هنر دیجیتال در نظر گرفته شود! منظور از هنر دیجیتال، ماهیتی است که با استفاده از نرم‌افزارهای کامپیوتری یا دیگر تجهیزات الکترونیک ساخته می‌شود. NFT یک چهارچوب برای انتقال فناوری و بهبودهای بلاک‌چین به بطن یک هنر یا موجود دیجیتال است.
هر آنچه در رسانه‌های دیجیتال مانند انیمیشن، فوتوگرافی، ویدیو و نقاشی دیجیتال تولید می‌شود را می‌توان در قالب هنر دیجیتال طبقه‌بندی کرد. NFT یک فناوری است که امکان توکن کردن این محصولات دیجیتال را برای خالق آن‌ها فراهم می‌کند.
تنها چیزی که هنر دیجیتال را از NFT مجزا می‌سازد، اتصالی است که ان اف تی با بلاک‌چین و برنامه‌نویسی مبتنی بر رمزنگاری دارد.
بهترین ان اف تی‌ها برای سرمایه‌گذاری
با افزایش سطح بهره‌برداری شرکت‌ها و هنرمندان مختلف از NFT برای استفاده از آن‌ها در توسعه متاورس، بازی، تبدیل هنر دیجیتال به انواع رمزگذاری شده و …، ان اف تی به یک دارایی تثبیت شده در بازارهای معاملاتی بدل شده است. در ادامه به معرفی بهترین ان اف تی‌ها برای سرمایه‌گذاری در یک سال آینده می‌پردازیم.
Mutant Ape Yacht Club
یک توکن غیرقابل معاوضه مشتق شده از مجموعه Bored Ape Yacht Club که توسط تیم Yuga Labs طراحی شده است. این مجموعه شامل ۲۰ هزار میمون دیجیتال است که محبوبیت بالایی در میان معامله‌گران کریپتو دارند. این پروژه برداشتی از پروژه موفق میمون‌های لابراتوار Yuga است و در حال حاضر نیز وضعیت خوبی در بازار معاملات ان اف تی دارد.
Fight Out
این بازی بلاک‌چین ترکیبی از دنیای متاورس و فیت‌نس است. با ایجاد اکانت در پلتفرم، به شما NFTهای رایگان تعلق می‌گیرد که به عنوان آواتار در بازی به کار خواهید گرفت. جالب اینکه نوع آواتار به سطح آمادگی جسمانی بازیکن مرتبط می‌شود. NFTهای این بازی به دلیل موقعیت و محبوبیت بازی آینده خوبی در بازارهای معاملاتی دارند.
Moonbirds
دیگر ان اف تی قابل توجه که به صورت کلکسیون عرضه شده است، Moonbirds است. این مجموعه ۱۰ هزار ان اف تی دارد که بعضی از آن‌ها خاص‌تر از دیگران هستند و با قیمت‌های بالاتری نیز معامله می‌شوند.
Women Unite
این مجموعه شامل ۲۲۲ عکس از شخصیت‌های زن واقعی از سراسر جهان است که به ان اف تی تبدیل شده‌اند. این پروژه در نوع خود اولین و بسیار منحصربه‌فرد است.
Town Star
این مورد یک بازی است که در آن کاراکترها و دارایی‌های مجازی در قالب ان اف تی معامله می‌شوند. فضای این بازی ۳ بعدی است و توکن غیرقابل معاوضه آن شبیه انواع مورد استفاده در خرید و فروش زمین متاورسی است.
Rare Apepe Yacht Club
محصول جدید لابراتوار Rare جزء کلاسیک‌ترین و محبوب‌ترین انواع ان اف تی است که در سال ۲۰۲۲ به وجود آمده‌اند. این میمون‌ها سرشار از ویژگی‌های منحصربه‌فرد و ساختارهای مشابه با CryptoPunks هستند.
موارد شاخص دیگر شامل ان اف تی‌های زیر هستند:
- Clone X – X Takashi Murakami
- Pudgy Penguins
- Wen Sandwich
- Crypto Baristas
جمع‌بندی
NFT انقلابی در هنر دیجیتال و یک جریان مالی جدید برای تعریف اقتصاد غیرمتمرکز و تثبیت آن در دنیاهای مجازی و متاورسی است. NFTها بخصوص در بازی‌های ویدیویی و مبتنی بر بلاک‌چین مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ جایی که هر ان اف تی ماهیتی از بازی است و گیمر می‌تواند در فعالیت‌های خرید و فروش NFT و خلق آن‌ها مشارکت داشته باشد.
تقریبا هر هنر دیجیتالی را می‌توان به یک ان اف تی تبدیل کرد. آنچه شما نیاز دارید یک پلتفرم با قابلیت تبدیل و کدگذاری هنر دیجیتال، یک بلاک‌چین برای انتقال دارایی‌های ان اف تی تولید شده و یک کیف پول ارز دیجیتال برای تعریف مالکیت و امکان خرید و فروش توکن غیرقابل معاوضه است.
ان اف تی‌ها یک آینده بسیار سودآوری را پیش رو دارند و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۳۰ ارزش بازار آن‌ها از ۱۵ میلیارد دلار نیز فراتر رود. با این حال، این دارایی‌ها به شدت از بازار کریپتو تأثیر می‌گیرند و نوسان‌های شدید در ارزش آن‌ها بدترین افت در رشد و مشارکت در NFTها است.
سوالات متداول
چگونه می‌توان NFT خرید؟
در اکثر موارد شما باید به یک بازار عرضه کننده محصولات ان اف تی مراجعه کنید. بخصوص، اتر یک ارز دیجیتال است که بیشتر پلتفرم‌ها به عنوان ارز پایه و برای خرید ان اف تی به رسمیت می‌شناسند؛ بنابراین شما باید یک کیف پول ارز دیجیتال حاوی مقادیر کافی از اتر داشته باشید.
آیا امکان هک ان اف تی وجود دارد؟
توکن غیرقابل معاوضه از فناوری بلاک‌چین برای تعریف انحصار و ارتقاء امنیت هویتی خود بهره می‌گیرد. بنابراین، هک کردن آن تقریبا غیرممکن است. با این حال، نرم‌افزارها و حتی ولت‌هایی که برای نگهداری ان اف تی استفاده می‌شوند قابل هک هستند و این بزرگترین تهدید برای آن‌هاست.
چگونه می‌توان یک عکس را به ان اف تی تبدیل کرد؟
کافی است به یکی از پلتفرم‌های تبدیل (Convert) تصویر به NFT مراجعه و عکس خود را آپلود کنید تا ویرایش ان اف تی آن را دریافت نمایید. یک گزینه مناسب و کاربرپسند وبسایت appypie.com است.
