پیمان قناعتی‌فرد: پایانه نفتی دورتیول ترکیه، پس از جنگ بین روسیه و اوکراین در سال ۲۰۲۲، به یکی از اصلی‌ترین واردکنندگان نفت‌خام و محصولات نفت روسیه تبدیل شد.
اما اخیراً این پایانه اعلام کرده است که دیگر محموله‌های واردات نفت‌خام از روسیه را پذیرفته نمی‌کند. دلیل این تصمیم، فشارهای متعددی است که به دلیل تشدید تحریم‌های ایالات متحده بر روسیه ایجاد شده است.
در خصوص نفت روسیه پایانه دورتیول در استان هاتای واقع شده و قبل از این حادثه به عنوان یک پایانه جانبی برای تجارت نفت شناخته می‌شد که به‌طور اصلی نفت‌خام عراق را صادر می‌کرد. اما پس از جنگ بین روسیه و اوکراین در ابتدای سال ۲۰۲۲، حمل و نقل نفت روسیه از طریق دریا به دورتیول افزایش یافت.
اروپا محدودیت‌هایی را برای صادرات نفت روسیه اعمال کرده بود و مسکو به دنبال تغییر مسیر صادرات نفت‌خام خود بود. در سال ۲۰۲۳، این پایانه شاهد افزایش چشمگیر حجم صادرات نفت‌خام و محصولات پالایش شده روسیه به کشورهای منطقه بود، به طوری که بر خلاف تحریم‌های اتحادیه اروپا، نفت‌خام و محصولات نفتی روسیه از طریق ترکیه به کشورهای هدف منتقل می‌شد.
داده‌های حمل و نقل نشان می‌دهد که پایانه دورتیول، که مسئولیت واردات، صادرات و ذخیره‌سازی سوخت و نفت‌خام را برعهده دارد، در سال گذشته رکورد پذیرش ۱۱ میلیون و ۷۴۰ هزار بشکه نفت روسیه و سوخت از این کشور را ثبت کرده است. این تصمیم روسیه به کاهش صادرات نفت روسیه به صورت داوطلبانه صورت گرفته است و با وجود کاهش درآمدهای نفتی ماهانه، درآمدهای صادراتی این کشور به طور قابل قبولی نسبت به گذشته رشد کرده است. این امر نشان‌دهنده این است که روسیه با وجود تحریم‌ها توانسته است درآمدهای صادراتی خود را حفظ کند.
پشتیبانی دورتیول از تحریم‌های غربی
در حال حاضر، همزمان با تشدید تحریم‌های آمریکا بر روی تجارت و انتقال نفت روسیه، پایانه بین‌المللی دورتیول تصمیم گرفت واردات خود را به‌طور کامل متوقف کند.
این پایانه که در آن مستقر است، تصمیم گرفت تمام ارتباطات احتمالی خود با نفت روسیه را قطع کند. به همین منظور، در اواخر فوریه ۲۰۲۴، این پایانه به مشتریان خود اعلام کرد که حتی اگر هیچ‌گونه قانون، مقررات یا تحریمی نقض نشود، هیچ محصولی با مبدا روسیه یا محصولاتی که از روسیه بارگیری شده‌اند را پذیرش نخواهد کرد.
در بیانیه‌ای که منتشر شده است، آمده است که تمامی عملیات قبلی، از جمله سقف قیمتی گروه ۷ کشور صنعتی دنیا، معروف به G۷، برای نفتکش‌های حامل نفت روسیه و مطابق با تحریم‌های غربی بوده است. این رویکرد جدید، یک اقدام کمکی برای بی‌اثرکردن اقداماتی است که به رغم تلاش‌ها برای پیروی از همه تحریم‌های قابل اعمال، خارج از دسترس و کنترل هستند.
در سال گذشته، این ترمینال هفتمین پایانه بزرگ ترکیه از نظر حجم واردات بود و جایگاه آن نسبت به سال ۲۰۲۱ ارتقا یافت. در این پایانه، حجم واردات نفت خام و سوخت از روسیه در سال ۲۰۲۳، حدود هفت برابر بیشتر از حجم کل دریافتی سوخت از همه کشورها در سال ۲۰۲۱ بود.
آخرین نفتکش حامل نفت روسیه در تاریخ ۱۹ فوریه به دورتیول رسید. داده‌های حمل‌ونقل نشان می‌دهند که این محموله ۵۱۱ هزار بشکه دیزل از بندر پریمورسک روسیه در بالتیک حرکت کرده است. لازم به ذکر است که مدیریت این پایانه به تازگی اعلام کرده است که سرویس‌دهی به محموله‌های روسی که تا قبل از اجرای ممنوعیت‌ها در ماه گذشته ثبت شده و در صف قرار گرفته‌اند، ادامه خوااین ادامه خبر نامشخص می‌ماند و شما ممکن است ادامه‌ای برای آن در دسترس نداشته باشید.
با این حال، قرار دادن تحریم‌ها بر روی تجارت و انتقال نفت روسیه وسط آمریکا و توقف واردات نفت روسیه توسط ترمینال بین‌المللی دورتیول موضوعی است که در دستور کار جاری است. تحریم‌ها و ممنوعیت‌ها بر روی تجارت می‌توانند تأثیرات گسترده‌ای روی اقتصاد و سیاست‌های کشورها داشته باشند و در مواردی ممکن است توسط دیگر کشورها و شرکت‌ها دنبال شوند.
استراتژی کاهش تولید نفت بیشتر
در این میان، موضوع قابل توجه آن است که کشورهای عضو اوپک و سایر صادرکنندگان نفت، به رهبری عربستان و روسیه، تحت عنوان ائتلاف اوپک پلاس، از استراتژی کاهش تولید نفت خام با هدف افزایش قیمت جهانی این کالای استراتژیک حمایت می کنند.
اما عدم یکپارچگی در اهداف و منافع بین اعضا، باعث ایجاد ناپایداری در بازار جهانی سوخت‌های فسیلی شده است. در شرایط فعلی و با توجه به رکود قابل توجه در بخش‌های تولیدی و صنعتی در اروپا، رشد تقاضای نفت خام در این قاره به طور ملایم به نظر می رسد. در حالی که پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی نسبت به رشد تقاضای نفت در سال جاری به صورت صعودی است.
شاخص مدیریت خرید برای منطقه یورو، پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی را در خصوص عرضه و تقاضای جهانی نفت خام تایید می کند.
این شاخص از انتهای سال گذشته، کاهش فعالیت‌های تجاری در این منطقه را برای سه ماه آینده پیش‌بینی کرده بود. گزارش آژانس بین‌المللی انرژی هشدار می دهد که تقاضای نفت در ادامه سال جاری کاهش قابل توجهی خواهد داشت. عوامل اصلی این رکود عبارتند از کاهش فعالیت‌های مالی و عدم رشد مطلوب در اقتصاد جهانی.
لازم به ذکر است که اجرای سخت‌گیرانه مقررات برای افزایش بهره‌وری انرژی و استفاده از خودروهای الکتریکی، باعث کاهش قابل توجهی در تقاضای جهانی نفت خام شده است.
بنابراین، تولید صنعتی و بهره‌برداری عملی و واقعی از منابع انرژی تجدیدپذیر در مقیاس بزرگ، به عنوان مورد اصلی کشورهای صنعتی جهان مطرح شده است. واقعیت تلخ این است که اقدامات عملی در جهت انتقال از سوخت‌های فسیلی سنتی، محدود و گاهاً گران قیمت بوده است. با نگاه به نتایج مثبت حاصل از نشست‌های بین‌المللی متعدد درباره تغییرات اقلیمی، اهمیت واولویت منابع انرژی سبز در جهان امروز بیش از پیش آشکار می‌شود.
عملیات واقعی برای انتقال به منابع انرژی پاک، می‌تواند آینده روشن‌تری برای نسل‌های آینده انسان در زمینه تولید و تأمین انرژی فراهم کند.
