چین به‌عنوان بزرگترین طلبکار جهان معرفی شد
گزارش‌ها نشان می‌دهد که چین با در اختیار داشتن بیش از ۲۵ درصد از بدهی‌های خارجی کشورهای جهان تا پایان سال ۲۰۲۳، به بزرگترین طلبکار جهان تبدیل شده است. این کشور با افزایش چشمگیر وام‌های خارجی خود در دو دهه اخیر، نقش بی‌بدیلی در ساختار مالی کشورهای مختلف ایفا کرده است.
افزایش قابل توجه وام‌های خارجی چین
در دو دهه گذشته، میزان وام‌های خارجی چین به طور تصاعدی افزایش یافته است. این رشد چشمگیر باعث شده است که چین از یک کشور اعتباردهنده معمولی به بزرگترین وام‌دهنده جهان تبدیل شود. در گذشته، ژاپن، آلمان، فرانسه، ایالات متحده و بریتانیا به‌عنوان اعتباردهندگان برتر جهان شناخته می‌شدند. اما با شروع سیاست‌های اقتصادی جدید در چین، این کشور توانست سهم خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.
طبق گزارش‌ها، میزان بدهی خارجی دوجانبه کشورها از ۴۹.۵ میلیارد دلار در سال ۱۹۷۳ به ۷۴۱.۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ افزایش یافته است. در این میان، سهم چین از بدهی خارجی دوجانبه از یک میلیارد دلار به ۱۹۳.۱ میلیارد دلار رسیده است.
بدهی دوجانبه چیست؟
بدهی خارجی دوجانبه به میزان وام‌هایی اطلاق می‌شود که یک کشور از دولت‌های خارجی دریافت می‌کند. این نوع بدهی‌ها شامل وام‌هایی نیست که از نهادهای مالی بین‌المللی مانند صندوق بین‌المللی پول یا از طریق انتشار اوراق قرضه تأمین می‌شود. نقش چین در این نوع بدهی‌ها به شدت افزایش یافته و این کشور به یکی از تأثیرگذارترین بازیگران در این حوزه تبدیل شده است.
تغییرات سهم اعتباردهندگان جهانی
سهم اعتباردهندگان برتر در بدهی‌های خارجی دوجانبه طی سال‌های گذشته به شدت تغییر کرده است. در سال ۱۹۷۳، حدود ۳۶ درصد از بدهی‌های خارجی کشورهای جهان به اعتباردهندگان برتر تعلق داشت. این سهم تا سال ۲۰۲۳ به تنها چهار درصد کاهش یافته است. در مقابل، چین توانسته است سهم خود را به طور مداوم افزایش دهد و به بزرگترین طلبکار جهان تبدیل شود.
کشورهای بدهکار به چین
کشورهایی که بدهی‌های دوجانبه بالایی به چین دارند، عمدتاً در بحران‌های مالی قرار دارند. بر اساس آمارها، کشورهایی مانند لائوس، آنگولا و سریلانکا بیشترین میزان بدهی خارجی خود را به چین بدهکار هستند. این موضوع نشان می‌دهد که چین نقش قابل توجهی در حمایت مالی از کشورهای در حال توسعه ایفا کرده است.
رشد بدهی‌ها در دو دهه گذشته
بررسی‌ها نشان می‌دهد که میزان بدهی خارجی دوجانبه کشورها به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است. این افزایش به‌ویژه در دو دهه گذشته و همزمان با رشد اقتصادی سریع چین برجسته‌تر شده است. چین با ارائه وام‌های کلان به کشورهای مختلف، توانسته است نه‌تنها به رشد اقتصادی خود کمک کند، بلکه نقش خود را به‌عنوان یک قدرت اقتصادی جهانی تثبیت کند.
عوامل رشد وام‌های خارجی چین
وام‌های خارجی چین به دلایل مختلفی افزایش یافته است. از جمله این دلایل می‌توان به استراتژی اقتصادی این کشور برای گسترش نفوذ در بازارهای جهانی و حمایت از پروژه‌های بزرگ زیرساختی در کشورهای در حال توسعه اشاره کرد. این سیاست‌ها، که اغلب با عنوان “ابتکار کمربند و جاده” شناخته می‌شوند، باعث افزایش تعامل اقتصادی چین با سایر کشورها شده است.
چالش‌ها و انتقادات
با وجود رشد چشمگیر وام‌های خارجی چین، برخی منتقدان نسبت به اثرات منفی این سیاست‌ها هشدار داده‌اند. آنها معتقدند که بسیاری از کشورها به دلیل بدهی‌های سنگین به چین در معرض خطرات اقتصادی جدی قرار دارند. از سوی دیگر، برخی کارشناسان این سیاست‌ها را به‌عنوان ابزاری برای افزایش نفوذ سیاسی چین در جهان توصیف کرده‌اند.
چین و آینده بدهی‌های جهانی
با توجه به نقش روزافزون چین در اقتصاد جهانی، انتظار می‌رود که این کشور همچنان به‌عنوان یکی از بزرگترین وام‌دهندگان جهان باقی بماند. افزایش بدهی‌های دوجانبه کشورها به چین نشان‌دهنده تأثیر این کشور در ساختار مالی جهان است. با این حال، چالش‌های مرتبط با مدیریت این بدهی‌ها و تأثیر آن بر اقتصاد جهانی همچنان موضوعی قابل توجه خواهد بود.
در نهایت، گزارش‌های موجود حاکی از آن است که چین با سیاست‌های اقتصادی خود توانسته است به بزرگترین طلبکار جهان تبدیل شود. این کشور با افزایش وام‌های خارجی و نقش‌آفرینی در پروژه‌های بزرگ، جایگاه خود را در اقتصاد جهانی تثبیت کرده است.
