بر اساس گزارشی که اخیراً توسط مرکز آمار ایران منتشر شده است، مسکن به عنوان یکی از اصلی‌ترین بخش‌های هزینه‌ای خانوارهای تهرانی، سهم قابل‌توجهی از درآمد این خانوارها را به خود اختصاص داده است. این گزارش نشان می‌دهد که در سال جاری، حدود ۵۵.۶ درصد از هزینه‌های خانوارهای مستاجر در تهران مربوط به مسکن بوده است؛ در حالی که این میزان برای خانوارهای مناطق شهری دیگر کشور حدود ۴۲.۶ درصد است. این آمار بیانگر آن است که هزینه مسکن در تهران به مراتب بالاتر از سایر استان‌ها و همچنین بالاتر از حد استاندارد استطاعت مسکن است.
در دهه ۱۳۸۰، سهم مسکن از هزینه‌های خانوارهای تهرانی در حدود ۳۴ تا ۳۵ درصد بود، اما طی سال‌های اخیر، این رقم به شدت افزایش یافته و اکنون به ۵۵.۶ درصد رسیده است. این افزایش چشمگیر، اقتصاددانان و جامعه‌شناسان را نسبت به پیامدهای اقتصادی و اجتماعی این موضوع نگران کرده است.
از دیدگاه جامعه‌شناسان و پژوهشگران حوزه سلامت، افزایش سهم مسکن در هزینه‌های خانوار به بیش از ۳۰ درصد، باعث بروز مشکلات متعددی می‌شود. این مشکلات شامل کاهش هزینه‌های رفاهی خانوار، فشار بیشتر بر سرپرستان خانوار برای تأمین نیازهای اساسی و حتی روی آوردن به چندشغلی است. علاوه بر این، افزایش هزینه‌های مسکن باعث شده است که بسیاری از خانوارها به مناطق دورتر و ارزان‌تر از تهران مهاجرت کنند که این موضوع خود می‌تواند مشکلات اجتماعی و اقتصادی دیگری را به همراه داشته باشد.
از جنبه‌ای دیگر، این تغییرات می‌تواند تأثیرات منفی بر سلامت روانی و جسمی افراد داشته باشد، چرا که فشارهای مالی ناشی از افزایش هزینه‌های مسکن می‌تواند منجر به افزایش استرس و کاهش کیفیت زندگی شود.
افزایش هزینه‌های مسکن در تهران نه تنها باعث کاهش قدرت خرید سایر کالاها و خدمات رفاهی برای خانوارها شده، بلکه مشکلات فرهنگی و اجتماعی همچون افزایش حاشیه‌نشینی و کاهش دسترسی به امکانات شهری را نیز به دنبال داشته است. از این رو، بسیاری از کارشناسان تأکید می‌کنند که دولت و نهادهای مربوطه باید تدابیری را برای کنترل و کاهش هزینه‌های مسکن اتخاذ کنند.
این گزارش همچنین نشان می‌دهد که رشد سهم مسکن در سبد هزینه‌ای خانوارها، نتیجه ترکیبی از عوامل اقتصادی مختلف از جمله تورم، کاهش ارزش پول ملی و افزایش قیمت زمین و ساختمان در شهر تهران است. تحلیل‌گران معتقدند که برای بهبود وضعیت موجود، نیاز به برنامه‌های جامع اقتصادی، حمایت از ساخت‌وسازهای مسکن ارزان‌قیمت و افزایش دسترسی به تسهیلات بانکی مناسب برای خرید مسکن وجود دارد.
