صادرات نفت ایران به چین در ماه مه، رکورد هفت‌ماهه خود را شکست. در طول این ماه، پکن روزانه معادل یک‌میلیون و ۵۴۰هزار بشکه نفتخام از تهران خریداری کرده است. به لطف مشتریانی مانند چین، مبادلات نفتی ایران افزایش داشته و این روند موجب شده است ایران در سال گذشته میلادی رکورد افزایش تولید اوپک را ثبت کند.
همچنین شواهد نشان می‌دهد پاکستان با نادیده گرفتن تهدید‌ها مصمم است پروژه مشترک خط لوله انتقال گاز میان دو کشور را اجرا کند.
گزارش بلومبرگ می‌گوید بلوک کشورهای تحریم‌شده توسط آمریکا، دارای پتانسیل برقراری تجارت دو و چندجانبه با یکدیگر هستند تا بتوانند از آنها در برابر جنگ اقتصادی واشنگتن محافظت کنند.
این موارد به معنی آن است که رئیس‌جمهور بعدی ایران حداقل در صادرات نفتخام برای حفظ شرایط فعلی کار چندان دشواری نداشته باشد.
حجم صادرات نفتخام ایران به چین در ماه مه، به‌دنبال بهبود شرایط و حاشیه‌‌‌‌‌های سود پالایشگاهی به‌ویژه در پالایشگاه‌های مستقل چینی، به بالاترین رقم طی هفت ماه گذشته رسید. طبق اطلاعات شرکت کپلر، چین تنها در طول ماه گذشته میلادی، روزانه یک‌میلیون و ۵۴۰هزار بشکه نفتخام از ایران وارد کرده که بالاترین رقم از ماه اکتبر بوده‌است.
پالایشگاه‌های مستقل چین که اصطلاحا به آنها تی‌‌‌‌‌پات نیز می‌گویند، در سال۲۰۲۴ میلادی با حاشیه‌‌‌‌‌های ضعیف سوددهی برای تولید انواع سوخت، مواجه بوده‌اند. این دسته از پالایشگاه‌ها، معادل ربع کل ظرفیت پالایش نفتخام چین را به خود اختصاص می‌دهند و در عین‌حال از پیشگامان تولیدگازوئیل نیز محسوب می‌شوند.
سود فرآوری نفتخام به بنزین و گازوئیل از ابتدای آوریل افزایش‌یافته تا جایی‌که به بالاترین رقم فصلی خود طی ۱۰ سال‌گذشته رسیده‌است. قیمت عرضه نفت سبک عربی به مشتریان آسیایی برای تحویل در ژوئیه، ۵۰سنت در هر بشکه نسبت به ژوئن کاهش‌یافته و برابر با ۲ دلار و ۴۰سنت در هر بشکه بالاتر از شاخص عمان-دبی به‌فروش می‌رسد.
در ادامه گزارش آمده است که:
قیمت فروش سایر درجات نفتی عربستان به مشتریان آسیایی کاهش یافته و بین ۴۰ تا ۶۰ سنت در هر بشکه کاهش داشته است.
در عین حال، شرکت نفتی آرامکو، قیمت فروش نفت خام این کشور به کشورهای اروپایی را افزایش داده است.
به عنوان مثال، قیمت رسمی فروش نفت سبک عربی به شمال اروپا در ژوئیه ۳ دلار و ۱۰ سنت بالاتر از شاخص نفت برنت خواهد بود.
همچنین قیمت فروش نفت سبک عربی به ایالات متحده در سطح ۴ دلار و ۷۵ سنت بالاتر از شاخص نفت خام ترش آرگوس تثبیت شده است.
اما قیمت فروش سایر درجات نفتی عربستان به آمریکا تغییر چندانی نداشته است.
تمرکز عربستان بر بازار
کاهش اخیر قیمت نفت خام نشان می دهد که دولت عربستان، علی رغم کاهش جهانی قیمت نفت پس از نشست اوپک پلاس، به جای تمرکز بر قیمت، بر سهم بازار خود متمرکز است. از سوی دیگر، اوپک پلاس با اعلام اینکه راهبرد کاهش تولید داوطلبانه برخی از اعضا به تدریج کنار گذاشته خواهد شد، بازار را شوکه کرد؛ در حالی که طبق منابع رسمی، عربستان تا سال ۲۰۲۵ نیز کاهش تولید را ادامه دهد.
در چند ماه اخیر، شرکت آرامکوی عربستان قیمت سمی فروش نفت خام به بازارهای آسیایی را افزایش داده است که نشان دهنده سلامت تقاضا علی رغم قیمت های بالاتر است. انتشار خبر کاهش قیمت نفت صادراتی عربستان به بازارهای آسیایی که بخش عمده مشتریان نفتی این کشور را تشکیل می دهند، می تواند به طور بالقوه تأثیر منفی ای بر شاخص های جهانی نفت داشته باشد، چرا که کشورهای آسیایی بیش از ۸۰ درصد از کل صادرات نفت عربستان را به خود اختصاص می دهند
از اوپک چه خبر؟
در گزارش رویترز آمده است که مجموع تولید نفت کشورهای عضو اوپک در ماه مه افزایش یافته است. به نظر می‌رسد رشد صادرات نفتخام دو کشور نیجریه و عراق، راهبرد کاهش تولید داوطلبانه برخی دیگر از اعضای ائتلاف اوپک‌پلاس را تا حد زیادی بی‌اثر کرده است.
طبق داده‌های ردیابی نفتکش‌ها، اعضای اوپک در مجموع ۲۶ میلیون و ۶۳۰ هزار بشکه در روز طی ماه مه تولید کرده‌اند، که ۱۴۵ هزار بشکه در روز بیشتر از ماه قبل است.
رشد تولید نفتخام عراق در شرایطی صورت گرفته که این کشور متعهد شده بود در ادامه سال جاری میلادی، تولید خود را کاهش دهد تا مازاد تولید خود را جبران کند. در شرایط کنونی بازار جهانی نفت، عراق و نیجریه هر یک تولید خود را ۵۰ هزار بشکه در روز افزایش داده‌اند. در عین حال، عربستان سعودی و امارات متحده عربی نیز افزایش تولید اندکی را ثبت کرده‌اند. تنها الجزایر بود که با هدف حفظ ذخیره میادین نفتی خود، سطح تولید را پایین آورد.
در این میان، اوپک حدود ۲۵۰ هزار بشکه در روز بیشتر از سهمیه تایید شده توسط اوپک‌پلاس برای ۹ عضو آن، تولید کرده که بیشتر این مازاد تولید متعلق به عراق است.
بازار سایه نفتی
کشورهای تحریم شده توسط آمریکا مانند ایران، روسیه و ونزوئلا با همکاری یکدیگر و همچنین با چین، توانسته اند مقاومت اقتصادی خود را در برابر تحریم های واشنگتن افزایش دهند.
چین با خرید نفت از این کشورها، به آنها کمک کرده تا بتوانند منابع مالی لازم را برای تجارت با چین و دیگر کشورها فراهم کنند. این همکاری چندجانبه به این کشورها امکان داده است تا از مزیت مقیاس در فعالیت های اقتصادی خود بهره ببرند و در برابر فشارهای اقتصادی آمریکا مقاومت کنند.
همانطور که تحلیلگر مسائل اقتصادی در اندیشکده شورای آتلانتیک نیز اظهار کرده است، درآمدهای نفتی کسب شده از چین، به اقتصادهای ایران و روسیه کمک کرده و باعث افزایش توان آنها در مقابله با تحریم های آمریکا شده است.
