میلتون فریدمن (۱۹۱۲-۲۰۰۶) یکی از برجسته‌ترین اقتصاددانان قرن بیستم و یکی از مهم‌ترین نمایندگان مکتب اقتصادی شیکاگو بود. او در سال ۱۹۷۶ جایزه نوبل اقتصاد را به دلیل تحقیقاتش در زمینه تحلیل مصرف، تاریخ و نظریه پولی و پیچیدگی سیاست‌های تثبیت اقتصادی دریافت کرد.
تأثیرات میلتون فریدمن بر اقتصاد:
نظریه پولی (Monetarism):
فریدمن به شدت به اهمیت پول در اقتصاد اعتقاد داشت و استدلال کرد که تغییرات در عرضه پول تأثیرات عمده‌ای بر سطح قیمت‌ها و تولید اقتصادی دارند. او معتقد بود که کنترل دقیق عرضه پول می‌تواند به تثبیت اقتصادی کمک کند و از نوسانات اقتصادی جلوگیری کند.
او پیشنهاد کرد که بانک‌های مرکزی باید نرخ رشد ثابت و قابل پیش‌بینی برای عرضه پول تعیین کنند تا از تورم و رکود اقتصادی جلوگیری کنند.
آزادی اقتصادی و بازارهای آزاد:
فریدمن از طرفداران بزرگ بازارهای آزاد و کاهش دخالت دولت در اقتصاد بود. او معتقد بود که بازارهای آزاد بهترین راه برای تخصیص منابع و افزایش رفاه عمومی هستند.
او به شدت از سیاست‌های اقتصادی کینزی که بر دخالت دولت در اقتصاد تأکید داشت، انتقاد کرد و به جای آن سیاست‌های مبتنی بر آزادی اقتصادی و کاهش مقررات دولتی را پیشنهاد داد.
نقد سیاست‌های تثبیت اقتصادی:
فریدمن معتقد بود که سیاست‌های دولتی که به منظور تثبیت اقتصاد (مانند سیاست‌های مالی و پولی کینزی) اتخاذ می‌شوند، اغلب به دلیل تأخیر در اجرا و عدم دقت، به جای بهبود وضعیت اقتصادی، آن را بدتر می‌کنند.
او به جای این سیاست‌ها، پیشنهاد کرد که دولت‌ها باید سیاست‌های پایدار و قابل پیش‌بینی را اتخاذ کنند.
نظریه انتظارات تطبیقی:
فریدمن معتقد بود که مردم و کسب‌وکارها انتظارات خود را بر اساس تجربیات گذشته تنظیم می‌کنند. این نظریه تأثیرات مهمی بر نظریه‌های تورم و سیاست‌های پولی داشت.
تأثیرات بر تقویم تاریخ اقتصادی:
تغییر در سیاست‌های پولی:
نظریه‌های فریدمن تأثیرات عمده‌ای بر سیاست‌های پولی در سراسر جهان داشتند. بسیاری از بانک‌های مرکزی، از جمله فدرال رزرو ایالات متحده، از نظریه‌های او برای تنظیم عرضه پول و کنترل تورم استفاده کردند.
ترویج بازارهای آزاد:
نظرات فریدمن در مورد بازارهای آزاد و کاهش دخالت دولت تأثیرات گسترده‌ای بر سیاست‌های اقتصادی در بسیاری از کشورها داشت. این نظرات به ویژه در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ تأثیرات عمده‌ای بر سیاست‌های اقتصادی در ایالات متحده و بریتانیا داشتند.
آموزش و پژوهش:
فریدمن به عنوان یک استاد و پژوهشگر در دانشگاه شیکاگو تأثیرات عمده‌ای بر نسل‌های آینده اقتصاددانان داشت. بسیاری از دانشجویان و همکاران او به اقتصاددانان برجسته‌ای تبدیل شدند که نظریه‌های او را ادامه دادند و توسعه دادند.
میلتون فریدمن با نظریه‌ها و پژوهش‌های خود تأثیرات عمیقی بر علم اقتصاد و سیاست‌های اقتصادی در سراسر جهان داشت و همچنان به عنوان یکی از بزرگ‌ترین اقتصاددانان تاریخ شناخته می‌شود.
میلتون فریدمن علاوه بر نظریه‌ها و پژوهش‌های کلان اقتصادی‌اش، در حوزه‌های مختلف دیگری نیز فعالیت‌های مهمی انجام داده است. در اینجا به برخی از کارهای دیگر او اشاره می‌کنم:
. آموزش و تدریس:
استاد دانشگاه شیکاگو: فریدمن بیش از سی سال در دانشگاه شیکاگو تدریس کرد و به عنوان یکی از اعضای اصلی مکتب اقتصادی شیکاگو شناخته می‌شود. او تأثیر بسیاری بر دانشجویان و همکاران خود داشت و بسیاری از آنها به اقتصاددانان برجسته‌ای تبدیل شدند.
. نویسندگی و انتشار کتاب:
“آزادی انتخاب” (Free to Choose): این کتاب که به همراه همسرش، رُز فریدمن، نوشته شده است، یکی از معروف‌ترین آثار اوست. در این کتاب، فریدمن به ترویج بازارهای آزاد و کاهش دخالت دولت در اقتصاد پرداخته است. این کتاب همچنین به یک مجموعه تلویزیونی تبدیل شد که تأثیر زیادی بر افکار عمومی داشت.
“سرمایه‌داری و آزادی” (Capitalism and Freedom): در این کتاب، فریدمن به بررسی ارتباط بین آزادی اقتصادی و آزادی سیاسی پرداخته و استدلال کرده که بازارهای آزاد بهترین راه برای حفظ و ترویج آزادی‌های فردی هستند.
مشاوره سیاسی:
مشاور دولت‌ها: فریدمن به عنوان مشاور اقتصادی برای دولت‌های مختلف فعالیت کرد. او مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور ریچارد نیکسون بود و تأثیرات مهمی بر سیاست‌های اقتصادی ایالات متحده داشت.
مشاور دولت شیلی: فریدمن در دهه ۱۹۷۰ به عنوان مشاور اقتصادی برای دولت شیلی تحت رهبری آگوستو پینوشه فعالیت کرد. او به دولت شیلی توصیه‌هایی در زمینه اصلاحات اقتصادی و خصوصی‌سازی داد که تأثیرات عمده‌ای بر اقتصاد این کشور داشت.
فعالیت‌های عمومی و رسانه‌ای:
سخنرانی‌ها و مقالات: فریدمن به طور گسترده‌ای در رسانه‌ها حضور داشت و سخنرانی‌ها و مقالات متعددی در زمینه‌های مختلف اقتصادی ارائه داد. او به ترویج نظریه‌های خود در میان عموم مردم و سیاست‌گذاران پرداخت.
برنامه تلویزیونی “آزادی انتخاب”: این برنامه تلویزیونی که بر اساس کتابی به همین نام ساخته شده بود، تأثیر زیادی بر افکار عمومی داشت و به ترویج نظریه‌های فریدمن در زمینه اقتصاد بازار آزاد پرداخت.
تحقیقات و پژوهش‌های علمی:
تحقیقات در زمینه تحلیل مصرف: فریدمن با تحقیقات خود در زمینه تحلیل مصرف، نظریه “فرضیه درآمد دائمی” (Permanent Income Hypothesis) را توسعه داد که تأثیرات مهمی بر نظریه‌های مصرف و پس‌انداز داشت.
تحقیقات در زمینه تاریخ پولی: فریدمن با همکاری آنا شوارتز، کتاب “تاریخ پولی ایالات متحده” را نوشت که تأثیرات عمده‌ای بر فهم ما از تاریخ اقتصادی و سیاست‌های پولی داشت.
. فعالیت‌های خیریه و اجتماعی:
مؤسسه فریدمن برای انتخاب مدرسه: پس از بازنشستگی، فریدمن و همسرش مؤسسه‌ای به نام “مؤسسه فریدمن برای انتخاب مدرسه” تأسیس کردند که به ترویج و حمایت از آزادی انتخاب مدرسه برای والدین و دانش‌آموزان می‌پردازد.
. تأثیرات بین‌المللی:
نظریه‌ها و پیشنهادات فریدمن تأثیرات گسترده‌ای بر سیاست‌های اقتصادی در سراسر جهان داشتند. او به عنوان یک مشاور بین‌المللی فعالیت کرد و نظریه‌های او در بسیاری از کشورها به کار گرفته شد.
میلتون فریدمن با فعالیت‌های گسترده و تأثیرات عمیق خود بر علم اقتصاد و سیاست‌های اقتصادی، یکی از بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین اقتصاددانان تاریخ محسوب می‌شود.
