در مورد حسن عباس زکی، سیاستمدار و اقتصاددان مصری در سال ۱۹۱۷، می‌توان گفت:
حسن عباس زکی در سال ۱۹۱۷ در مصر متولد شد. او یکی از برجسته‌ترین سیاستمداران و اقتصاددانان مصری در قرن بیستم محسوب می‌شود.
پس از تحصیلات دانشگاهی در رشته‌های اقتصاد و سیاست در مصر و اروپا، زکی به فعالیت‌های سیاسی و اقتصادی پرداخت. او در دهه‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ میلادی در دولت‌های مصر به عنوان وزیر اقتصاد و وزیر دارایی خدمت کرد.
زکی نقش مهمی در سیاست‌های اقتصادی مصر در آن دوران ایفا کرد. او طرفدار اصلاحات اقتصادی و توسعه صنعتی مصر بود و تلاش می‌کرد تا اقتصاد این کشور را از وابستگی به صادرات محصولات کشاورزی خارج کند.
همچنین زکی در زمینه‌های سیاسی و دیپلماتیک نیز فعال بود و به عنوان نماینده مصر در برخی از سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان ملل متحد حضور داشت.
در مجموع، حسن عباس زکی یکی از چهره‌های شاخص سیاسی و اقتصادی مصر در دهه‌های میانی قرن بیستم محسوب می‌شود که نقش مهمی در شکل‌گیری سیاست‌های اقتصادی و توسعه صنعتی این کشور ایفا کرد.
سیاست‌های اقتصادی حسن عباس زکی در دوران تصدی مناصب وزارتی در مصر در دهه‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ میلادی، تأثیر قابل توجهی بر روند توسعه صنعتی این کشور داشت:
تمرکز بر توسعه صنایع داخلی: زکی معتقد بود که اقتصاد مصر باید از وابستگی به صادرات محصولات کشاورزی رها شود و به سمت توسعه صنایع داخلی حرکت کند. او سیاست‌های حمایتی از صنایع نوظهور را دنبال می‌کرد.
برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری دولتی: زکی بر نقش دولت در برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری در بخش‌های کلیدی صنعتی تأکید داشت. این سیاست‌ها منجر به ایجاد زیرساخت‌های صنعتی و رشد برخی صنایع مهم مانند نساجی و فلزات در مصر شد.
سیاست‌های مالی و پولی حمایتی: زکی با اتخاذ سیاست‌های مالی و پولی حمایتی، زمینه را برای رشد و توسعه صنایع داخلی فراهم کرد. این شامل تخصیص اعتبارات ارزان قیمت، مشوق‌های صادراتی و محدودیت‌های وارداتی بود.
تأکید بر نوسازی و مدرن‌سازی: زکی بر اهمیت نوسازی و مدرن‌سازی تکنولوژی‌های صنعتی در مصر تأکید داشت. این موجب ارتقای بهره‌وری و رقابت‌پذیری صنایع داخلی شد.
در مجموع، رویکرد حمایتی و هدفمند زکی در سیاست‌های اقتصادی، نقش مهمی در شتاب بخشیدن به فرایند صنعتی‌شدن و توسعه صنایع داخلی مصر در آن دوران ایفا کرد.
سیاست‌های اقتصادی زکی تا حد قابل توجهی موجب افزایش رقابت‌پذیری صنایع مصر در بازارهای جهانی شد. این موارد را می‌توان برشمرد:
حمایت از صادرات:
زکی سیاست‌های حمایتی از صادرات مانند ارائه مشوق‌های مالی و پولی را دنبال کرد.
این موجب افزایش رقابت‌پذیری محصولات صنعتی مصر در بازارهای جهانی شد.
ارتقای بهره‌وری و کیفیت:
تأکید زکی بر نوسازی و مدرن‌سازی تکنولوژی‌های صنعتی، بهره‌وری و کیفیت محصولات را بهبود بخشید.
این افزایش کارایی و کیفیت، توانایی رقابت با محصولات خارجی را افزایش داد.
ایجاد مزیت رقابتی:
سیاست‌های حمایتی زکی از صنایع داخلی، موجب ایجاد مزیت رقابتی برای محصولات مصری شد.
محصولات داخلی از جذابیت قیمتی و کیفیتی بیشتری برخوردار شدند.
گسترش بازارهای صادراتی:
تلاش‌های زکی برای نفوذ در بازارهای جدید، دامنه صادرات محصولات صنعتی را افزایش داد.
در مجموع، رویکرد هدفمند و حمایتی زکی در سیاست‌های اقتصادی، نقش بسزایی در ارتقای رقابت‌پذیری صنایع مصر در سطح جهانی ایفا کرد.
حال این سوال پیش می‌آید که آیا این سیاست‌ها همچنان اجرا می‌شوند؟
باید پاسخ داد که متأسفانه سیاست‌های حمایتی از صنعت و تقویت رقابت‌پذیری صادرات که در زمان حکومت زکی اجرایی بودند، پس از سال‌های بعد به تدریج کمرنگ شده‌اند.
پس از کودتای ۲۰۱۳ و روی کار آمدن دولت فعلی، اولویت‌ها و رویکردهای اقتصادی تغییر کرد و بخش‌های مختلف از جمله سیاست‌های صنعتی و صادراتی دچار دگرگونی شدند.
دولت فعلی بیشتر بر جذب سرمایه‌گذاری خارجی و توسعه بخش‌های خدماتی مانند گردشگری و مالی تمرکز کرده است. سیاست‌های حمایتی از صنایع داخلی و ارتقای رقابت‌پذیری به حاشیه رانده شده‌اند.
بنابراین، متأسفانه سیاست‌های موفق زکی در این زمینه دیگر به همان شکل اجرا نمی‌شوند و اولویت‌های جدید دولت بر این موضوع سایه انداخته است. این موجب شده است که رقابت‌پذیری صنایع مصر در بازارهای جهانی نیز دچار افت شود.
