با تمرکز انواع امکانات در پایتخت و شهرهای بزرگ، سیل عظیمی از جمعیت روستاییان به دنبال یافتن کار و درآمد مناسب به شهر مهاجرت می‌کنند. این مهاجرت آسیب‌های بسیاری را، هم متوجه شهرنشینان و هم روستاییان می‌کند. بهترین راه جلوگیری از این آسیب‌های مختلف ایجاد اشتغال و گسترش امکانات در روستاهاست.زیرا کارآفرینی موجب بهره‌برداری صحیح از امکانات و منابع بالقوه موجود در روستاها می‌شود، جلوگیری از بروز نابسامانی‌های ناشی از فشار بر منابع و امکانات شهرها، از کمبود فضای زیستی و آموزشی، آلودگی هوا، محیط‌زیست، ترافیک و … می کند و هم ولع مهاجرت به شهرها را کاهش می‌دهد.
به نقل از گزارش بانک جهاني، توسعة روستايي دربرگيرندة فعاليت هايي از قبيل ايجاد زيرساخت هاي كالبدي اجتماعي، تأمين خدمات مالي در نواحي غيرشهري، فعاليت هاي کارآفريني در سطح خُرد و متوسط در اجتماعات روستايي و شهرهاي داراي رابطة نزديک با مناطق روستايي نسبت به ساير مناطق شهري، توسعة بخش هاي سنتي روستا مانند مديريت منابع طبيعي کشاورزي است.
با پدید آمدن مفهوم کارآفرینی، بسیاری از افراد درصدد برآمدند تا با شناخت توانایی‌های خود و نیاز روستا به ایجاد بهترین کسب و کار در روستا بپردازند. امروزه در روستاهای بسیاری افراد کارآفرین مشغول به حمایت و هدایت کسب و کار خود هستند و افراد زیادی را نیز مشغول به کارکرده‌اند.
دستيابي به توسعة پايدار روستايي، بدون اتخاذ روش هاي معطوف به نگرش زيربنايي مشارکت هاي مردمي، ميسر نمي شود. مشارکت در نواحي روستايي به مفهوم ساماندهي رابطة متقابل انسان روستايي با محيط جغرافيايي يا بهره وري بهينه در سطوح مختلف توليد کشاورزي است. مشاركتي كه در توسعة روستايي مد نظر است مشاركت توسعه اي است (اين نوع مشاركت فرايندي اجتماعي، يكپارچه، جامع، پويا، همبسته، چند بعدي چندفرهنگي به شمار مي رود؛ به ديگر سخن، مشاركت توسعه اي ميخواهد كه همگان در همة مراحل توسعه درگير شوند) زيرا مشاركت توسعه اي تمامي سطوح جامعه، نيازهاي آن ابعاد زندگي فرد و گروه را دربرمي گيرد.نظريه پردازان، برنامه ريزان مجريان حکومتي نيز بر آنند تا با ارائة راهکارها و راهبردهاي جديد، از معضلات و مسائل گريبان گير اين نواحي بکاهند.
چالش هاي موجود براي دستيابي به توسعة پايدار روستايي در ايران
چالش هاي برنامه ريزي و مديريت، چالش هاي بخش (فعاليتهاي) زراعي و چالش هاي بخش (فعاليتهاي) غيرزراعي
چالش هاي برنامه ريزي و مديريت
سياست ها و تصميم گيري هاي نادرست دولتي نگاهي گذرا به ساختار مديريت روستايي در ايران بيانگر اين واقعيت است که پيش از انقلاب مشروطيت، مديريت توسعة روستايي در کشور ما بيشتر درونزا (داخلي بومي) بوده اما پس از آن، به تدريج وارد مرحلة برونزا (بيروني، متکي به دولت) شده است. به ديگر سخن، دولت محوري و دولت سالاري بر ساختار مديريت روستايي ايران حاکم بوده به دنبال اصلاحات ارضي، نوعي مديريت يک بعدي ناهماهنگ شکل گرفته است؛ سرانجام، با پيروزي انقلاب اسلامي، گرچه سبک شيوة مديريتي از لحاظ انديشه اي دستخوش تغييراتي شده اما از لحاظ ساختاري، در نحوة ادارة روستا، چندان دگرگوني پديد نيامده است؛ البته اين بار، ادارة امور روستاها بيشتر در دست دولت بوده مشارکت روستاييان چندان مشهود نبوده است.
فقدان ساختاري مناسب براي مديريت توسعة روستايي
توسعة روستايي باعث بهبود شرايط جوامع روستايي مي شود. اين نوع توسعه دربرگيرندة تمامي ابعاد زندگي از قبيل کيفيت زندگي، اقتصاد، محيط زيست، سلامتي بهداشت، زيرساخت ها، خانه داري است. با توجه به ماهيت چند بعدي توسعة روستايي، بر اين باور است که سازمان هاي زيادي همچون سازمان هاي اداري (ادارة پست، پليس، حکومت محلي) کشاورزي (خدمات ترويج کشاورزي کلينيک دامپزشکي) تجاري (بانک جايگاه گاز/ بنزين) آموزشگاه ها (مدارس ابتدايي، راهنمايي، دبيرستان) مراكز سلامتي بهداشتي (بيمارستان، درمانگاه، داروخانه) واحدهاي صنعتي (مانند نانوايي ها) صنايع کاربري عمومي (برق، آب تصفيه شده) مراكز تفريحي (مراکز مدني، مرکز تلويزيون، رستوران هتل) (با نمونه هاي عنوان شده چندان همخواني ندارند؟) نهادهاي اجتماعي (باشگاه ها) سازمان هاي ترابري ارتباطي (جاده ايستگاه وسايل نقلية موتوري) در فعاليت هاي توسعة نواحي روستا مشاركت دارند.
بنا به گزارش توسعة بانک جهاني، کليد توسعة اقتصادي و اجتماعي پايدار دانش است؛ دانش محلي نيز اصلي ترين جزء نظام دانش هر کشور به شمار مي رود، که در اولين گام باعث بسيج تمامي سرمايه ها مي شود. بنابراين، لازم است در فعاليت هاي توسعه به ويژه مختص فقرا، دانش بومي در مراحل طراحي اجراي فرايندها مد نظر گيرد بايد هرگونه نگاهي به روستايي، عشاير، جنگل نشين مبين نگاه به فردي توانمند، صاحب دانش نظر، داراي احترام خاص باشد. دانش بوم دانشي برآمده از حوزة فرهنگي يا اجتماعي خاص توسعه يافته در طول زمان است. در واقع، دانش بومي مجموعه اي از دانش مبتني بر تجربه است که اغلب از طريق سنن شفاهي مرتبط و از سوی اعضای خانواده و نسل هاي متمادي، توسعه و آزمون شده با شرايط زيست محيطي و فرهنگي محلي نيز سازگاري يافته است . با تغييرات شرايط محيطي، نظام هاي دانش بومي کشاورزي نيز متغير پويا مي شوند و از اين رهگذر، پايداري را براي جوامع محيط به ارمغان مي آورند.
بي توجهي به مشارکت هاي مردمي و سرماية اجتماعي
توسعة پايدار مردم را قادر مي سازد تا به توانايي هاي بالقوة خود پي ببرند. در واقع، دستيابي به توسعه مستلزم بهبود زندگي افراد در زمينه هاي آموزش، دسترسي به منابع مورد نياز، درآمد مناسب، عدالت اجتماعي است. از آنجا که مشارکت حاکميت بر سرنوشت خود از حقوق اولية بشر خويش است، ميتوان دستيابي به اهداف توسعة پايدار روستايي بدون نهادينه شدن مشارکت روستاييان در فرايند توسعة روستايي را امري محال دانست.
همچنین پژوهشگران حوزة توسعه روستايي مشکلات اين حوزه را بدين شرح برشمرده اند:
برنامه ريزي مديريت ضعيف دولتي، فقدان ساختاري مناسب براي مديريت توسعة روستايي، عدم توجه به دانش بومي، عدم توجه به مشارکت هاي مردمي سرماية اجتماعي، فقدان کشاورزي مکانيزه، عدم ارتقاي بهره وري از منابع پايه اي توليد، ضعف در خدمات ترويج کشاورزي، ضعف در گردشگري روستايي، عدم گسترش بخش هاي نوين اقتصادی، شعاري شدن مشارکت؛ تلقي مشارکت بمثابه هدف نه وسيله؛ عدم توجه به آمادگي اشتياق مردم؛ ديکته شدن برنامه هاي مشارکتي از بالا به پايين؛ عدم هماهنگي تفاوت ميان نحوة عمل ديوانسالاري هاي خاص دولتي و نيازمندي هاي طرح هاي توسعه.
حال افزون بر نمايان ساختن مسـائل و مشکلات توسعة پايدار روستايي در ايران، پيشنهادهايي را نيز براي رفع آنها ارائـه مـی کنیم؛ برخي از اين پيشنهادها عبارتند از:
1)اختصاص کافي منابع مالي دولتي به پروژه هاي کشاورزي؛
2) کنترل واسطه های دلالان بخش کشاورزي از طريق تدوين سياست ها و مقررات مشخص؛
3) واگذاري برخي از تصميم گيري ها (تفويض اختيار) به تشکل ها و دولتمردان محلي؛
4) ايجاد سازماني مستقل براي توسعه روستايي با همکاري تمامي دستگاه هاي درگير در توسعة روستايي که به صورت هماهنگ، متولي تمام فعاليت هاي مربوط به توسعه حرکت رو به جلو اين فعاليت ها باشد؛
5) طراحي و اجراي پروژه هاي کشاورزي با همکاري نهادهاي دولتي متولي توسعة روستايي خود روستاييان؛
6) طراحي، اجرا و ارزشيابي پروژه هاي کشاورزي با همکاري و مشارکت تمام گروه هاي ذينفع؛
7)كمك به تقويت اعتقاد بهبود نگرش مسئولان دولتي نسبت به مشارکت جوامع محلي در پروژه هاي توسعة روستايي؛
8) تدوين سياست برنامه ريزي دقيق براي تسريع روند توسعة مکانيزاسيون؛
9) تجميع قطعات زراعي تشکيل تعاوني هاي توليد کشاورزي به منظور بهره برداري بهينه از ماشين آلات کشاورزي؛
۱۰) اقدامات حمايتي در زمينة تخصيص وام به کشاورزان براي توسعة مکانيزاسيون تجهيز مزارع به سامانه هاي آبياري نوين؛
۱۱) استفاده از نظام هاي آبياري نوين، مانند سامانه هاي آبياري باراني قطره اي؛
۱2) ارتقاي دانش آگاهي بهره برداران دربارة اهميت خاک و روش هاي حفاظتي آن؛
۱۳) تدوين سياست ملي ترويج به منظور تضمين تعهد سياسي مالي نظام، كه اقدامي لازم و ضروري به نظر مي رسد؛
۱۴) تقويت ارزشيابي برنامه هاي ترويجي (در حين اجرا نيز ارزشيابي پيامد اجراي برنامه) استفاده از نتايج اين ارزشيابي ها در راستاي اصلاح برنامه ها فعاليت هاي آتي در بهبود عملکرد نظام ترويج تأثيرگذار خواهد بود، که بايد بدان توجه ويژه داشت؛
۱۵) جلب مشارکت فعال کشاورزان در تصميم سازي ها و تصميم گيري هاي برنامه هاي ترويجي مستلزم توسعة روشهاي ترويجي مشارکتي کشاورز مدار است؛
۱۶) تشكيل ستادي به نام «ستاد توسعة گردشگري روستايي» شامل نمايندگان شوراها، بخشدار، نيروي انتظامي، ادارة بهداشت، شوراي اصناف به منظور سازماندهي نظارت مستمر بر امور گردشگري؛
1۷) زمينه سازي تشويق مردم به مشاركت در زمينة توسعه تجهيز روستاها از نظر زيرساخت ها، تسهيلات تجهيزات گردشگري از طريق حمايت ها تسهيلات دولتي؛
۱۸) استفاده از نيروهاي متخصص و با تجربه به منظور ايجاد تشكل هاي تعاوني مردمي همچنين، ترويج آموزش گردشگري به مردم منطقة مورد مطالعه؛
۱۹) آماده سازي محيط اجتماعي، فرهنگي اقتصادي نواحي روستايي از جمله تأمين افزايش دسترسي روستاييان به امكانات خدمات مختلف، مانند امكانات رسانه اي ارتباطي نوين؛
۲۰) آموزش مهارت هاي مختلف كارآفريني به روستاييان مستعد نيز بسيار اهميت دارد؛ به ويژه، بايد آموزش روستاييان داراي زمينه هايي هر چند اندك براي كارآفريني در اولويت باشد؛
۲۱ ) با توجه به نبود يا كمبود افراد كارآفرين در نواحي روستايي، تقويت كارآفريني از طريق به كارگيري يا تشويق كارآفرينان غيرروستايي بر اساس امكانات زمينه هاي مرتبط با كارآفريني در اين نواحي درخور توجه است.
همچنین اگرچه گردشگري روستايي راه حل کلي براي همه دردها، مسائل و مشکلات نواحي روستايي نيست اما يکي از شيوه هايي است که چه بسا با آثار اقتصادي مهم همراه باشد و به نوعي به کند شدن روند تخلية روستاها وکاهش مهاجرت جمعيت روستايي کمک کند.
مشاغل خانگی در حوزه کشاورزی
از آنجایی که کشاورزی یکی از مشاغلی است که می تواند افراد بسیاری را در زمینه های مختلف بکار گیرد ، از اهمیت بالایی در زمینه اقتصاد خانواده و کم کردن بیکاری در هر کشوری دارد. در زیر چند نمونه از این گونه کارها آمده است که نیاز به آموزش زیادی ندارد ، ولی به پشتکار نیاز دارد. در این گونه مشاغل خانگی و کسب و کارهای کوچک میتوان تمام افراد خانواده را درگیر کرد.
این گونه مشاغل در بسیاری از موارد می تواند از لحاظ روانی بسیار مفید واقع گردد.
نمونه های از مشاغل خانگی در حوزه کشاورزی
- فرآوری محصولات انگور )تولید کشمش و انگور(
- خدمات دامپزشکی در منزل
- خدمات فرآوری ریشه گیاهان دارویی ریزوم دار
- پرورش گل های زینتی و آپارتمانی
- خدمات تحقیقات بازار محصولات صنعتی و کشاورزی
- کلینیک گل ها و گیاهان
- خدمات سیار فرآوری گیاهان دارویی
- خدمات مشاوره گلخانه
- پرورش پرندگان زینتی
- پرورش قارچ خوراکی
- مشاوره و آموزش تولید قارچ خوراکی
- و…
فعالیتهای صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی
– فرآوری و بسته بندی سبزیجات (پاک کردن، خشک کردن)
– بلغور سازی
– فرآوری محصول زعفران (جمع آوری، پاک کردن، خشک کردن، درجه بندی و بسته بندی)
– بسته بندی زرشک
– فرآوری و بسته بندی انواع میوه های خشک، برگه ها، غلات، حبوبات و خشکبار
– برشته سازی و بسته بندی آجیل سویا
– بسته بندی انواع محصولات باغبانی ( انگور – توت فرنگی و …)
– خشک کردن و بسته بندی میوه جات
– فرآوری و بسته بندی انواع جوانه های گندم، ماش، عدس
– پاک کردن، فرآوری و بسته بندی انواع دانه های روغنی، مغز تخمه ها و ذرت بو داده
– آماده سازی، بسته بندی فرآورده های کنجد نظیر ارده، حلوا ارده و سایر محصولات سنتی
– کشمش پاک کنی و بسته بندی
– تولید و بسته بندی انواع ترشیجات و شور و زیتون شور
– بسته بندی عسل
– تولید گلاب و عرقیات گیاهی
– پخت انواع نان
– نباتپزی
– شیرینی پزی سنتی و خانگی
– تولید رشته آشی
– نخودپزی (نخودچی)
– تولید شیره انگور
– خرد کردن و بسته بندی قند
– برشته کردن گندم
– تولید و بسته بندی انواع مربا
– بسته بندی و درجه بندی محصولات زراعی
– تولید و بستهبندی کودهای ارگانیک
– تولید و بسته بندی ورمی کمپوست
– تهیه انواع کودهای فسیلی
– تهیه، بوجاری و بسته بندی بذر، پیاز و غده محصولات زراعی و زینتی
– خدمات جمع آوری شیر
– بسته بندی گیاهان دارویی
– ابریشم کشی خانگی
– بسته بندی تخم مرغ بومی
فعالیتهای امور تولیدات گیاهی
– پرورش، جمع آوری، بسته بندی و عرضه قارچ خوراکی
– تولیدکننده گیاهان دارویی
– تولیدکننده سبزی در گلخانه های چوبی
– تولید کننده سیر در منزل
– پرورش دهنده گل محمدی
– تولید کننده بذر پیاز
– تولید کننده زعفران
بسترهای مناسب جهت ایجاد شغل در روستا
کسب و کارهای روستایی را میتوان به کارگیری نوآورانه منابع و امکانات روستا در راستای شکار فرصت‌های کسب و کار تعریف کرد. این نوع کسب و کارها با توجه به اندازه کوچک روستاها، در مقیاسی کوچک هستند و اغلب بین ۱۰-۲۰ نفر بوده و با توجه به غالب بودن فعالیتهای کشاورزی و کارگاهی از کارایی خاصی برخوردارند.
با توجه به تغییرات عصر کنونی و ورود به جامعه اطلاعاتی، کسب‌وکارهای روستایی نیز در نوع خود دچار تغییر و تحول شده‌اند و انواع کسب وکارهای خدماتی، تولیدی، صنعتی و فناوری اطلاعات در آن دیده می‌شود. با توجه به امکانات و پتانسیل‌های روستایی زمینه ایجاد شغل در روستا و راه‌اندازی بهترین کسب‌وکار در روستا با مناطق شهری متفاوت است.
راه‌های مختلفی برای تمرکز و سرمایه‌گذاری جهت کارآفرینی در روستا وجود دارد.یکی از راه‌های ایجاد کسب وکار در روستاها، صنایع خرد است که هزینه کمتری نسبت به سرمایه گذاری های دیگر در پی خواهد داشت. این امکان وجود دارد که به منظور ساخت برخی از قطعات، تولید آنها به کارگاه‌های کوچک‌تری منتقل و کسب وکارهای روستایی به‌عنوان پیمانکاری فرعی در نظر گرفته شود و با برون‌سپاری به آنها، قیمت تمام‌شده محصولات کاهش یابد.
برگزاری دوره‌های آموزشی در زمینه تولید، کشاورزی، دامداری و… نقش به سزایی در بسترسازی بهبود فضای کسب‌وکار روستا دارد که در بلند مدت این امکان وجود دارد که تولیدات روستاییان خارج از محدوده روستاها و شهرهای اطراف به فروش برسد.
صنایع در روستاها می‌تواند نقش پررنگ و قدرتمندی را ایفا کند. بسیاری از روستاها درزمینه پوشاک، مسگری و بافندگی (که هرکدام دارای زیرشاخه‌های بسیاری ازجمله جاجیم‌بافی، حصیربافی، قالی‌بافی و… است) دارای قدمتی طولانی هستند. محصولات بسیاری را میتوان نام برد که امروز فراموش‌شده‌اند و اگر موردحمایت قرار بگیرند، احیا شده و زمینه‌های اشتغال و کسب درآمد می‌شود.
البته باید در نظر داشت که برای ایجاد شغل در روستا نباید صرفاً به صنعت توجه کرد، بلکه هر منطقه ظرفیت‌ها و ویژگی‌های خاص خود را دارد و باید توانایی هر روستا درزمینه‌های گوناگون کشاورزی و دامداری نیز موردتوجه قرار گیرد.
لذا در کنار صنایع، موضوعات مربوط به کسب‌وکارهای «کشاورزی» نیز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. دام‌پروری که یکی دیگر از ارکان اصلی اقتصاد برخی از روستاهای کشور است نیز از مواردی مناسب جهت برنامه‌ریزی در مسیر ایجاد شغل در روستا است. مکانیزه شدن و از حالت سنتی بیرون آمدن در کنار رعایت اصول بهداشتی از ضرورت‌های دام‌پروری روستایی می‌تواند باشد.
در حیطه ورزش روستایی نیز اگر بسترسازی‌های مناسبی صورت گیرد، شاهد رونق اقتصاد و بهبود فضاهای کسب وکار خواهیم بود. در روستاها ظرفیت‌های مناسب و بسیار خوبی نهفته است که باید با شناسایی ورزش هر منطقه درزمینه ظرفیت‌سازی آن اقدام شود.
همچنین میتوان با برنامه‌ریزی‌هایی در حوزه بهداشت روستایی و ایجاد مراکز بهداشتی، زمینه اشتغال را فراهم آورد؛ که نه‌تنها باعث افزایش سطح بهداشت جامعه روستایی خواهد شد بلکه رونق اقتصادی در این حوزه را نیز در پی خواهد داشت.
طرح‌ها و برنامه‌های مختلفی برای تشویق کارآفرینان به ایجاد شغل در روستا و شهرها شده است. طرح‌های مناسبی مانند «هر روستا یک محصول، هر خانه یک کارخانه» یکی دیگر از ایده‌های بسیار مناسب است. طبق این طرح، روستاهای دارای مزیت رقابتی شناسایی و اقدامات بعدی جهت راهکارهای مناسب صورت گرفته است.
در این میان نقش کسب‌وکارهای اینترنتی بیش از گذشته خواهد بود که با زیرساخت‌های مناسبی که توسط دولت در دست اقدام است امید می‌رود همه جامعه از اینترنت نسل جدید بهره‌مند شوند. در چنین طرح‌هایی حضور استارت‌آپ‌ها می‌تواند کمک به‌سزایی در فاز اجرایی طرح‌ها داشته باشد.
مزایا و محدودیت‌های راه‌اندازی کسب‌وکار در روستا
راه‌اندازی کسب و کار در شهری کوچک، نکات مثبت خودش را دارد. اول آن‌که سرمایه کمتر و هزینه‌های سربار کمتری برای شروع کسب وکار لازم است. دوم، سازمان‌دهی کسب وکار در شهری کوچک، که مردم همدیگر را در آن می‌شناسند، آسان‌تر است. در مناطق شهری زیرساخت و تجهیزات بهتری نسبت به مناطق روستایی ارائه می‌شود.
مناطق روستایی محدودیت‌های خودشان رادارند و اگر با دقت نگاه کنید، مزایای زیادی نیز نسبت به مناطق شهری دارند، مزایایی که باید بر آنها تمرکز کنید، از امکانات موجود خود راضی بوده و بیشترین استفاده را از آنها بکنید.
برای کارآفرینی و ایجاد شغل در روستا نسبت به انواع کسب‌وکارها باید شناخت کافی داشت و به این نکته توجه کرد که چه مشاغلی نیازهای روستا و مردم آن را برآورده می‌کند و علاوه بر رفع نیاز می‌تواند مشکلات معیشتی حاصل از بیکاری یا درآمد کم را جبران کند. البته در مسیر راه‌اندازی بهترین کسب و کار در روستا و پیشرفت شرایط کارآفرینی، موانعی نیز وجود دارد که از مهم‌ترین آنها میتوان به نکات زیر اشاره کرد:
- تعداد کمی از کارآفرینان روستایی تصویر صحیحی از شرایط مالی کسب و کار خود دارند.
- افراد درگیر در کسب وکارهای کوچک پیچیدگی‌های مدیریتی بیشتری دارند.
- باید مدیریت منابع مالی و بازاریابی به کسب وکارهای کوچک آموزش داده شود.
کسب‌وکارهای پیشنهادی متناسب با پتانسیل روستا
- تولید محصولات ارگانیک: امروزه به دلیل تولید انبوه و غیر ارگانیک محصولات غذایی تولید میوه‌ها و سبزیجات عاری از مواد شیمیایی و ارگانیک طرفداران زیادی پیداکرده است. فروش چنین محصولاتی ممکن است کاری سودآور باشد. بنابراین، می‌توانید کسب وکار کشاورزی محلی راه‌اندازی کنید که متضمن استفاده از روش‌های ارگانیک برای کشت سبزیجات، میوه‌ها و سایر مواد خوراکی باشد. برای این نوع کسب‌وکار، می‌توانید محصولاتی را بفروشید که رسماً برچسب ارگانیک دارد یا حتی بدون داشتن شناسه رسمی، باز هم ارگانیک باشند. بعضی افراد به علت حجم زیاد کارهای اداری مربوطه به داشتن برچسب، آن را نادیده می‌گیرند.
- ساخت‌وساز: اگر اطلاعات خوبی درزمینه ساخت‌وساز دارید، این حرفه برایتان ایده آل است. در مناطق روستایی، کشاورزان و زمین‌داران ممکن است مهارت‌های موردنیاز برای ساختن ساختمان‌ها و مکان‌های مختلف (مثل انبار، مرغدانی و غیره) برای مصارف اداری یا مسکونی را نداشته باشند. بنابراین ایجاد شرکت کوچک ساختمانی شاید بهترین گزینه کسب وکار باشد.
- شرکت خدماتی نظافتی: مزارع بزرگ و دامداری‌ها ممکن است نیاز به کمکی مازاد در مرتب کردن محوطه‌های خود داشته باشند. بنابراین، ایجاد کسب‌وکارهای خدماتی در این حوزه که بتواند خدمات هفتگی یا ماهانه ارائه دهد، ایده بسیار خوبی است.
- راه‌اندازی سالن آرایش و زیبایی: افتتاح سالن آرایشی گزینه‌ای عالی برای افرادی است که جذاب، دوست‌داشتنی و خلاق هستند. افرادی که در مناطق روستایی زندگی می‌کنند ممکن است به چنین خدماتی دسترسی نداشته باشند، بنابراین فرصتی ناب برای بهره‌برداری است.
- عرضه تخم‌مرغ‌های تازه: تخم‌مرغ مرغ‌هایی که با غذاهای ارگانیک تغذیه می‌شوند، در حال حاضر در فروشگاه‌های مواد غذایی و مغازه‌های پروتئینی به‌شدت با استقبال مواجه شده‌اند. آغاز کسب وکاری درزمینه پرورش مرغ و ماکیان به داشتن زمین بزرگی نیاز ندارد. بااین‌حال، باید قوانین مربوط به این نوع کسب‌وکارها را بررسی کرده و از الزامات موردنیاز آنها اطلاع پیدا کنید.
- محصولات لبنی سایر دام‌ها: در کنار استفاده از محصولات لبنی گاو و گوسفند، امروزه استفاده از محصولات لبنی سایر حیوانات از قبیل بز، شتر و غیره با استقبال مواجه شده است. می‌توانید با شروع کسب وکاری در این زمینه و فراهم آوردن شرایط لازم برای نگهداری این قبیل حیوانات درآمد خوبی داشته باشید.
- کاشت فلفل قرمز و یا پرورش قارچ: برای افراد ماهر در کارهای کشاورزی، گزینه‌های کشاورزی انتخاب‌های خوبی برای شروع کسب‌وکار هستند. برای این کار تنها به گلخانه‌ای کوچک نیاز دارید تا بتوانید از کیسه‌ها و گلدان‌هایی که فلفل‌ها معمولاً در آنها رشد می‌کنند، نگهداری کنید. سعی کنید محیط گلخانه‌تان بسیار آفتاب‌گیر و دارای خاکی حاصلخیز باشد. ب
برای پرورش قارچ نیز به امکانات و دستگاه‌های ویژه نیاز نیست. برای تأسیس یک کارگاه خانگی و زیر پله‌ای میتوان با سرمایه ۱٫۵ میلیون تومانی هم پرورش قارچ را آغاز کرد. می‌توانید از طریق فروش فلفل‌های قرمز و قارچ‌های باکیفیت به فروشگاه‌های مواد غذایی و افراد دوروبرتان درآمد خوبی به دست آورید.
- کاشت چای: کشت چای گزینه‌ای ساده و سودآور برای افرادی است که به چای علاقه بسیاری دارند. برای کاشت بوته‌های چای به محوطه بزرگی نیاز ندارید؛ حتی می‌توانید آنها را در بالکن و یا مزارع خود بکارید. برای این کار خاک باید به‌طور کامل شخم زده‌شده و مقداری شنی باشد.
- تولید درختچه‌های بن‌سای: در حال حاضر فرصت‌های زیادی برای فروش درختان بن‌سای در بازار وجود دارد. بااین‌وجود، قبل از شروع این کسب‌وکار، باید علاقه و صبر داشته باشید و همچنین از مهارت لازم برای کاشت و پرورش گیاهان برخوردار باشید.
- مزرعه سبزیجات: می‌توانید کشاورزی را به‌عنوان فرصتی بزرگ در نظر بگیرید. می‌توانید سبزیجاتی را تولید کنید که فکر می‌کنید بهتر از بقیه رشد می‌کنند. همیشه بهتر است با مقدار کم‌کارتان را شروع کنید و بعد از اینکه احتمال سود آوری‌تان بیشتر شد، می‌توانید سطح تولیداتتان را افزایش دهید. باید قبل از اینکه چنین کاری را شروع کنید از فردی متخصص در این زمینه کمک بگیرید.
- برپایی اردوگاه: اگر در روستا و اطراف آن مناطق طبیعی و بکر و امن می‌شناسید، می‌توانید مکانی برای اردو زدن با چادر ایجاد کنید و همچنین لوازم موردنیاز برای این کار را فراهم کنید. اردوگاهتان را در روزنامه‌های شهری تبلیغ کنید و افراد را به اردوگاهتان دعوت کنید. بچه‌ها و دانش آموزان همیشه به دنبال اردوگاه‌های دوردست هستند و این دقیقاً همان چیزی است که می‌خواهند.اگر به‌جای زمین برای برپایی اردوگاه، مغازه‌ای دارید، می‌توانید وسایل اردو زدن را به افرادی که برای برپایی اردو به آنجا می‌آیند، بفروشید. همچنین برای جذب گردشگران و توریست‌ها می‌توانید با ارائه اطلاعات محلی، برگزاری جشن‌های محلی و همچنین ایجاد سرویس‌های حمل‌ونقل برای گردشگران کسب‌وکارهایی راه بیندازید.
- پرورش شترمرغ یا پرورش ماهی: این دو فعالیت نیاز به تجهیزات و سرمایه بیشتری دارند ولی اگر مزرعه بزرگ برای نگهداری شترمرغ و یا زمین وسیعی برای احداث استخر و پرورش ماهی دارید می‌توانید سود بسیار خوبی به دست آورید. البته هردوی این فعالیت‌ها نیاز به آموزش‌های تخصصی و کسب مجوزهای لازم را دارد.
- ارائه اینترنت با پهنای باند: امروزه با افزایش مصرف‌کنندگان اینترنت حتی در روستاها داشتن اینترنتی با سرعت بالا یک حق طبیعی به شمار می‌رود. البته این ایده کسب‌وکار ممکن است با ریسک بالا همراه باشد و نیز سرمایه زیادی را طلب کند، اما قابل‌اجرا بوده و مشتریان بالقوه خود را دارد. اگر افراد ساکن در این مناطق اینترنت کم‌سرعتی دارند، شما می‌توانید با راه انداختن کسب‌وکاری در حوزه خدمات اینترنتی نیاز آنها را پاسخ دهید. این ارائه‌دهنده‌های سرویس اینترنتی گاهی به‌عنوانISPشناخته می‌شوند. می‌توانید با فروش مجدد خدمات از ارائه‌دهندگان اصلی، کسب‌وکاری کوچک راه بیندازید.
- فروش لباس محلی: افرادی که در جوامع کوچک زندگی می‌کنند دوست دارند تا سبک سنتی خود را در لباس پوشیدن داشته باشند. به همین دلیل، ممکن است فروش لباس‌های عجیب‌وغریب مشکل باشد. اما اگر بتوانید خود را با فروش لباس‌های موردعلاقه این افراد هماهنگ کنید، سود زیادی می‌برید.
لازم نیست تولیدکننده باشید؛ می‌توانید یک یا دو خیاط محلی را پیداکرده و با آنها مذاکره کنید. آنها تولید می‌کنند و شما می‌فروشید. در نظر داشته باشید که بسیاری از گردشگران از لباس‌های محلی استقبال می‌کنند بخصوص اگر در سایزهای بچه‌گانه تولید شوند می‌توانید به سود خوبی از این راه دست پیدا کنید.
- باشگاه ورزشی: مهم نیست که جامعه روستایی چه طور جایی است، همیشه افرادی وجود دارند که مزایای ورزش و تناسب‌اندام را درک می‌کنند. چنین افرادی از باشگاه ورزشی محلی حمایت می‌کنند. ورزش‌هایی را در نظر بگیرید که تقاضای زیادی برای آن وجود دارد و خدمات متناسب با آن را به علاقه‌مندان ارائه کنید.
- کاشت قهوه
اگر به قهوه علاقه بسیاری دارید، نصف راه را آمده‌اید! تنها چیزی که نیاز دارید این است که بدانید چطور کسب وکار کشت قهوه را راه بیندازید و چقدر آمادگی شروع چنین کاری را دارید. تنها چیزی که نیاز دارید کیسه‌های پلی‌اتیلنی، مکانی بدون آفتاب، دانه‌های قهوه و مجوز کسب‌وکار است. - دانش خود را به اشتراک بگذارید
اگر در کاری مهارت دارید، می‌توانید کسب‌وکاری را با توجه به دانش و مهارتی که دارید راه بیندازید. می‌توانید مربی ورزشی، معلم نیمه‌وقت، مربی کسب‌وکار، مدرس موسیقی و غیره باشید. اگر واقعاً چیزی بلد هستید و می‌توانید آنچه می دانید را به دیگران یا دهید و از این طریق درآمد کسب کنید. - نانوایی
هر شهر یک نانوایی لازم دارد پس می‌توانید یک نانوایی تأسیس کرده و نان تازه، کیک، کلوچه و شیرینی و غیره عرضه کنید. اینکه اطلاعات خوبی در این زمینه داشته باشید، مزیت خوبی به‌حساب می‌آید. اما اگر در چنین کاری مهارت ندارید، می‌توانید افراد ماهر در این زمینه را استخدام کنید.
همیشه بازار برای غذاهای پخته و آماده وجود دارد. بنابراین هرگز ضرر نخواهید کرد. - گل‌فروشی
مردم برای موقعیت‌های خاصی گل می‌خرند؛ از مراسم شاد مانند تولد و عروسی تا مراسم‌های غمبار مانند مراسم تشییع‌جنازه و مراسم یادبود. بنابراین، اگر می‌توانید کسب‌وکاری برای فروش گل برای همه مراسم را راه بیندازید، حوادث، و تعطیلات، درآمد زیادی خواهید داشت. - خدمات خشک‌شویی
هر کس لباس‌های خود را می‌شوید. بنابراین، کسب‌وکاری درزمینه خشک‌شویی می‌تواند ایده‌ای عالی برای کارآفرینانی باشد که در شهرهای کوچک زندگی می‌کنند. این کسب وکاری مقاوم در برابر رکود است، چراکه مردم همیشه به شستشوی لباس‌هایشان نیاز دارند. این کسب‌وکار بسیار سودآور است. آنچه برای شروع نیاز دارید ماشین لباسشویی است، اتوی پرسی و خشک‌کن است.
