مبادلا ابوظبی بزرگترین سرمایه‌گذار جهان شد
بر اساس گزارش‌های منتشر شده، شرکت سرمایه‌گذاری مبادلا ابوظبی در سال ۲۰۲۴ توانست صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان سعودی (PIF) را پشت سر بگذارد و به عنوان بزرگترین سرمایه‌گذار صندوق‌های ثروت حاکمیتی در جهان شناخته شود. این تغییر جایگاه، نتیجه افزایش سرمایه‌گذاری‌های گسترده مبادلا و کاهش قابل توجه هزینه‌های PIF در سال گذشته بوده است.
افزایش سرمایه‌گذاری مبادلا ابوظبی
طبق گزارش سالانه Global SWF که فعالیت‌های صندوق‌های ثروت حاکمیتی جهان را رصد می‌کند، مبادلا ابوظبی در سال ۲۰۲۴ حدود ۲۹.۲ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کرده است. این رقم نسبت به ۱۷.۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در سال ۲۰۲۳، رشد چشمگیری را نشان می‌دهد. سهم مبادلا از کل هزینه‌های ۱۳۶.۱ میلیارد دلاری صندوق‌های ثروت حاکمیتی جهان در سال گذشته حدود ۲۰ درصد بوده است.
کاهش سرمایه‌گذاری PIF عربستان سعودی
در مقابل، صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان سعودی (PIF) که در سال ۲۰۲۳ به عنوان بزرگترین سرمایه‌گذار صندوق‌های حاکمیتی شناخته می‌شد، در سال ۲۰۲۴ سرمایه‌گذاری‌های خود را با کاهش ۳۷ درصدی به ۱۹.۹ میلیارد دلار رساند. این میزان در سال ۲۰۲۳ حدود ۳۱.۶ میلیارد دلار بود. یاسر الرمیان، رئیس PIF، اعلام کرد که این صندوق در سال گذشته تمرکز بیشتری بر اقتصاد داخلی عربستان داشته و از سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی کاسته است.
رشد سرمایه‌گذاری در حوزه هوش مصنوعی
ابوظبی، یکی از تولیدکنندگان بزرگ نفت و متحد دیرینه ایالات متحده، تلاش‌های گسترده‌ای را برای تبدیل شدن به رهبر منطقه‌ای در حوزه هوش مصنوعی انجام داده است. این تلاش‌ها توسط شرکت‌های دولتی مانند G42 و MGX هدایت می‌شود که در آنها مبادلا نیز سهامدار است. سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در حوزه‌های مرتبط با دیجیتالی‌سازی، از جمله مراکز داده، زیرساخت‌های دیجیتال، هوش مصنوعی و فناوری‌های فضایی، در سال ۲۰۲۴ به ۲۷.۷ میلیارد دلار رسید.
افزایش کلی سرمایه‌گذاری‌های حاکمیتی
بر اساس گزارش‌ها، سرمایه‌گذاری صندوق‌های ثروت حاکمیتی کشورهای حوزه خلیج فارس شامل ابوظبی، قطر و عربستان سعودی در سال ۲۰۲۴ به ۸۲ میلیارد دلار رسید که نسبت به سال ۲۰۲۳ بیش از ۱۰ درصد افزایش داشته است. در عین حال، دارایی‌های تحت مدیریت صندوق‌های ثروت حاکمیتی جهان با رشد ۶.۱ درصدی به ۱۳ تریلیون دلار افزایش یافت. همچنین، دارایی‌های صندوق‌های بازنشستگی عمومی جهان نیز با رشد ۶ درصدی به ۲۵ تریلیون دلار رسید.
رشد فعالیت‌های معاملاتی صندوق‌های حاکمیتی
حجم فعالیت‌های معاملاتی صندوق‌های حاکمیتی در سال ۲۰۲۴ با افزایش ۵ درصدی به ۲۱۶ میلیارد دلار رسید. میانگین اندازه معاملات نیز به ۳۷۰ میلیون دلار رسید که بالاترین سطح در شش سال اخیر محسوب می‌شود. با این حال، سرمایه‌گذاری در حوزه‌های املاک و سهام خصوصی بدون تغییر باقی ماند، اما سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و اعتبارات افزایش یافت.
نقش صندوق‌های جهانی دیگر
در کنار صندوق‌های حاکمیتی کشورهای حوزه خلیج فارس، سایر صندوق‌ها مانند Canada’s Maple 8، صندوق‌های سنگاپور و صندوق‌های بازنشستگی استرالیا نیز در سال ۲۰۲۴ فعال‌تر از سال قبل بودند. با این حال، میزان فعالیت آنها همچنان کمتر از اوج سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ بود.
رقابت منطقه‌ای برای پیشتازی در اقتصاد دیجیتال
کشورهای حوزه خلیج فارس از جمله قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی در تلاش‌اند تا با استفاده از ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری خود، در دوران پس از نفت، به مراکز اصلی فناوری و اقتصاد دیجیتال تبدیل شوند. مقامات ابوظبی باور دارند که سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در حوزه هوش مصنوعی می‌تواند جایگاه این کشور را به عنوان یکی از بازیگران اصلی اقتصاد جهانی تقویت کند.
چشم‌انداز آینده سرمایه‌گذاری‌های حاکمیتی
با توجه به رشد دارایی‌های تحت مدیریت و افزایش هزینه‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های ثروت حاکمیتی نقش مهمی در شکل‌دهی آینده اقتصاد جهانی ایفا خواهند کرد. سرمایه‌گذاری‌های استراتژیک در حوزه‌های فناوری، زیرساخت‌ها و دیجیتالی‌سازی، مسیر توسعه این صندوق‌ها را مشخص خواهد کرد.
