دنیای اقتصاد-حمید ملازاده: مدیران صنعت انرژی به طور مکرر نگرانی خود را درباره کمبود سرمایهگذاری مداوم در عملیات اکتشاف نفتی و گاز در سالهای اخیر بیان کردهاند که ممکن است منجر به بحران تولید و عرضه سوختهای فسیلی در آینده شود. با وجود کاهش سرمایهگذاری در صنعت حفاری، فعالیتهای اکتشافی، به ویژه در مناطق ساحلی، همچنان ادامه دارد. در سال ۲۰۲۳، هشت عملیات اکتشافی جدید در منطقه آبهای عمیق خلیج مکزیک انجام شد که نشان میدهد عملیاتهای اکتشافی همچنان ادامه دارند.
برخی ادعا میکنند که شرکتهای نفتی و گازی، علیرغم محدودیتهای دولتی، از نظر مالی در وضعیت بهتری قرار دارند. مناطق ساحلی دیگری مانند نامیبیا و دریای شمال نروژ نیز شاهد اکتشافات قابل توجهی بودهاند، اگرچه سرمایهگذاری در صنعت حفاری در دههی گذشته کاهش یافته است، اما اکتشافات اخیر نشان میدهد که هنوز امیدی برای جایگزین کردن ذخایر در حال تخلیه نفتی وجود دارد.
تحلیلگران انرژی به شدت هشدارها را درباره عدم کفایت سرمایهگذاری در کشف منابع نفت و گاز صادر کردهاند. این مسئله در سالهای گذشته ادامه داشته است و ممکن است در آینده به یک مشکل بزرگ تبدیل شود. با این حال، صنعت نفت به طور کلی کمترین پول را در حفاری صرف میکند، و آن هم فقط در مناطقی که وجود نفتی تقریباً تضمین شده است، در حالی که فعالیتهای اکتشافی، به ویژه در مناطق ساحلی، همچنان ادامه دارد. مجله “Offshore” در اوایل ماه جاری گزارش داد که در سال ۲۰۲۳، شرکتهای نفت و گاز در خلیج مکزیک، که در جنوب شرقی آمریکای شمالی قرار دارد، هشت عملیات اکتشافی جدید را در مناطق آبهای عمیق این منطقه انجام دادند.
به عنوان مثال، شرکت Murphy Oil با کشف Longclaw 1 و شرکت Hess Corp با کشف Pickerel 1 قرار است در اواسط سال جاری تولید خود را آغاز کنند. همچنین، شرکت Talos Energy در سال گذشته با موفقیت حفاری در شش سایت اکتشافی خود در خلیج مکزیک پایان یافت. نتایج این اکتشافات بسیار امیدوارکننده بودند و به طوری که شرکت تصمیم گرفت با خرید شرکت QuarterNorth Energy به ارزش ۱.۲۹ میلیارد دلار، در توسعه خود ادامه دهد. شرکت QuarterNorth Energy صاحب چندین میدان نفتی در آبهای عمیق خلیج مکزیک است.
به نظر میرسد که پس از تصویب دولت آمریکا برای کاهش حداقل تعداد فروش اجارهای در آینده پنج ساله، صنعت نفتی و گاز بهترین بهرهبرداری را از مناطقی که هنوز در خلیج مکزیک باقی مانده است، خواهد داشت. طبق برنامههایی که در سپتامبر گذشته اعلام شد، تنها سه فروش اجاره فراساحلی بین سالهای ۲۰۲۵ و ۲۰۲۹ برگزار خواهد شد.
فروش اجاره در صنایع نفتی و گاز به فرآیندی اطلاق میشود که در آن دولت یا مؤسسات ذیصلاح حقوق اکتشاف و استخراج منابع طبیعی مانند نفت و گاز را از مناطق خاصی از خشکی یا آبهای فراساحلی به صورت حراجی عمومی یا مناقصه عمومی به فروش میگذارند. در این فرآیند، شرکتها و سازمانهای علاقمند قراردادهایی را برنده میشوند که آنها را به مناطقی با ذخایر نفت و گاز بالقوه دسترسی میدهد.
فروش اجاره معمولاً با انجام مناقصه یا حراجی صورت میگیرد. در این فرآیند، دولت یا مؤسسات ذیصلاح ابتدا مناطق مورد نظر را تعیین میکنند و سپس شرایط و قوانین مربوط به اجاره و استخراج منابع در آن مناطق را تعیین میکنند. سپس این اطلاعات به عموم ارائه میشود و شرکتها و سازمانها علاقهمند میتوانند پیشنهادات خود را برای فروش اجاره ارائه کنند.
پس از ارسال پیشنهادات، یک فرآیند ارزیابی و انتخاب شروع میشود. دولت یا مؤسسات ذیصلاح پیشنهادات دریافتی را بررسی کرده و براساس معیارهایی مانند تجربه، سرمایهگذاری، فناوری، قدرت مالی و سایر عوامل، قراردادهای برنده را انتخاب میکنند. قراردادهای برنده به شرکتها و سازمانها اجازه میدهد تا به مناطق معینی دسترسی پیدا کنند و عملیات اکتشاف و استخراج نفت و گاز را آغاز کنند.
فروش اجاره در صنعت نفت و گاز یک روش استراتژیک است که به دولتها و مؤسسات ذیصلاح امکان میدهد درآمدهای قابل توجهی را از استخراج منابع طبیعی بهدست آورند و در عین حال به شرکتها و سازمانها اجازه میدهد تا به منابع نفت و گاز دسترسی پیدا کنند و سرمایهگذاری کنند.
لیزینگ فراساحلی یک روش است که در آن شرکتها و سازمانها حق استفاده از منابع نفت و گاز در مناطق فراساحلی را به صورت اجاره دریافت میکنند. در این روش، دولت یا مؤسسات ذیصلاح حقوق اکتشاف و استخراج منابع را به شرکتها و سازمانها اجاره میدهند، به طوری که آنها میتوانند اقدامات اکتشافی و تولیدی را در مناطق فراساحلی انجام دهند.
با این روش، شرکتها و سازمانها به جای خرید و مالکیت منابع، اجازه استفاده موقت از آنها را دریافت میکنند. در عوض، آنها برای اجاره منابع هزینه یا حق امتیازی را به دولت میپردازند. این حقوق معمولاً بر اساس مقدار استخراج شده یا متراژ منطقه اجارهای تعیین میشود.
لیزینگ فراساحلی میتواند برای دولتها و شرکتهای نفتی و گازی مزایایی داشته باشد. دولتها میتوانند از درآمدهای اجاره به عنوان منابع مالی استفاده کنند و در عین حال از شرکتها و سازمانها به عنوان سرمایهگذاران و توسعهدهندگان برای استخراج منابع از فراساحلی استفاده کنند. همچنین، شرکتها و سازمانها میتوانند به منابع نفت و گاز دسترسی پیدا کنند و عملکرد مالی خود را بهبود بخشند.
با این حال، این روش همچنین ممکن است چالشها و موانعی داشته باشد. از جمله موانع احتمالی میتوان به تغییرات قوانین و مقررات دولتی، مسائل محیط زیستی و ایمنی، هزینههای بالا برای تجهیزات و فناوریهای مورد نیاز، و مسائل جغرافیایی و زمینشناسی اشاره کرد.
در نهایت، لیزینگ فراساحلی یک روش است که در صنعت نفت و گاز استفاده میشود و به دولتها و شرکتها امکان میدهد تا به منابع نفتی و گازی در مناطق فراساحلی دسترسی پیدا کنند و همزمان از این منابع بهرهبرداری کنند.
شرکت ملی فراورده های نفتی فلات قاره چین به تازگی اعلام کرده است که بزرگترین میدان گازی را در دریای بوهای کشف کرده است. طبق گزارشها، این میدان در حال حاضر در حال تولید است و ذخایر اثبات شده آن با برآوردهای جدید به بیش از ۲۰۰ میلیون متر مکعب رسیده است. این کشف بزرگ در صنعت نفت و گاز چین بسیار مهم و قابل توجه است و میتواند به عنوان یک منبع انرژی مهم برای کشور مورد استفاده قرار گیرد.
همچنین، شرکت نروژی E&P Wellesley Petroleum نیز در ژوئن گذشته بزرگترین اکتشاف فراساحلی در نروژ را در یک دهه انجام داد. این کشف هیدروکربنی در سایت نفتی کارمن در دریای شمال انجام شد و شریک ولزلی در پروژه DNO بزرگترین کشف هیدروکربنی در ۱۰ سال گذشته را با منابع قابل استحصال حدود ۱۲۰ تا ۱۳۰ میلیون بشکه نفت معادل انجام داد.
علاوه بر این، شرکت Equinor نیز منابع جدیدی را در سواحل نروژ در دریای شمال کشف کرده است، اگرچه ذخایر آن بسیار کمتر از سایت کارمن است.
با وجود اکتشافات جدید در دریای شمال، روند حفاری ها در این منطقه به شدت کاهش یافته است. شرکت Shell نیز در سال ۲۰۲۳ یک اکتشاف قابل توجه در دریای شمال انجام داد. سایت حفاری پنساکولا که در قسمت جنوبی حوضه دریای شمال قرار دارد، گمان میرود بزرگترین کشف در بیش از یک دهه گذشته باشد. در حال حاضر، شرکت Shell در این سایت حفاری یک چاه ارزیابی خواهد کرد.
هزینههای اکتشاف نفت در مناطق فراساحلی در دهه گذشته به طور مداوم کاهش یافته است. سیاست دولتهایی که باور دارند جهان باید وابستگی خود به اکتشافات نفتی و گاز را کاهش دهد، موجب دلسردی شرکتها در حفاری و عدم مشارکت آنها در فعالیتهای اکتشافی شده است. با این حال، تلاشهای اکتشافی هر چند با سرعت کند، همچنان ادامه دارد.
هرچند که منابع تازه کشف شده ممکن است به طور کامل جبا توجه به اکتشافات جدید در دریای شمال، شرکت ملی نفتی فلات قاره چین اعلام کرده است که بزرگترین میدان گازی را در این منطقه کشف کرده است.
با ظرفیت تولید فعلی و ذخایر اثبات شده بیش از ۲۰۰ میلیون متر مکعب، این کشف یکی از مهمترین منابع انرژی برای چین است. در مقابل، شرکت نروژی E&P Wellesley Petroleum نیز در ژوئن گذشته بزرگترین اکتشاف فراساحلی در نروژ در یک دهه انجام داد. این کشف، که در سایت نفتی کارمن در دریای شمال انجام شد، منابع قابل استخراج حدود ۱۲۰ تا ۱۳۰ میلیون بشکه نفت معادل را فراهم کرد. همچنین، شرکت Equinor نیز در سواحل نروژ در دریای شمال منابع جدیدی را کشف کرد، اگرچه ذخایر آن کمتر از سایت کارمن است.
با این وجود، روند حفاریها در دریای شمال به شدت کاهش یافته است، از جمله بازیگران بزرگ این صنعت مانند Shell که در سال ۲۰۲۳ یک اکتشاف قابل توجه در این منطقه انجام داد. احتمالاً سایت حفاری پنساکولا در قسمت جنوبی حوضه دریای شمال، بزرگترین کشف در بیش از یک دهه گذشته است. در حال حاضر، شرکت Shell در این سایت حفاری یک چاه ارزیابی خواهد کرد.
در دهه گذشته، هزینههای اکتشاف نفتی به طور مداوم کاهش یافته است، اما سیاستهای دولتها برای کاهش وابستگی به نفت و گاز باعث شده است که شرکتها در حفاری و فعالیتهای اکتشافی کمتری شرکت کنند. با این وجود، تلاشهای اکتشافی همچنان ادامه دارد، اگرچه با سرعت کندتر. منابع تازه کشف شده ممکن است نتوانند به طور کامل جبران کاهش عرضه از میدانهای قدیمی شوند، اما به نسبتی میتوانند کمبود را جبران کنند.