حداقل حقوق کارگران یکی از مسائل چالش‌برانگیز در حوزه اقتصاد است که معمولاً در پایان سال مورد بحث و تصمیم‌گیری قرار می‌گیرد. در سال جاری نیز شایعاتی درباره افزایش ۵۰ درصدی حقوق کارگران در سال ۱۴۰۳ (جاری) شنیده شده است.
اما واقعیت چیست؟ چقدر افزایشی در حقوق کارگران انتظار می‌رود؟ آیا این افزایش ۲۰، ۴۰ یا ۶۰ درصد است؟
با توجه به برخی گمانه‌زنی‌ها، اگر حداقل حقوق کارگران برای سال آینده ۲۰ درصد افزایش یابد، حداقل دستمزد حدود ۸ تا ۱۰ میلیون تومان خواهد بود. اما اگر این افزایش به ۴۰ درصد برسد و با مساله خط فقر ۲۵ میلیون تومانی در نظر گرفته شود، این به معنای حفظ سطح فعلی قدرت خرید کارگران خواهد بود.
هر سال در اسفند ماه، فصل مذاکره درباره دستمزد سال بعد برای بسیاری از ایرانیان فرا می‌رسد. به جای آنکه برای آنها بوی عید و نوروز و کاغذ رنگی را بیاورد، این فصل برای آنها فصل مذاکره و افزایش دستمزد است. البته با توجه به بحران‌های اقتصادی کشور، این موضوع به یک مسئله جدی برای هر مزدبگیر ایرانی تبدیل شده است.
در عین حال، خط فقر به شدت در حداکثر ۲۵ میلیون تومان و حتی ۳۵ میلیون تومان رشد کرده است. بر اساس گفته‌های بازرس مجمع عالی نمایندگان کارگران، در شرایط کنونی، خط فقر برای یک خانواده ۴ نفره به بیش از ۲۵ میلیون تومان رسیده است و حقوق کارگر فعلی قادر به تأمین حداقل پنجاه درصد هزینه‌های معیشتی نیست. ادعا که افزایش دستمزد باعث تورم می‌شود، به طور مضحکی رد می‌شود.
درباره حقوق کارگران، باید گفت که آن شامل چندین مورد است که در هر سال براساس جدول ثابت و آیتم‌های مختلفی محاسبه می‌شود. محاسبه حقوق ماهانه کارگران بر اساس میزان مزد روزانه انجام می‌شود و در سال جاری این مبلغ برابر با ۱۷۶,۹۴۲ تومان بوده است. با ضرب آن در ۳۰ روز، به مبلغ ۵,۳۰۸,۲۸۴ تومان می‌رسیم.
با این حال، حقوق کارگران شامل آیتم‌های دیگری نیز می‌شود و در حداقل حالت، شامل حق مسکن و بن کارگری است. در سال ۱۴۰۲، بن کارگری به مبلغ ۱,۱۰۰,۰۰۰ تومان و حق مسکن به مبلغ ۹۰۰,۰۰۰ تومان تعیین شد تا کف حقوق کارگران، که برای کارگران مجرد و بی‌سابقه تعریف می‌شود، به حدود ۷,۳۰۰,۰۰۰ تومان برسد.
حقوق کارگران همچنین شامل حق اولاد می‌شود و در سال جاری مبلغی تعلق گرفته است که برای کارگرانی که دو فرزند دارند، تقریباً دو برابر حقوق کارگران با یک فرزند است.
اما در حال حاضر، سه سناریو مختلف برای افزایش حقوق کارگران در سال آینده مطرح شده است: ۲۰٪، ۴۰٪ و ۶۰٪. اگر حقوق حداقل کارگران با افزایش ۲۰٪ افزایش یابد، حقوق حداقل ماهیانه حدود ۸ تا ۱۰ میلیون تومان خواهد بود. با تبدیل این مبلغ به دلار با نرخ ۵۴,۰۰۰ تومان، همچنان حقوق حداقل کارگران در میان کشورهای منطقه کمترین میزانی خواهد بود.
اگر افزایش ۴۰٪ در نظر گرفته شود و حقوق حداقل دستمزد کارگران با این افزایش مواجه شود، این به معنای حفظ قدرت خرید فعلی کارگران خواهد بود.
با افزایش ۶۰٪ که امکان پذیری آن بسیار کم است، حقوق کارگران ایرانی به سطح واقعی حداقل دستمزد حدود سال ۱۳۹۶ خواهد رسید و در میان کشورهای منطقه قرار خواهد گرفت. البته، شایعات و پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که افزایش ۲۷ تا ۳۰٪ نیز در نظر گردر حال حاضر، هنوز تصمیمی درباره افزایش حقوق کارگران در سال آینده گرفته نشده است، اما سناریوهای مختلفی مطرح شده‌اند.
