فارکس و ارز دیجیتال (Forex Vs Cryptocurrency) دو روش معمول برای درآمدزایی از طریق معامله دارایی‌های مالی هستند. با وجود تشابهات و حتی تداخل‌ها، بازارهای فارکس و ارز دیجیتال دو دنیای متفاوت‌اند و ابزارهای مالی با ماهیت و عملکرد بسیار متفاوتی دارند.
فارکس یا ارز دیجیتال، کدام یک ریسک پایین‌تری دارد، سودآورتر است یا سریع‌تر می‌شود به آن ورود کرد؟ این سوالات و انواع مشابه، خط‌مشی‌های اولیه برای یک معامله‌گر را تعیین می‌کنند. به ویژه، درک این دو دنیای متفاوت معاملاتی و تمیز دادن ویژگی‌های هر کدام، نقش شاخصی در موفقیت سرمایه‌گذار در دو بازار پر نوسان فارکس و ارز دیجیتال دارد.
بازار فارکس به مراتب بزرگتر از کریپتو است؛ در سال ۲۰۲۲، گردش مالی در بازارهای جهانی فارکس اعداد ۷.۵ تریلیون دلار در روز را به خود دیده است. این عدد ۳۰ برابر GDP روزانه جهان است. این در حالی است که حجم تمام معاملات بازار کریپتو هرگز به ۶۰۰ میلیارد دلار نرسیده و به طور میانگین ۲۰۰ میلیارد دلار بوده است.
بازار فارکس Forex
بازار تبادل ارزهای خارجی یا فارکس (Forex) بستر و ساختار مالی شکل گرفته برای سرمایه‌گذاری در ارزهای خارجی است. به طور دقیق‌‌تر، در فارکس شما بر روی نرخ ارزش ارزها نسبت به یکدیگر سرمایه‌گذاری می‌کنید و با افزایش یا کاهش ارزش هر ارز نسبت به دیگری، درآمد کسب می‌کنید (یا دچار ضرر می‌شوید).
سرمایه‌گذاری در فارکس به معنی سرمایه‌گذاری در تحرکات اقتصاد جهانی است. درواقع، معامله‌گر قدرت گرفتن یا ضعیف شدن اقتصادهای جهان نسبت به یکدیگر و بازتاب این تقابل در ارزها را پیش‌بینی می‌کند. بخصوص، او باید تأثیر سطح بدهی، نسبت واردات به صادرات و بی شمار عامل دیگر بر ارزش ارزها را بررسی کند. این سیستم معاملاتی، بر نرخ جابه‌جایی پول در سراسر جهان استوار است، زیر مبادلات کالا و خدمات بین کشورها با تبادل ارزهای مختلف انجام می‌شوند.
فارکس بازار واحدی ندارد و به عنوان یکی از پیچیده‌ترین حوزه‌های سرمایه‌گذاری، هرگز به تازه‌کاران دنیای معامله‌گری توصیه نمی‌شود. بخصوص، هیچ بازار یا سازمان مرکزی که کنترل جریان‌های معاملاتی را بر عهده داشته باشد و بر روند آن‌ها نظارت کند، وجود ندارد. کانال‌های اصلی در معاملات، کارگزاری‌ها و بانک‌های خاصی در سراسر جهان‌اند.
مثالی ساده از عملکرد معاملاتی در بازار فارکس
برای درک بهتر جریان معاملاتی در بازار Forex مثالی ساده را ارائه می‌دهیم. فرض کنید شما در حساب بانکی خود دلار دارید و امکان تبدیل آن به سایر ارزها در بازار فارکس برای شما مهیاست. همچنین، پوند انگلیس هدف معاملاتی و تبادل ارز باشد.
پوند معمولا از دلار گران‌تر است، هر پوند ۱.۲۸ دلار است (اواخر خرداد ۱۴۰۲). بنابراین هر دلار آمریکا ۰.۷۸ پوند می‌ارزد و اگر شما ۱۰۰ هزار دلار داشته باشید، می‌توانید ۷۷۹۷۸.۸۵ پوند بخرید. چند روز می‌گذرد و تبادلات کالا، نرخ بهره، جهت‌گیری‌های سیاسی و بسیاری موارد دیگر باعث قدرت گرفتن پوند نسبت به دلار می‌شوند.
فرض کنید ارزش هر پوند به ۱.۳۵ دلار می‌رسد. این موضوع به نفع شما خواهد بود و اگر بخواهید ۷۷۹۷۸.۸۵ پوند خود را بفروشید، تقریبا ۱۰۵۲۷۱.۴۴ دلار در پایان معامله خواهید داشت. بنابراین، در معامله جفت ارز پوند و دلار، کسی که موقعیت اولیه دلار به پوند گرفته بود سود و کسی که پوند به دلار را انتخاب کرده بود اکنون متضرر شده است.
این تبادل ارزها در قالب یک شبکه متصل کامپیوتری انجام می‌شود و هیچ بازار خاصی مانند بازار سهام نیویورک یا بازار بورس ایران برای معاملات آن وجود ندارد. به همین دلیل، بازار فارکس ۲۴ ساعته باز است (۵ روز هفته)؛ درواقع، بازارهای فارکس فعال در کشورهای مختلف باعث می‌شوند یک جریان پیوسته در سیستم معاملاتی به وقوع بپیوندد.
اصلی‌ترین بازیگران Forex
بزرگترین بازار مالی جهان عرصه تقابل قدرت‌های اقتصادی جهان از کانال بانک‌های مرکزی، خصوصی و موسسات مالی است. به زبانی ساده‌تر، در فارکس بانک‌ها جریان‌های اصلی را رقم می‌زنند و معامله‌گران خرد تأثیر بالایی از آن‌ها می‌گیرند. با این حال، موج‌های عمومی در خروج یا ورود به یک ارز می‌تواند هر غول فارکسی را به واکنش و تغییر موضع وادار کند.
Market Makers یا بازارسازها موسسات حقوقی یا اشخاص حقیقی هستند که قدرت مالی بسیار بالایی دارند و شبیه رودهایی هستند که نقدینگی را برای دریای فارکس تأمین می‌کنند. آن‌ها اهرم‌های اصلی در فعالیت بازارهای Forex هستند زیرا وجود همیشگی خریدار و فروشنده را تضمین می‌کنند. در حضور آن‌هاست که دارایی‌های قابل معامله در فارکس به نقدشونده‌ترین دارایی‌های اقتصادی بدل می‌شوند.
برخی از بزرگترین بازیگران Forex عبارتند از:
- Deutsche Bank: این بانک جزء بزرگترین بانک‌های جهان است و حضور همه‌جانبه و همیشگی در بازار تبادل ارز دارد. با قدرت و تجربه بالایی که دارد، این بانک آلمانی روزانه حجم بسیار بالایی از ارزهای مختلف را معامله می‌کند.
- JP Morgan: این بازیگر نیز یک بانک بین‌المللی است که نقش بارزی در تحولات بازار فارکس دارد. دفتر مرکزی آن در آمریکاست و ازجمله اولین فعالان در حوزه معاملات ارزهای دیجیتال است.
- CitiGtoup: دیگر بانک آمریکایی فعال در تبادلات مالی و بخصوص ارزهای رایج
- UBS: یک بانک و موسسه سوئیسی فعال در زمینه سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی و Forex
ارز دیجیتال
ارزهای دیجیتال جزء دارایی‌های غیرفیزیکی هستند که در شبکه‌هایی تحت عنوان بلاک‌چین مبادله می‌شوند. شاخصه اصلی آن‌ها، عدم انطباق ماهیت دیجیتال آن‌ها با یک موجودیت فیزیکی مانند پول فیات است. بنابراین، ارزش ارز دیجیتال محدود به بازار معاملات آن و پلتفرم‌هایی است که آن را به عنوان یک ابزار پرداخت می‌پذیرند.
ارز دیجیتال از هیچ نهاد کانونی، مانند بانک یا دولت خاصی، برای پشتیبانی و کنترل جریان‌های مالی خود بهره نمی‌گیرد. برعکس، این شبکه تعریف و جاری معاملاتی خود را بر پایه اصول و مکانیزم‌های اجماع و مشارکت جمعی افراد (بدون نیاز به احراز هویت) بنا نهاده است.
کریپتو یا Cryptocurrency نامی است که محصولات بلاک‌چین را با آن می‌شناسند. این واژه برگرفته از ماهیت رمزنگاری شده پول دیجیتال و شیوه ثبت تراکنش‌ها در شبکه بلاک‌چین است. مشابه با بازارهای فارکس، ارز دیجیتال نیز به صورت ۲۴ ساعته قابل معامله است و در بازارهایی تحت عنوان صرافی غیرمتمرکز یا DEX (Decentralized Exchange) معامله می‌شود.
معروف‌ترین آن‌ها بیت‌کوین است که در سال ۲۰۰۸ ارز دیجیتال یا رمزارز را به دنیای اقتصاد معرفی کرد. بیت‌کوین در حال حاضر با قیمت‌هایی بالاتر از ۲۶ هزار دلار معامله می‌شود و ارزش بازار معاملات آن بیشتر از ۴۹۵ میلیارد دلار است.
مقایسه بازارهای فارکس و ارز دیجیتال
در طی ۸ سال گذشته، ارز دیجیتال به یکی از گزینه‌های موفق در سرمایه‌گذاری و جریان مالی موثر در اقتصاد مدرن بدل شده است. روش‌های پرداخت مختلف برای آن تعریف شده‌اند، پلتفرم‌های خدماتی مبتنی بر بلاک‌چین و ارز دیجیتال به وجود آمده‌اند و قابلیت‌هایی چون فروش آثار هنری، بانکداری، بازاریابی و فضای ابری بر قدرت کریپتو افزوده‌اند. بنابراین، برای بسیاری سوال است که آیا با ورود به دنیای ارز دیجیتال می‌توانند به سودهای دست‌یافتنی در بازارهای سنتی مانند فارکس برسند؟
در این بخش به مقایسه دو بازار آنلاین و پر تب و تاب فارکس و ارز دیجیتال می‌پردازیم و تشابهات و تفاوت‌های آن‌ها را تشریح می‌کنیم.
ساختار بازار و عملکرد معامله‌گران
در بازارهای ارز دیجیتال، اکثر ارزها توسط خود پلتفرم یا همان بلاک‌چین خالق ارز توزیع می‌شوند. بنابراین، واسطه‌ای معاملاتی بین معامله‌گر و معرف دارایی دیجیتال نیست. برای معامله‌گران با تجربه و بخصوص موسسات مالی فعال در زمینه سرمایه‌گذاری، چنین حالتی چندان مطلوب نیست و وجود یک نهاد تضمین کننده میانجی ارجعیت دارد. با این حال، دنیای کریپتو نیز در حال تحول است و گزینه‌های جایگزین و امکان تضمین اصالت و کارایی ارز دیجیتال رو به ارتقاست.
گزینه‌های زیر، نقش ویژه‌ای در جذب سرمایه‌گذار به یک بازار خاص دارند:
- حاشیه سود پلتفرم
- میزان سرمایه‌گذاری
- دسترسی به ابزارهای مالی
- نوع پلتفرم سرمایه‌گذاری، بازارسازهای آن، STP و ECN
- نحوه ثبت نام و احراز هویت
در بازار ارز دیجیتال، سرمایه‌گذاران نیازی به طی مراحل معمول در احراز هویت ندارند و از کاغذ بازی‌ها و صرف هزینه و زمان متناظر مصون‌اند. آن‌ها قیمت را بر اساس عرضه و تقاضای دارایی مشخص می‌کنند و مداخله دولتی هیچ نقشی در ارزش‌گذاری ندارد.
در بازار فارکس، دولت‌ها و استراتژی‌های سیاسی و اقتصادی آن‌ها تأثیر شاخصی بر نحوه ارزش گذاری ارزها و عرضه و تقاضا دارند. بخصوص، سرمایه‌گذاران غالبا یک پرتفوی متنوع از ارزها را نگهداری می‌کنند. آن‌ها به طور میانگین از ۳ تا ۵ شرکت‌ها و کارگزاری‌های مختلف برای انجام معاملات بهره می‌گیرند.
سرمایه‌گذاران بلندمدت در فارکس و ارز دیجیتال
سرمایه‌گذاران بلندمدت در فارکس، درواقع همان دولت‌ها و موسسات مالی بزرگ‌اند که نقدینگی را موجب می‌شوند و با بهره‌گیری از حجم بالایی از ارزها، باعث رونق گرفتن آن‌ها می‌شوند. در کریپتو، شرایط متفاوت است و دولت‌ها و بانک‌ها کمتر سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ با این حال، چند سال اخیر و هم‌زمان با پیشرفت فناوری بلاک‌چین و محصولات آن، تمایل بازیگران بزرگ به حضور در بازار کریپتو بیشتر شده است. در ادامه به تفاوت سرمایه‌گذاری و ذهنیت بازیگران اصلی در بازارهای مالی نسبت به Forex و کریپتو می‌پردازیم.
دولت یک کشور خاص
دولت‌ها نقش مهمی را در عملکرد بازارهای مختلف بازی می‌کنند. آن‌ها تصمیم می‌گیرند که کدام بازار و با چه شرایطی در مرزهایشان فعالیت کند و چهارچوب سرمایه‌گذاری در آن را برای شهروندان خود تعریف می‌کنند. در مورد فارکس، اقتصاد را دولت تعریف می‌کند و اقتصاد قدرت ارز آن کشور را مشخص می‌کند. بنابراین، بدیهی است که برای پشتیبانی از ارز خود، دولت‌ها نقش بارزی در بازار فارکس داشته باشند.
در مقابل، اکثر کشورها قوانین سخت‌گیرانه‌ای برای ارز دیجیتال و معاملات آن قائل می‌شوند و همین امر باعث کاهش جذابیت شبکه‌های معاملاتی و تمایل افراد برای ورود به کریپتو می‌شود. درنتیجه، نقدینگی کمتری وارد بازار می‌شود و نوسانگیرها فعال‌تر و پرتعدادتر از معامله‌گران بلندمدت هستند.
با وجود این، غول‌های دنیای ماینینگ یا استخراج رمزارزهایی چون بیت‌کوین، اکثرا موسسات و نهادهای دولتی هستند. برای مثال، دولت آمریکا نزدیک به ۲۰۵ هزار بیت‌کوین به ارزش ۵.۳ میلیارد دلار دارد. این رقم برای چین در حدود ۱۹۰ هزار بیت‌کوین است.
ساعات کار بازار و جهانی بودن معاملات
بازارهای ارز دیجیتال به صورت ۲۴ ساعت و در تمام ایام هفته باز و فعال هستند. در مقابل، معاملات فارکس، اگرچه ۲۴ ساعته، اما ۵ روز در هفته امکان معامله را به سرمایه‌گذاران می‌دهند. بنابراین، معامله‌گران دنیای کریپتو دسترسی سریع‌تر و آنی به دارایی‌های خود دارند.
نرخ معاملات روزانه در بازار کریپتو در سال ۲۰۱۹، میانگین ۶ میلیارد دلار بوده است. این در حالی است که در سال ۲۰۲۱ که اوج معاملات کریپتو بود، حجم معاملات ماه سپتامبر کمتر از ۱.۳ میلیارد دلار بود که قابل مقایسه با معاملات روزانه فارکس نیست.
با این حال، باید توجه داشت که بازارهای رمزارزها به تازگی به وجود آمده‌اند و رشد سالانه آن‌ها نشان از پیشرفت در ورود بازیگران بزرگ و تأمین حجم‌های نقدینگی بیشتر دارد. همچنین، شرکت‌های تأثیر گذاری چون تسلا، کوکا کولا، گوگل و آمازون اکنون به دنیای کریپتو ورود کرده‌اند و قدرت‌های دیگر نیز در حال برنامه‌ریزی برای ورود به بازارهای رمزارز هستند.
مسائل مرتبط با امنیت پرداخت
همچنان که عنوان شد، ارز دیجیتال یک تعریف نوظهور در اقتصاد مدرن است و هنوز افق بلندمدتی در توسعه دارد. در مقابل، Forex توسط سازمان‌ها و دولت‌های زیادی پوشش داده می‌شود و موضوعات امنیتی آن از فیلترهای بیشتری عبور می‌کنند.
انواع e-walletها، اپلیکیشن‌ها و پلتفرم‌ها نوظهور در کریپتو به صورت لحظه‌ای ایجاد و به کانال‌های انجام تراکنش در بلاک‌چین بدل می‌شوند. بخصوص، ناشناس بودن خالقان این محصولات دیجیتال و عدم امکان ردگیری عملیات آن‌ها، امکان کلاهبرداری در بازار ارز دیجیتال را بالا برده است.
درواقع، اصلی‌ترین مشکل در مورد ورود و ادامه فعالیت در بازار ارز دیجیتال، تأمین امنیت و ثبات آن در شبکه است. تنها در سال ۲۰۲۲، رمزارزهایی به ارزش ۳.۸ میلیارد دلار از معامله‌گران این بازارها به سرقت رفت. این تنها بخشی از نشت‌های امنیتی این بازار است و کلاهبرداری پلتفرم‌های جدید و جعلی بودن برخی از ارزها، از دیگر مشکلات امنیت متناظر با معاملات کریپتو هستند.
نوسان در قیمت‌ها
به دلیل وجود نقدینگی پایین در بازار ارز دیجیتال، اشخاص و سازمان‌ها با قدرت سرمایه‌گذاری بالا می‌توانند به راحتی جریان‌های معاملاتی آن را تغییر دهند و نوسان‌های شدید را به وجود آورند. علاوه بر این، رمزارزها به شدت از رسانه‌ها و اخبار حاشیه‌ای تأثیر می‌پذیرند و اخبار مثبت یا منفی در لحظه به نوسان شدید در معاملات می‌انجامند. در مقابل، سرمایه‌گذاران بین‌المللی زیادی در Forex فعال‌اند و امکان دستکاری، تحول ناگهانی و تغییر بی دلیل در قیمت‌ها آنچنان وجود ندارد.
وقتی نوسان شدید و با تکرارهای بیشتر اتفاق بیافتد، ریسک سرمایه‌گذاری بالا می‌رود و معامله‌گران با ترس بیشتری اقدام به ترید می‌کنند. همچنین، صعودهای شدید با نزول‌های عمودی همراه‌اند و قدرت واکنش و تشخیص بالاتری برای ورود به کریپتو نیاز است. همچنین، تشخیص موضع بلندمدت یا کوتاه‌مدت در بازار ارز دیجیتال بسیار مهم است.
احراز هویت و مالیات
پیشرفت‌های اولیه کریپتو بسیار متأثر از امکان ناشناس ماندن معامله‌گران و عدم نیاز به احراز هویت در پلتفرم‌های معاملاتی بود. اما با مداخله دولت‌ها، امکان پنهان کردن هویت در معاملات ارزهای قدرتمندی چون بیت‌کوین و اتر بسیار کم شده است و دولت‌ها مالیات بر دارایی‌های کریپتو تعریف کرده‌اند. با وجود این، در بسیاری از پروژه‌ها همچنان امکان پنهان کردن هویت وجود دارد و معامله‌گران برای دارایی‌های از این جنس، مالیاتی نمی‌دهند.
در مقابل، بخصوص از سال ۲۰۱۴ به بعد، تراکنش‌های فارکس به سامانه KYC (Know Your Customet) مجهز شده که یک توافق بین بانکی و دولتی است که تمام اطلاعات هویتی تراکنش‌ها را ثبت و ذخیره می‌کند. بنابراین، مالیات‌های بیشتری بر معاملات جفت ارز اختصاص می‌یابد.
فارکس یا ارز دیجیتال، کدام بهتر است؟
به عنوان یک معامله‌گر، شما می‌توانید در فارکس، ارز دیجیتال یا هر دو معامله کنید. اما انتخاب هر بازار به شخصیت، میزان ریسک‌پذیری و میزان آگاهی شما از اصول بنیادی و تکنیکال بستگی دارد. هر دو بازار به شدت تخصصی هستند و موفقیت در آن‌ها ارتباط مستقیمی با قدرت تحلیل و تجربه شما دارد.
به طور کلی، Forex اتمسفر ایمن‌تری دارد، زیرا از جانب نهادهایی چون بانک‌های مرکزی و دولت‌ها پشتیبانی می‌شود. همچنین، در فارکس شما با نقدینگی بسیار بیشتری مواجه می‌شوید و رکود کمتری در معاملات آن اتفاق خواهد افتاد.
به طور خلاصه، ارز دیجیتال سودآورتر است، اما ریسک‌پذیری بیشتری را می‌طلبد و اشتباه در آن به ضررهای بزرگتر ختم می‌شود. افراد زیادی با استفاده از نوسان‌های صعودی به سودهای میلیاردی رسیده‌اند، اما تعداد بیشتری در نزول‌های کریپتو ضررهای بیشتر از ۵۰ درصد را به خود دیده‌اند.
در فارکس، کنترل ضرر بهتر و بیشتر قابل اجراست و ریسک تعریف درست‌تر و واقعی‌تری دارد. همچنین، Forex امن‌تر از کریپتو است و امکان کلاهبرداری در آن بسیار کمتر است و امنیت شبکه‌های معاملاتی آن را بانک‌های قدرتمند و دولت‌ها تضمین می‌کنند.
شرایط ورود و شروع به معامله در کریپتو بسیار آسان‌تر است. حتی پلتفرم‌هایی وجود دارند که هیچ هزینه‌ای را از شما به عنوان کارمزد نمی‌گیرند. حتی پروژه‌های جدیدی هستند که برای تشویق کاربران برای ورود به آن‌ها، ارز دیجیتال رایگان عرضه می‌کنند.
بنابراین، اگر به دنبال سرمایه‌گذاری کوتاه مدت هستید و شخصیت ریسک‌پذیری هم دارید، کریپتو گزینه خوبی برای پیشرفت سریع است. در مقابل، ثبات را در فارکس می‌توانید جویا شوید و امنیت آن کمک شایانی به کاهش استرس در معاملات می‌کند. بخصوص، در ورود به کریپتو، بیشتر از هر چیز دیگری، مراقب پروژه‌های کلاهبرداری و هکرهای فعال در بازار آن باشید.
جمع‌بندی
تا ده سال پیش، سخن از ارزهای دیجیتال به مجامع علمی و مقالات محدود میشد. اکنون، رمزارزها جزء شاخص‌ترین و تأثیرگذارترین دارایی‌ها هستند که آینده دیجیتالی شدن جهان و حضور پر رنگ انسان در فضای آنلاین را رقم می‌زنند.
با وجود این، ارز دیجیتال یک دارایی آنلاین پر نوسان است که ورود به معاملات آن به داشتن یک شخصیت ریسک طلب و آگاه به امور و اصول دنیای بلاک‌چین نیاز دارد. بخصوص، در بازار ارز دیجیتال کلاهبرداری به مراتب بیشتر از فارکس اتفاق می‌افتد و کنترل کمتری بر پروژه‌های آن وجود دارد.
در مقابل، کریپتو، در صورت اتخاذ سیاست‌های معامله‌گری درست، به مراتب سودآورتر از Forex است و در مواردی، ورود هم‌زمان به یک ارز دیجیتال می‌تواند چند صد درصد سودآورتر از ورود به یک جفت ارز مانند دلار و پوند باشد.
سوالات متداول
آیا فارکس بهتر از ارز دیجیتال است؟
اینکه بین فارکس یا ارز دیجیتال کدام پرسودتر است، کاملا به استراتژی معاملاتی شما بستگی دارد. اگر به معاملات Over the Counter (قابل خرید از دلال) علاقه دارید، آنگاه Forex گزینه مناسبی برای شماست. اما اگر قدرت ریسک‌پذیری بالایی دارید، می‌خواهید هویت خود را مخفی نگه دارید و ۲۴ ساعته هفته را ترید کنید، ارز دیجیتال گزینه بهتری است.
تفاوت فارکس با ارز دیجیتال چیست؟
اگرچه هر دو به ارز مرتبط می‌شوند، یکی جفت ارزهای کلاسیک و متناظر با پول فیات را به معامله می‌گذارد و دیگری به ارزهای دیجیتال و محصول فناوری بلاک‌چین می‌پردازد. فارکس بازار بسیار قدیمی است اما کریپتو کمتر از ۱۵ سال سن دارد. همچنین، حجم معاملات و گردش مالی در فارکس بسیار بیشتر از رمزارز است.
آیا فارکس سودآورتر از ارز دیجیتال است؟
بسته به قدرت تحلیل، ریسک‌پذیری و کنترل احساسات فردی، هر کدام از این دو بازار می‌توانند بسیار سودآور باشند، یا برعکس، دارایی‌های شما را بسوزانند. به عبارتی، سودآور بودن این معاملات بستگی به عملکرد تریدر دارد.
کدام ارز در بازار Forex قوی‌تر است؟
دلار ارز رایج کشور آمریکا و چندین کشور دیگر است. به دلیل قدرت اقتصادی آمریکا و قابل معامله و معاوضه بودن دلار در تمام نقاط جهان، دلار بیشتر از هر ارز دیگر در بازار فارکس قدرت دارد.
آیا معامله ارز دیجیتال در ایران قانونی است؟
در ایران قانون مشخص و مکتوبی به معاملات کریپتو نمی‌پردازد؛ با وجود این، معاملات آن در ایران منع قانونی ندارد و تنها محدودیت‌هایی برای ماینرها و نحوه بهره‌برداری از برق اعمال شده‌اند.
