آغاز اخذ تعرفه ۱۰ درصدی واردات در آمریکا؛ شوک جدید به تجارت جهانی
دولت ایالات متحده آمریکا از روز شنبه، پنجم آوریل ۲۰۲۵، اجرای سیاست جدید تعرفه‌های تجاری را آغاز کرده و اخذ تعرفه ۱۰ درصدی واردات را رسماً به جریان انداخت. این تصمیم که به ابتکار دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا اتخاذ شده، به گفته بسیاری از منابع بین‌المللی، آغازگر موج جدیدی از تحولات در نظام تجارت جهانی است.
به گزارش رویترز، مأموران گمرک آمریکا از بامداد شنبه، به وقت محلی (۰۴:۰۱ به وقت گرینویچ)، شروع به دریافت تعرفه پایه ۱۰ درصدی از تمامی واردات از کشورهای مختلف کردند. این اقدام در بنادر دریایی، فرودگاه‌ها و انبارهای گمرکی ایالات متحده اجرایی شده است.
در ادامه این طرح، قرار است از روز چهارشنبه آینده، تعرفه‌های بالاتری نیز بر کالاهای وارداتی از ۵۷ شریک تجاری بزرگ آمریکا اعمال شود. این تعرفه‌ها بین ۱۱ تا ۵۰ درصد متغیر خواهند بود و کشورهای مختلف بر اساس وضعیت تجاری خود با آمریکا، مشمول نرخ‌های مختلفی خواهند شد.
بر اساس اعلام رسمی دولت آمریکا، واردات از کشورهای چین، اتحادیه اروپا، ژاپن، بریتانیا، عربستان سعودی، استرالیا، آرژانتین، برزیل، کلمبیا و برخی دیگر از اقتصادهای بزرگ جهانی، هدف اصلی این تعرفه‌ها قرار گرفته‌اند. طبق جدول منتشر شده، واردات از اتحادیه اروپا مشمول تعرفه ۲۰ درصدی، کالاهای چینی با تعرفه ۳۴ درصدی مواجه شده‌اند و مجموع تعرفه‌های آمریکا بر چین به ۵۴ درصد رسیده است.
با آغاز اجرای این سیاست جدید، بازارهای مالی جهانی با واکنش منفی شدید مواجه شدند. ارزش بازار شرکت‌های حاضر در شاخص S&P 500 طی دو روز معاملاتی گذشته، نزدیک به ۵ تریلیون دلار کاهش یافت که بزرگ‌ترین افت دو روزه در تاریخ این شاخص محسوب می‌شود. در همین حال، قیمت نفت و سایر کالاهای اساسی به دلیل افزایش نگرانی‌ها نسبت به رکود اقتصادی جهانی، کاهش قابل‌توجهی داشته و سرمایه‌گذاران به سمت اوراق قرضه دولتی پناه برده‌اند.
دولت چین نیز در پاسخ به این تصمیم آمریکا، مجموعه‌ای از اقدامات تلافی‌جویانه را اجرایی کرده است. بر اساس اعلام رسمی دولت پکن، چین تعرفه ۳۴ درصدی بر تمامی کالاهای وارداتی از آمریکا وضع کرده و همچنین محدودیت‌هایی بر صادرات عناصر نادر خاکی وضع نموده است.
دونالد ترامپ در پیامی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرد، این اقدام را «یک انقلاب اقتصادی» خواند و تأکید کرد که «نتیجه نهایی تاریخی خواهد بود». وی همچنین اعلام کرد: «چین بسیار بیشتر از آمریکا آسیب خواهد دید».
برخی مقامات دیگر کشورها نیز نسبت به این تحولات واکنش نشان داده‌اند. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، در پیامی در شبکه اجتماعی X نوشت: «جنگ تجاری به نفع هیچ کشوری نیست. ما باید متحد و مصمم از مردم و کسب‌وکارهای خود محافظت کنیم.»
کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، نیز در یادداشتی در روزنامه تلگراف اعلام کرد که آماده استفاده از سیاست صنعتی برای حمایت از صنایع داخلی بریتانیا در برابر پیامدهای این تعرفه‌ها است. او همچنین ابراز امیدواری کرد که با دولت آمریکا درباره یک توافق تجاری مذاکره شود که بتواند شامل معافیت‌هایی از تعرفه‌ها نیز باشد.
اسرائیل نیز از جمله کشورهایی است که تحت تأثیر این سیاست قرار گرفته است. دفتر نخست‌وزیر بنیامین نتانیاهو اعلام کرد که او برای گفتگو با ترامپ درباره تعرفه ۱۷ درصدی جدید آمریکا علیه کالاهای اسرائیلی، روز یکشنبه راهی واشنگتن خواهد شد.
در آسیا، نخست‌وزیر ژاپن، شیگرو ایشیبا، نیز به دنبال تماس تلفنی با رئیس‌جمهور آمریکا برای مذاکره درباره تعرفه ۲۴ درصدی جدید علیه کالاهای ژاپنی است. همچنین ویتنام که در سال‌های اخیر از تغییر زنجیره تأمین آمریکا از چین به کشورهای دیگر بهره‌مند شده بود، پس از اعلام تعرفه ۴۶ درصدی بر کالاهای ویتنامی، اعلام کرد که آماده مذاکره با دولت آمریکا است.
در تایوان نیز، رئیس شورای امنیت ملی این کشور برای مذاکرات مرتبط با تعرفه‌ها به واشنگتن سفر کرده و رئیس‌جمهور تایوان با مدیران شرکت‌های فناوری جلسه‌ای برای بررسی راه‌های مقابله با تعرفه ۳۲ درصدی برگزار کرده است.
از سوی دیگر، کانادا و مکزیک از تعرفه ۱۰ درصدی جدید معاف شده‌اند، اما همچنان با تعرفه ۲۵ درصدی بر کالاهایی که با قواعد مبدأ توافق تجارت آمریکای شمالی (USMCA) همخوانی ندارند، مواجه هستند.
در میان این تحولات، ایلان ماسک، میلیاردر آمریکایی و از مشاوران نزدیک ترامپ، نیز در یک رویداد سیاسی در ایتالیا، به‌صورت ویدیویی اعلام کرد که امیدوار است تجارت بین آمریکا و اروپا به سمت «وضعیت بدون تعرفه» حرکت کند.
در اطلاعیه رسمی گمرک ایالات متحده، مهلت ۵۱ روزه‌ای برای کالاهایی که پیش از ساعت ۱۲:۰۱ بامداد شنبه به وقت شرق آمریکا بارگیری شده یا در مسیر بوده‌اند، تعیین شده است. این کالاها در صورتی که تا ۲۷ مه به خاک آمریکا برسند، مشمول تعرفه ۱۰ درصدی نخواهند شد.
بر اساس اعلام مقامات آمریکایی، بیش از هزار دسته محصول از تعرفه‌های جدید معاف شده‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان به داروها، اورانیوم و نیمه‌رساناها اشاره کرد. با این حال، بررسی‌هایی برای اعمال تعرفه‌های جدید بر برخی از همین دسته کالاها نیز در جریان است.
