پافشاری دولت آمریکا بر فروش اجباری مرورگر کروم توسط گوگل
تلاش وزارت دادگستری برای کاهش انحصار گوگل
وزارت دادگستری ایالات متحده آمریکا در جدیدترین پیشنهاد خود در پرونده ضدانحصار علیه گوگل، خواستار واگذاری کامل مرورگر کروم شده است. این درخواست با هدف افزایش رقابت در بازار جستجوی اینترنتی و کاهش قدرت انحصاری این شرکت در زمینه جستجو و تبلیغات دیجیتال مطرح شده است.
پرونده ضدانحصار علیه گوگل از سال ۲۰۲۰ مطرح شد و در سال ۲۰۲۳ به محاکمه رفت. قاضی آمیت مهتا، که این پرونده را بررسی می‌کند، در اوت ۲۰۲۴ اعلام کرد که گوگل به‌طور غیرقانونی بر بازار جستجوی عمومی و تبلیغات متنی تسلط دارد. در پی این حکم، وزارت دادگستری آمریکا در نوامبر گذشته طرحی ارائه داد که شامل مجموعه‌ای از پیشنهادات برای کاهش قدرت گوگل در این بازار بود.
جایگاه کروم در اکوسیستم گوگل
مرورگر کروم یکی از مهم‌ترین ابزارهای گوگل در تسلط بر بازار اینترنت است. این مرورگر با بیش از ۶۰ درصد سهم در بازار مرورگرهای وب، نقش کلیدی در دسترسی کاربران به اینترنت دارد. گوگل از طریق کروم، داده‌های کاربران را جمع‌آوری کرده و برای بهینه‌سازی تبلیغات دیجیتال خود از آن‌ها استفاده می‌کند. وزارت دادگستری آمریکا معتقد است که این مسئله موجب ایجاد یک بازار غیررقابتی شده و دسترسی سایر شرکت‌ها را به فضای تبلیغات دیجیتال محدود کرده است.
پیشنهادهای وزارت دادگستری برای اصلاح بازار جستجو
در پیشنهاد اولیه وزارت دادگستری آمریکا، علاوه بر فروش مرورگر کروم، مواردی همچون واگذاری اندروید، پایان همکاری جستجوی گوگل با اپل، و ایجاد شرایطی برای دسترسی رقبا به داده‌های جستجو و تبلیغات این شرکت مطرح شده بود. اما در نسخه نهایی این پیشنهاد، برخی از این درخواست‌ها حذف شده‌اند.
یکی از تغییرات اصلی در پیشنهاد اخیر، کنار گذاشتن درخواست برای واگذاری دارایی‌های هوش مصنوعی گوگل بود. دولت آمریکا پیش‌تر از این شرکت خواسته بود تا سرمایه‌گذاری‌های خود در شرکت‌های فعال در حوزه هوش مصنوعی، از جمله Anthropic، را واگذار کند. اما با توجه به نگرانی‌ها درباره تأثیر این تصمیم بر پیشرفت فناوری، وزارت دادگستری از این درخواست صرف‌نظر کرده است.
واکنش گوگل به درخواست دولت آمریکا
گوگل بارها اعلام کرده که با این اتهامات مخالف است و قصد دارد در برابر هرگونه تصمیم مبنی بر واگذاری کروم، درخواست تجدیدنظر کند. این شرکت معتقد است که موفقیت آن در بازار جستجو به دلیل کیفیت بالای خدماتی است که ارائه می‌دهد، نه به دلیل رفتارهای ضدرقابتی. گوگل همچنین تأکید دارد که کاربران به‌راحتی می‌توانند موتور جستجوی پیش‌فرض خود را تغییر دهند و این شرکت با رقابت جدی از سوی مایکروسافت و دیگر بازیگران این حوزه مواجه است.
یکی از سخنگویان گوگل در این‌باره اظهار داشت:
“ما در تمامی مراحل این پرونده همکاری کرده‌ایم و معتقدیم که ادعاهای مطرح‌شده درباره انحصارطلبی ما نادرست است. مصرف‌کنندگان گزینه‌های متعددی برای جستجو دارند و ما در محیطی رقابتی فعالیت می‌کنیم.”
تأثیر احتمالی این اقدام بر بازار فناوری
در صورت اجرای پیشنهاد وزارت دادگستری و الزام گوگل به واگذاری کروم، این اقدام می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر بازار فناوری داشته باشد. برخی کارشناسان معتقدند که این تصمیم می‌تواند به ظهور رقبای جدید در حوزه مرورگرهای وب و کاهش وابستگی کاربران به خدمات گوگل منجر شود.
در مقابل، برخی تحلیلگران بر این باورند که این اقدام ممکن است پیامدهای ناخواسته‌ای نیز داشته باشد. به‌عنوان‌مثال، تجزیه کروم از گوگل می‌تواند باعث کاهش یکپارچگی بین محصولات این شرکت شود و تجربه کاربران را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین مشخص نیست که چه شرکتی می‌تواند مرورگر کروم را در اختیار بگیرد و چگونه این فرآیند مدیریت خواهد شد.
جمع‌بندی
پرونده ضدانحصار گوگل یکی از مهم‌ترین چالش‌های قانونی است که این شرکت در سال‌های اخیر با آن مواجه شده است. وزارت دادگستری آمریکا با هدف افزایش رقابت در بازار جستجوی اینترنتی، پیشنهاداتی را برای تجزیه بخش‌هایی از گوگل ارائه کرده که مهم‌ترین آن‌ها، واگذاری مرورگر کروم است. در مقابل، گوگل با این تصمیم مخالف است و قصد دارد برای جلوگیری از اجرای آن، درخواست تجدیدنظر کند.
با توجه به پیچیدگی‌های این پرونده، پیش‌بینی نتیجه نهایی آن دشوار است. اما درصورتی‌که دادگاه به نفع وزارت دادگستری آمریکا رأی دهد، این تصمیم می‌تواند تغییرات عمده‌ای در صنعت جستجوی اینترنتی و تبلیغات دیجیتال ایجاد کند.
