رشد ۲۷.۸ درصدی نقدینگی و افزایش ۲۲ درصدی پایه پولی در بهمن ۱۴۰۳
بر اساس گزارش بانک مرکزی، نرخ رشد نقدینگی در دوازده ماه منتهی به بهمن ۱۴۰۳ به ۲۷.۸ درصد رسیده است که نسبت به دوره مشابه سال قبل ۰.۳ درصد افزایش نشان می‌دهد. همچنین، پایه پولی در این بازه زمانی ۲۲ درصد رشد کرده که در مقایسه با سال گذشته ۸ واحد درصد کاهش یافته است.
رشد ۲۷.۸ درصدی نقدینگی در پایان بهمن ۱۴۰۳
به گزارش ایسنا، بانک مرکزی اخیراً آمار کل‌های پولی را برای بهمن ۱۴۰۳ منتشر کرده است. بر اساس این آمار، حجم نقدینگی کشور در پایان بهمن ۱۴۰۳ به ۹۹۴۲ هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به پایان سال ۱۴۰۲ رشد ۲۶.۲ درصدی داشته است.
همچنین، نرخ رشد دوازده‌ماهه نقدینگی در بهمن ۱۴۰۳ به ۲۷.۸ درصد رسیده که در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته (۲۷.۵ درصد) افزایش ۰.۳ واحد درصدی را نشان می‌دهد. رشد نقدینگی به معنای افزایش حجم کل پول در گردش و شبه‌پول در اقتصاد است که می‌تواند بر شاخص‌هایی نظیر تورم، نرخ بهره و تولید تأثیر بگذارد.
کاهش ۸ درصدی رشد پایه پولی در مقایسه با سال گذشته
پایه پولی که شامل اسکناس، سکه و سپرده‌های بانک‌ها نزد بانک مرکزی است، در پایان بهمن ۱۴۰۳ به ۱۲۷۲.۹ هزار میلیارد تومان رسیده است. بر اساس گزارش بانک مرکزی، رشد ۱۲ ماهه پایه پولی در این ماه ۲۲ درصد بوده که در مقایسه با رقم مشابه در بهمن ۱۴۰۲ (۳۰ درصد) کاهش ۸ واحد درصدی را نشان می‌دهد.
همچنین، پایه پولی در بهمن ۱۴۰۳ نسبت به پایان سال ۱۴۰۲، رشد ۱۶.۶ درصدی داشته است. کاهش رشد پایه پولی می‌تواند نشان‌دهنده کنترل بیشتر بانک مرکزی بر افزایش نقدینگی باشد.
عوامل تأثیرگذار بر رشد پایه پولی
طبق گزارش بانک مرکزی، در یازده ماهه منتهی به بهمن ۱۴۰۳، خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی یکی از عوامل اصلی رشد پایه پولی بوده است. این عامل سهمی معادل ۸۸ واحد درصد در رشد پایه پولی داشته است که به دلیل افزایش نرخ تسعیر ارز رخ داده است.
علاوه بر این، افزایش مطالبات بانک مرکزی از دولت و نهادهای دولتی نیز از دیگر عوامل رشد پایه پولی محسوب می‌شود. سهم این عامل در رشد پایه پولی ۸.۸ درصد بوده است. افزایش این بدهی‌ها معمولاً به دلیل تأمین مالی کسری بودجه دولت از طریق بانک مرکزی رخ می‌دهد.
همچنین، افزایش مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها در پایان دی‌ماه نیز یکی دیگر از دلایل رشد پایه پولی بوده و سهمی معادل ۱۷.۹ واحد درصد داشته است. این افزایش می‌تواند ناشی از حمایت بانک مرکزی از بانک‌های تجاری برای تأمین نقدینگی باشد.
تنها عامل کاهش‌دهنده رشد پایه پولی
بر اساس گزارش بانک مرکزی، تنها عامل کاهش‌دهنده رشد پایه پولی در پایان بهمن ۱۴۰۳ نسبت به پایان سال ۱۴۰۲، خالص سایر اقلام بانک مرکزی بوده که سهمی معادل منفی ۹۸.۱ درصد داشته است.
افزایش ۸.۳ درصدی ضریب فزاینده نقدینگی
یکی دیگر از شاخص‌های مهم اقتصادی، ضریب فزاینده نقدینگی است که نشان‌دهنده میزان خلق اعتبار توسط بانک‌ها بر اساس ذخایر بانک مرکزی است. این شاخص در پایان بهمن ۱۴۰۳ نسبت به پایان سال ۱۴۰۲، ۸.۳ درصد رشد داشته و به ۷.۸۱۰ واحد رسیده است.
به عبارت دیگر، به ازای هر واحد پولی که بانک مرکزی ایجاد کرده، بانک‌های تجاری ۷.۸ واحد اعتبار پولی جدید خلق کرده‌اند. افزایش این شاخص می‌تواند به معنای افزایش ظرفیت بانک‌ها در اعطای وام و تسهیلات باشد.
بررسی تغییرات رشد نقدینگی در ماه‌های اخیر
رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرده است که روند رشد نقدینگی از سال ۱۴۰۰ به بعد به‌طور مداوم در حال کاهش بوده است. این روند به گونه‌ای بوده که نرخ رشد نقدینگی در اسفند ۱۴۰۲ به ۲۴.۳ درصد رسیده بود، اما در ماه‌های اخیر به دلیل برخی عوامل اقتصادی به ۲۷.۸ درصد افزایش یافته است.
به گفته رئیس کل بانک مرکزی، کنترل نقدینگی در اسفندماه به دلیل هزینه‌های بالای دولت چالش‌برانگیز خواهد بود، اما هدف بانک مرکزی این است که رشد نقدینگی در پایان سال ۱۴۰۳ نزدیک به ۲۵ درصد حفظ شود.
جمع‌بندی
بررسی گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد که نرخ رشد نقدینگی در دوازده ماه منتهی به بهمن ۱۴۰۳ به ۲۷.۸ درصد رسیده است. این نرخ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۰.۳ درصد افزایش داشته است.
همچنین، رشد پایه پولی در این مدت ۲۲ درصد گزارش شده که نسبت به بهمن ۱۴۰۲ حدود ۸ واحد درصد کاهش داشته است.
عوامل اصلی افزایش پایه پولی شامل افزایش دارایی‌های خارجی بانک مرکزی، رشد مطالبات بانک مرکزی از دولت و بانک‌ها بوده است. در مقابل، خالص سایر اقلام بانک مرکزی مهم‌ترین عامل کاهش رشد پایه پولی بوده است.
علاوه بر این، ضریب فزاینده نقدینگی در بهمن ۱۴۰۳ نسبت به پایان سال ۱۴۰۲ معادل ۸.۳ درصد افزایش داشته و به رقم ۷.۸۱۰ واحد رسیده است.
با ادامه اجرای سیاست‌های کنترلی، هدف بانک مرکزی این است که رشد نقدینگی در پایان سال ۱۴۰۳ نزدیک به ۲۵ درصد حفظ شود و روند کاهش نرخ تورم ادامه یابد.
