دست اروپا از بازار گاز کوتاه‌تر شد؛ چالش‌های ذخیره‌سازی برای زمستان آینده
کاهش ذخایر گاز اروپا و نیاز به تأمین بیشتر
با پایان یافتن اولین زمستان سرد اروپا در سه سال اخیر، این قاره با چالش‌های جدیدی در تأمین و ذخیره‌سازی گاز طبیعی برای زمستان آینده مواجه است. کاهش میزان ذخایر گاز، افزایش نیاز به واردات و محدودیت‌های عرضه، اروپا را به رقابت با زمان و قیمت واداشته است.
بر اساس داده‌های شرکت «زیرساخت گاز اروپا»، سطح ذخایر گاز طبیعی این قاره اکنون تنها ۳۷ درصد پر است. این میزان در مقایسه با بیش از ۶۰ درصد سطح ذخایر در مارس ۲۰۲۴ و مارس ۲۰۲۳ کاهش چشمگیری داشته است. سرمای شدید زمستان امسال، توقف ترانزیت گاز روسیه از طریق اوکراین از اول ژانویه ۲۰۲۵ و تولید کم نیروی بادی از دلایل اصلی این کاهش ذخایر عنوان شده است.
اروپا برای پر کردن این ذخایر و آماده‌سازی برای زمستان ۲۰۲۶-۲۰۲۵ به میزان بیشتری از گاز طبیعی مایع (LNG) نیاز خواهد داشت. تخمین‌ها نشان می‌دهد که این منطقه ممکن است برای تأمین ذخایر خود تا سطح ۹۰ درصد، نیاز به واردات ۲۵۰ محموله اضافی LNG در تابستان داشته باشد.
محدودیت عرضه و افزایش قیمت گاز
بازار جهانی LNG با محدودیت عرضه روبه‌رو است. آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در گزارش اخیر خود هشدار داده است که کاهش سطح ذخایر گاز در اروپا تقاضای بیشتری برای واردات LNG ایجاد خواهد کرد و همین امر باعث افزایش قیمت‌ها و محدودیت بیشتر عرضه خواهد شد.
بر اساس پیش‌بینی‌های IEA، رشد عرضه جهانی LNG در سال ۲۰۲۵ حدود ۵ درصد خواهد بود، که عمدتاً ناشی از افزایش تولید تاسیسات LNG در آمریکای شمالی است. با این حال، این رشد نمی‌تواند به طور کامل کاهش عرضه ناشی از توقف ترانزیت گاز روسیه از طریق اوکراین را جبران کند.
تأثیر رقابت با آسیا بر بازار گاز اروپا
اروپا علاوه بر چالش‌های داخلی، با رقابت شدیدتری در بازار جهانی LNG نیز مواجه است. افزایش تقاضا در کشورهای آسیایی، به‌ویژه چین و ژاپن، می‌تواند بر میزان دسترسی اروپا به LNG تأثیر بگذارد. در حالی که اروپا برای تأمین گاز خود به خرید LNG نیاز دارد، افزایش تقاضای آسیا می‌تواند منجر به افزایش قیمت‌ها و کاهش عرضه برای اروپا شود.
طبق داده‌های منتشرشده، بیش از ۸۰ درصد از صادرات LNG آمریکا در دو ماه نخست سال ۲۰۲۵ به مقصد اروپا ارسال شده است. این موضوع نشان‌دهنده وابستگی شدید اروپا به تأمین‌کنندگان جدید برای جایگزینی گاز روسیه است.
مشکلات ذخیره‌سازی و درخواست حمایت دولت‌ها
اپراتورهای انرژی در اروپا، به‌ویژه در کشورهایی مانند آلمان، از دولت‌های خود خواسته‌اند که برای کمک به پر کردن ذخایر گاز قبل از زمستان آینده، اقدام کنند. یکی از پیشنهادها، ارائه مشوق‌های مالی برای شرکت‌های انرژی است تا LNG بیشتری خریداری کرده و ذخایر را پر کنند.
از سوی دیگر، گزارش‌هایی منتشر شده است که نشان می‌دهد اتحادیه اروپا ممکن است در هدف‌گذاری خود برای سطح ذخایر گاز در ماه نوامبر تجدیدنظر کند. در حال حاضر، مقررات اتحادیه اروپا تأکید دارد که ذخایر تا اول نوامبر باید حداقل به ۹۰ درصد برسد، اما به دلیل قیمت‌های بالای LNG و محدودیت‌های عرضه، ممکن است این هدف کاهش یابد.
افزایش قیمت گاز و تأثیر آن بر صنایع اروپایی
قیمت گاز طبیعی در اروپا طی ماه‌های اخیر روند صعودی داشته است. طبق داده‌های بازارهای بین‌المللی، میانگین قیمت گاز در اروپا در ماه فوریه ۲۰۲۵ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵ درصد افزایش یافته و به ۵۴۲ دلار به ازای هر ۱۰۰۰ متر مکعب رسیده است.
افزایش قیمت گاز تأثیر مستقیمی بر هزینه‌های تولید صنایع اروپایی خواهد داشت. صنایع انرژی‌بر مانند فولاد، پتروشیمی و سیمان بیشترین تأثیر را از افزایش قیمت گاز خواهند پذیرفت. کارشناسان هشدار داده‌اند که اگر قیمت‌های گاز همچنان بالا بماند، برخی از واحدهای تولیدی مجبور به کاهش تولید یا تعطیلی خواهند شد.
چالش‌های پیش روی اروپا برای تأمین گاز زمستانی
- رقابت با آسیا برای تأمین LNG: افزایش تقاضا در آسیا می‌تواند بر میزان عرضه LNG در اروپا تأثیر بگذارد.
- توقف کامل ترانزیت گاز روسیه: با توقف جریان گاز روسیه از طریق اوکراین، اروپا منبع اصلی گاز خط لوله‌ای خود را از دست داده است.
- افزایش قیمت‌ها و محدودیت ذخیره‌سازی: در شرایطی که قیمت‌های LNG افزایش یافته، برخی از شرکت‌های انرژی برای خرید و ذخیره‌سازی گاز با مشکلات مالی مواجه شده‌اند.
- نوسانات در تولید انرژی‌های تجدیدپذیر: وابستگی به انرژی بادی و خورشیدی همچنان یک چالش است، زیرا تولید این منابع پایدار نیست.
جمع‌بندی
اروپا در حال ورود به یک دوره حساس در تأمین گاز طبیعی خود است. کاهش ذخایر گاز در پایان زمستان جاری، نیاز به افزایش واردات LNG و مشکلات محدودیت عرضه، چالش‌هایی جدی برای این قاره ایجاد کرده است.
در حالی که اتحادیه اروپا در تلاش است تا از طریق قوانین و مشوق‌های مالی، ذخایر گاز را تا سطح مطلوب پر کند، قیمت‌های بالا و رقابت با بازارهای آسیایی، فشار مضاعفی بر اروپا وارد کرده است.
با توجه به این شرایط، انتظار می‌رود که دولت‌های اروپایی و اپراتورهای انرژی در ماه‌های آینده تصمیمات مهمی برای تأمین گاز زمستان آینده اتخاذ کنند.
