کاهش سریع جمعیت چین در سال ۲۰۲۳
روند کاهشی جمعیت چین که از سال ۲۰۲۲ آغاز شده بود، در سال ۲۰۲۳ شدت بیشتری گرفت. بر اساس داده‌های رسمی، در این سال تنها ۹ میلیون نوزاد در این کشور متولد شدند، در حالی که تعداد فوتی‌ها به ۱۱.۱ میلیون نفر رسید. این آمار نشان می‌دهد که جمعیت چین در سال ۲۰۲۳ حدود ۲.۱ میلیون نفر کاهش یافته است.
عوامل مؤثر در کاهش نرخ تولد
یکی از دلایل اصلی کاهش نرخ تولد در چین، تغییرات فرهنگی و اقتصادی این کشور در دهه‌های اخیر است. هزینه بالای زندگی در شهرهای بزرگ، مشکلات مسکن و دغدغه‌های شغلی باعث شده است که بسیاری از زوج‌ها فرزندآوری را به تأخیر بیندازند یا از آن صرف‌نظر کنند. سیاست‌های گذشته کنترل جمعیت نیز اثرات بلندمدتی بر ساختار جمعیتی کشور بر جای گذاشته است.
علاوه بر این، نگرانی‌های مرتبط با تأمین مالی آموزش و بهداشت کودکان، عامل مهم دیگری در کاهش انگیزه خانواده‌ها برای افزایش تعداد فرزندان محسوب می‌شود. بسیاری از خانواده‌ها به دلیل شرایط اقتصادی موجود، داشتن فرزند بیشتر را غیرممکن می‌دانند.
رشد نرخ مرگ‌ومیر و پیامدهای آن
افزایش نرخ مرگ‌ومیر نیز نقش قابل توجهی در کاهش جمعیت چین داشته است. عوامل مختلفی مانند افزایش میانگین سنی جمعیت، شیوع بیماری‌های مزمن و پیامدهای دوران همه‌گیری کرونا، بر تعداد مرگ‌ومیرها تأثیر گذاشته است. جمعیت سالمند چین به سرعت در حال رشد است و این مسئله فشار بیشتری بر زیرساخت‌های درمانی و رفاهی وارد می‌کند.
بر اساس آمار، تعداد افراد بالای ۶۵ سال در چین در حال افزایش است و همین امر باعث شده است که نرخ فوتی‌ها از نرخ تولد پیشی بگیرد. به گفته کارشناسان، اگر سیاست‌های جدید برای حمایت از جمعیت جوان‌تر و بهبود شرایط فرزندآوری اجرا نشود، بحران جمعیتی می‌تواند در سال‌های آینده شدت بیشتری بگیرد.
چالش‌های اقتصادی ناشی از کاهش جمعیت
کاهش جمعیت چین پیامدهای اقتصادی قابل توجهی به همراه دارد. یکی از این پیامدها، کاهش نیروی کار فعال است که می‌تواند رشد اقتصادی این کشور را در بلندمدت تحت تأثیر قرار دهد. با کاهش تعداد جوانان و افزایش تعداد بازنشستگان، بار مالی دولت برای تأمین مستمری و خدمات درمانی بیشتر می‌شود.
علاوه بر این، کاهش جمعیت بر بازار مسکن، آموزش و حتی مصرف کالاهای روزمره تأثیر منفی می‌گذارد. چین که سال‌ها به‌عنوان یک قدرت اقتصادی با نیروی کار فراوان شناخته می‌شد، اکنون با چالشی جدید برای تأمین نیروی انسانی مواجه است.
اقدامات دولت برای کنترل وضعیت جمعیتی
دولت چین برای مقابله با این بحران، اقداماتی را در دستور کار قرار داده است. افزایش مرخصی زایمان، ارائه یارانه برای فرزندآوری و بهبود شرایط زندگی خانواده‌ها از جمله سیاست‌هایی هستند که به منظور تشویق مردم به فرزندآوری در نظر گرفته شده است. همچنین برخی مناطق برای مقابله با کاهش جمعیت، مشوق‌های مالی ویژه‌ای را ارائه می‌دهند.
با این وجود، بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که سیاست‌های جمعیتی باید به‌صورت جامع و بلندمدت طراحی شوند تا بتوانند تأثیر مثبتی بر نرخ تولد و رشد جمعیت داشته باشند. اقدامات مقطعی ممکن است به‌تنهایی کافی نباشد و نیازمند اصلاحات اساسی در حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی است.
کاهش جمعیت چین نه‌تنها بر وضعیت داخلی این کشور، بلکه بر معادلات اقتصادی جهانی نیز تأثیرگذار خواهد بود. بسیاری از کشورها به روابط تجاری خود با چین وابسته هستند و کاهش رشد اقتصادی چین می‌تواند بر بازارهای بین‌المللی نیز تأثیر بگذارد.
