فاکتورهای زیادی بر کیفیت زندگی تأثیر می‌گذارند که از آن‌جمله می‌توان به دسترسی گسترده به مواد غذایی، تأمین مسکن، کیفیت تحصیل، وضعیت سیستم سلامت و اشتغال‌زایی اشاره کرد. علاوه بر این موارد، کیفیت زندگی به امنیت شغلی، ثبات سیاسی، استقلال شخصی و کیفیت محیط‌زیست نیز بستگی دارد.
با درنظر گرفتن این شاخص‌های کلیدی و انواع زیر، می‌توان کشورها را ازنظر میزان کیفیت زندگی در آن‌ها دسته‌بندی کرد. معیارهای زیر، خط‌کش‌های مورد استفاده در رده‌بندی کشورها از نظر کیفیت زندگی هستند:
- بازار کار مناسب
- مقرون به صرفه بودن
- ثبات اقتصادی
- خانواده پسند بودن
- کیفیت درآمد
- ثبات سیاسی
- امنیت
- سیستم آموزشی توسعه یافته
- سیستم سلامت توسعه یافته
با این توضیحات، درادامه ۵ کشور برتر از نظر کیفیت زندگی در آن‌ها را ارائه می‌دهیم.
۱- سوئد
سوئد از غرب با نروژ و از شرق با دریای بالتیک احاطه شده است. این کشور بیشترین تعداد جزایر را در بین تمام کشورهای دنیا دارد. همچنین، از نظر توده خشکی در دسترس، سوئد یکی از بزرگترین کشورهای قاره اروپاست. پایتخت آن استکهلم است که در قرن ۱۳ام و پس از نزاع‌های قرون وسطی در اروپا تثبیت شده است.
- پایتخت: استکهلم
- GDP: ۶۲۷ میلیارد دلار
- جمعیت: ۱۰,۴۱۵,۸۱۱ نفر
- سرانه تولید ناخالص ملی: ۵۹,۳۲۴ دلار
- مساحت: ۴۵۰,۲۹۵ کیلومتر مربع
علیرغم ریشه‌های نظامی‌گری سوئد، این کشور در اکثر جنگ‌های منطقه‌ای و جهانی بی‌طرف بوده است. اما از نظر مشارکت‌های مدنی و امور بین‌الملل بسیار فعال است. مدل عملیاتی سوئد مشابه با نروژ، بر پایه سیاست سرمایه‌داری و با صرف درصد بالایی از هزینه‌ها در خدمات عمومی است.
سوئدی‌ها مردمان بسیار سخاوت‌مندی هستند و تقریبا ۱ درصد از تولید ناخالص ملی این کشور برای امور انسان‌دوستانه هزینه می‌شود. به‌ویژه، از نظر تنوع ملیتی، سوئد یکی از بهترین کشورها برای مهاجران است، زیرا از کشورهای مختلف با تراکم بالا مهاجر پذیرفته است.
سوئد جزء اتحادیه اروپاست و اکثر قوانین واردات و صادرات آن با کشورهای دیگر در این اتحادیه همسان هستند. پول این کشور، کرون، نیز قدرت خوبی در اقتصاد جهانی دارد و تقریبا هر ۱۱ کرون یک دلار است. اقتصاد سوئد توسعه یافته و صادرات محور است که از چوب، انرژی آبی و سنگ‌آهن کمک شایانی می‌گیرد.
نمره سوئد در پارامترهای مختلف کیفیت زندگی (نمرات از ۱۰۰ هستند)
- بازار کار مناسب: ۹۱
- مقرون به صرفه بودن: ۳.۲
- ثبات اقتصادی: ۹۰
- خانواده پسند بودن: ۹۶.۲
- برابری درآمدها: ۸۷.۵
- ثبات سیاسی: ۹۶.۱
- امنیت: ۹۵.۱
- سیستم آموزشی توسعه‌یافته: ۱۰۰
- سیستم سلامت توسعه‌یافته: ۹۴.۲
۲- دانمارک
پادشاهی دانمارک در قرن ۱۰ام میلادی به وجود آمد و شامل دو ملیت خودمختار کاملا مجزا و جزیره‌ای در اقیانوس اطلس شمالی، جزایر فارو و گرینلند را شامل می‌شود. همچنین، دانمارک جزء سه کشوری است که منطقه اقلیمی و فرهنگی اسکاندیناوی اروپا را تشکیل می‌دهند (سوئد و نروژ دو کشور دیگرند).
- پایتخت: کپنهاگ
- GDP: 397 میلیارد دلار
- جمعیت: ۵,۸۵۶,۷۳۳ نفر
- سرانه تولید ناخالص ملی: ۶۴,۶۵۱ دلار
کپنهاگ مرکز اقتصادی اروپای شمالی است و پل استراتژیک در اتصال این قسمت از اروپا به نقاط مختلف دنیاست. بخصوص، بزرگترین فرودگاه بین‌المللی اسکاندیناوی در کپنهاگ قرار دارد. شفافیت سیاسی و ثبات آن، اصلی‌ترین ویژگی دولت دانمارک است.
از طریق یک سیستم تعریف و جمع‌آوری مالیات گسترده و همه‌گیر، دانمارک سیستم سلامت منسجمی را ایجاد کرده و تقریبا همه خدمات پزشکی برای مردم دانمارک رایگان هستند. در میان صنایع این کشور، صنعت مواد غذایی، توریسم و تولید سنگ‌آهن و فولاد شاخص‌اند.
علاوه بر اتحادیه اروپا، دانمارک عضو ناتو، سازمان ملل متحد، مجمع اروپای شمالی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی و سازمان امنیت اروپا است.
نمره دانمارک در پارامترهای مختلف کیفیت زندگی
- بازار کار مناسب: ۷۸.۳
- مقرون به صرفه بودن: ۴.۱
- ثبات اقتصادی: ۸۶.۸
- خانواده پسند بودن: ۹۳.۸
- برابری درآمدی: ۹۷.۳
- ثبات سیاسی: ۹۶.۱
- امنیت: ۹۷.۴
- سیستم آموزش توسعه یافته: ۹۴.۶
- سیستم سلامت توسعه یافته: ۱۰۰
۳-کانادا
کانادا دومین کشور وسیع دنیاست و تقریبا دو پنجم از مساحت آمریکای شمالی را دربر می‌گیرد. جمعیت این کشور بسیار پراکنده است و درصد بالایی از جمعیت آن در نوار مرزی کشور با ایالات متحده زندگی می‌کنند. این کشور بسیار مهاجر‌پذیر است و مردمان آن به صلح‌جو بودن مشهورند.
- پایتخت: اتاوا
- GDP: 1.99 تریلیون دلار
- جمعیت: ۳۸,۲۴۶,۱۰۸ نفر
- سرانه تولید ناخالص ملی: ۵۲,۰۸۵ دلار
- مساحت ۹,۹۸۴,۶۷۰ کیلومتر مربع
بیشتر گسترش کانادا مرتبط به سال‌های پس از قرن ۱۶ میلادی و مهاجرت فرانسوی‌ها و انگلیسی‌ها به این قسمت سرد و غنی از مواد معدنی در آمریکای شمالی است. بخصوص، در سال ۱۷۶۳ انگلیسی‌ها سایر اقوام را شکست دادند و کنترل این منطقه را به دست گرفتند و تا سال ۱۸۶۷ و استقلال کانادا، این کشور مستعمره انگلیس بود.
در کانادا، مردم بومی جایگاه ویژه‌ای در ساختار اجتماعی کشور دارند و قانون سال ۱۹۷۱ این کشور، سندی بر حمایت آن از تنوع ملیتی و نژادی است. با این حال، کانادا همچنان با چالش‌های ملی مرتبط با نگرانی‌های مردم بومی و ساکنان استان کبک که عمدتا فرانسوی‌زبان هستند، مواجه است.
از نظر فنی، کانادا همچنان یک سلطنت مشروط با پادشاه بریتانیا به عنوان حمکران آن است. دولت از دموکراسی به سبک بریتانیا و شیوه فرمانداری به سبک آمریکا تبعیت می‌کند.
نمره کانادا در پارامترهای مختلف کیفیت زندگی
- بازار کار مناسب: ۱۰۰
- مقرون به صرفه بودن: ۱۵.۳
- ثبات اقتصادی: ۹۶
- خانواده پسند بودن: ۹۸.۶
- برابری درآمدی: ۷۳.۱
- ثبات سیاسی: ۸۵.۸
- امنیت: ۹۱
- سیستم آموزشی توسعه‌یافته: ۹۲.۹
- سیستم سلامت توسعه‌یافته: ۸۹.۴
۴-سوئیس
سوئیس کشوری کوچک در قلب اروپاست که با ترکیبی از کوه‌های شکوهمند آلپ، رودخانه‌ها و دره‌های حیرت‌انگیز به قطب گردشگری اروپا نیز تبدیل شده است. این کشور ثروتمند جهان در اکثر منازعات جهانی بی‌طرف بوده و به همین دلیل، کمترین آسیب‌ها را از جنگ دیده است.
- پایتخت: برن
- GDP: 813 میلیارد دلار
- جمعیت: ۸,۶۹۷,۷۲۳ نفر
- سرانه تولید ناخالص ملی: ۷۷,۳۲۴ دلار
- مساحت: ۴۱,۲۷۷ کیلومتر مربع
کنفدراسیون سوئیس برای اولین بار در سال ۱۲۹۱میلادی و به منظور ایجاد اتحاد بین کانتون‌های این منطقه از اروپا ایجاد شد. این مجمع در ادامه از امپراتوری روم در سال ۱۴۹۹ استقلال گرفت و در سال ۱۸۴۸ قانون اساسی جدید خود را در قالب یک دولت فدرال متمرکز انتشار داد.
درصد بیکاری در این کشور بسیار پایین است، نیروی کار فوق‌العاده ماهری دارد و سرانه تولید ناخالص ملی آن جزء اولین‌ها در جهان است. اقتصاد قدرتمند سوئیس از نرخ‌های پایین مالیات برای صنایع، بخش خدمات بسیار توسعه‌یافته، خدمات مالی با کلاس اول جهانی و صنعت تولید با بالاترین فناوری‌ها تأمین می‌شود.
مشارکت‌های فرهنگی این کشور فراتر از ملیت‌های دیگر است؛ شهروندان سوئیسی بیشترین تعداد جایزه نوبل را برده‌اند و بالاترین سرانه ثبت اختراع در دنیا را دارند. بخصوص، امنیت و ثبات سیاسی – اقتصادی سوئیس باعث‌شده که در طول سالیان ذهن‌های خلاق و آفریننده زیادی به این کشور مهاجرت کنند.
نمره سوئیس در پارامترهای مختلف کیفیت زندگی
- بازار کار مناسب: ۹۲.۲
- به صرفه بودن: ۲.۷
- ثبات اقتصادی: ۱۰۰
- خانواده پسند بودن: ۸۵.۴
- برابری درآمدی: ۸۵.۲
- ثبات سیاسی: ۱۰۰
- امنیت: ۱۰۰
- سیستم آموزشی توسعه‌یافته: ۸۱.۷
- سیستم سلامت توسعه یافته: ۸۴.۷
۵-نروژ
پادشاهی نروژ غربی‌ترین کشور در منطقه اسکاندیناوی اروپاست که مساحت شاخص آن را کوه‌ها، جنگل‌ها و دره‌ها دربر گرفته‌اند. تقریبا تمام جمعیت نروژ در جنوب این کشور زندگی می‌کنند و حول اسلو، پایتخت آن، گردهم آمده‌اند. خط ساحلی نروژ از هزاران آبدره، خلیج و سواحل جزایر آن تشکیل شده است.
- پایتخت: اسلو
- GDP: 482 میلیارد دلار
- جمعیت: ۵,۴۰۸,۳۲۰ نفر
- سرانه تولید ناخالص ملی: ۷۹,۲۰۱ دلار
- مساحت: ۳۲۳,۸۰۲ کیلومتر مربع
نروژی‌ها نماد حمکرانی و اقتدار وایکینگ‌ها هستند؛ سکان‌داران صنعت کشتی‌رانی و توسعه دریایی اروپا، سرنوشتی گره‌خورده با دانمارک و سوئد دارند. تا سال ۱۹۰۵ و استقلال آن، نروژ مستعمره سوئد بود. این کشور در هر دو جنگ جهانی بی‌طرف بود اما برای ۵ سال توسط آلمان نازی اشغال شده بود.
بخش خصوصی نروژ بسیار فعال‌اند و نقش شاخصی در اقتصاد قدرتمند نروژ دارند. این کشور، ازجمله پیشگامان فناوری در حوزه اروپاست و ذخایر قابل‌توجهی از نفت و گاز دارد که دهه ۱۹۶۰ کشف شدند و نروژ را به یکی از اصلی‌ترین صادرکنندگان نفت در جهان تبدیل کردند.
نمره نروژ در پارامترهای مختلف کیفیت زندگی
- بازار کار مناسب: ۷۴.۵
- مقرون به صرفه بودن: ۲.۳
- ثبات اقتصادی: ۸۴.۷
- خانواده پسند بودن: ۹۳.۶
- ثبات درآمدی: ۱۰۰
- ثبات سیاسی: ۸۵.۲
- امنیت: ۹۵.۹
- سیستم آموزش توسعه‌یافته: ۹۲.۹
- سیستم سلامت توسعه‌یافته: ۹۰.۲
جمع‌بندی
از نظر کیفیت زندگی و پارامترهای تعریف‌کننده آن، ۴ کشور اول دنیا در اروپا قرار دارند و ۳ کشور نیز جزء منطقه اسکاندیناوی هستند. جالب اینکه تمام این کشورها کمترین میزان مشارکت در جنگ‌های مختلف جهانی و منطقه‌ای را داشته‌اند و ثبات سیاسی و اقتصادی در آن‌ها شاخص است.
نکته دیگر اینکه، هیچ‌کدام از آن‌ها نمره خوبی در پارامتر مقرون به صرفه بودن نگرفته است. دلیل این امر، مالیات بالا در این کشور و گرانی اجناس مختلف است. درواقع، درآمد شهروندان این کشور آنقدر بالاست که هزینه‌ها چندان به چشم نمی‌آیند و تنها برای کسانی که به این کشورها مهاجرت یا مسافرت می‌کنند، این قیمت‌ها مشکل سازند.
درنهایت، بیشتر از ذخایر طبیعی، مانند مواد معدنی و نفتی، این ثبات اقتصادی و سیاسی است که باعث ارتقاء کیفیت زندگی در آن‌ها شده است. همچنین، سیستم‌های سلامت و آموزش مناسب، نقش اساسی در بالا بردن کیفیت زندگی در یک کشور دارند و بازار کسب‌وکار اصلی‌ترین پارامتر در تعریف سرزندگی اقتصادی و صنعتی یک کشور است.
