پرداخت موبایلی در ایران؛ پروژه کهربا تا پایان سال عملیاتی می‌شود
بانک مرکزی ایران در تلاش است تا با راه‌اندازی پروژه‌ای به نام «کهربا»، شیوه‌های سنتی پرداخت بانکی را متحول کرده و پرداخت‌های موبایلی مبتنی بر فناوری‌های نوین را به‌صورت گسترده در کشور اجرایی کند. این پروژه که با مشارکت بانک‌های بزرگ کشور در حال توسعه است، از تکنولوژی‌های پیشرفتهای مانند NFC (ارتباطات میدان نزدیک) و توکنیزاسیون استفاده می‌کند تا امنیت و سهولت در پرداخت‌های الکترونیکی را افزایش دهد.
پوشش ۹۰ درصد مشتریان بانکی در پروژه کهربا
به گفته نوش‌آفرین مؤمن واقفی، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی، پروژه کهربا تاکنون موفق شده است نزدیک به ۹۰ درصد مشتریان بانکی کشور را تحت پوشش قرار دهد. وی اعلام کرد که این پروژه با حضور بانک‌های بزرگ کشور به مرحله‌ای رسیده است که بتواند پرداخت‌های موبایلی را تا پایان سال جاری برای عموم مردم در دسترس قرار دهد.
پروژه کهربا یکی از زیرساخت‌های کلیدی در صنعت بانکی است که با هدف حرکت به‌سوی مفاهیم EMD (پول الکترونیکی) طراحی شده است. این طرح نه‌تنها استفاده از کارت‌های فیزیکی را کاهش می‌دهد، بلکه هزینه‌های مربوط به تبدیل کارت‌های الکترونیکی به کارت‌های مغناطیسی را نیز حذف می‌کند.
تکنولوژی NFC و توکنیزاسیون در کهربا
در طرح کهربا، توکنیزاسیون به‌عنوان یکی از فناوری‌های اصلی مورد استفاده قرار گرفته است. این فناوری اطلاعات کارت بانکی را به‌صورت توکن‌های دیجیتال ذخیره می‌کند که مستقیماً در تلفن همراه کاربران ثبت می‌شود. کاربران می‌توانند با استفاده از فناوری NFC و بدون نیاز به کارت فیزیکی، تلفن همراه خود را به دستگاه‌های POS نزدیک کرده و پرداخت‌های خود را انجام دهند.
این سیستم پیشرفته امنیت بالایی را تضمین می‌کند، زیرا اطلاعات کارت بانکی به‌صورت مستقیم در دسترس نیست و احتمال سرقت یا کلاهبرداری به حداقل می‌رسد.
کاهش چشمگیر کلاهبرداری‌های بانکی
یکی از مزایای اصلی اجرای پروژه کهربا، کاهش چشمگیر کلاهبرداری‌های بانکی است. با حذف کارت‌های فیزیکی، دسترسی به اطلاعات کارت بانکی برای کلاهبرداران دشوارتر خواهد شد. این امر می‌تواند تحول بزرگی در امنیت سیستم بانکی کشور ایجاد کند و اعتماد عمومی به خدمات بانکی را افزایش دهد.
پیش از این نیز مهران محرمیان، معاون سابق فناوری‌های نوین بانک مرکزی، اعلام کرده بود که اجرای این پروژه می‌تواند پرداخت‌های بانکی را آسان‌تر، سریع‌تر و ایمن‌تر کند. وی تأکید کرده بود که مشتریان بانکی می‌توانند بدون نیاز به وارد کردن رمز، تنها با نزدیک کردن موبایل خود به دستگاه POS، پرداخت‌های خود را انجام دهند.
پروژه میرشتاب؛ گامی دیگر به سوی پرداخت‌های نوین
پروژه کهربا در کنار طرحی دیگر به نام میرشتاب در حال اجراست. این دو پروژه با بهره‌گیری از فناوری‌های مشابه، به‌دنبال حذف کامل وابستگی به کارت‌های فیزیکی و ارائه خدمات بانکی مبتنی بر موبایل هستند. با اجرای این طرح‌ها، ایران به یکی از پیشگامان استفاده از فناوری NFC در منطقه تبدیل خواهد شد.
مزایای اقتصادی و تکنولوژیکی طرح کهربا
اجرای پروژه کهربا علاوه بر افزایش امنیت، می‌تواند مزایای اقتصادی قابل‌توجهی نیز به همراه داشته باشد. کاهش هزینه‌های چاپ و صدور کارت‌های بانکی و همچنین حذف وابستگی به واردات کارت‌های مغناطیسی، یکی از اهداف اصلی این پروژه است. همچنین، استفاده از پرداخت‌های موبایلی می‌تواند سرعت و کیفیت خدمات بانکی را افزایش دهد و باعث افزایش بهره‌وری در سیستم بانکی شود.
با وجود پیشرفتهای قابل‌توجه، اجرای پروژه کهربا ممکن است با چالش‌هایی نیز مواجه شود. از جمله این چالش‌ها می‌توان به نیاز به توسعه زیرساخت‌های فناوری، آموزش کاربران و ارتقای امنیت اشاره کرد. بانک مرکزی و بانک‌های مشارکت‌کننده باید اطمینان حاصل کنند که سیستم‌های مورد استفاده از سطح بالایی از امنیت برخوردار بوده و توانایی مقابله با تهدیدات سایبری را دارند.
پروژه کهربا به‌عنوان یکی از نوآورانه‌ترین اقدامات بانک مرکزی ایران در حوزه فناوری‌های بانکی، نویدبخش تحول اساسی در پرداخت‌های الکترونیکی کشور است. استفاده از فناوری‌های پیشرفته مانند NFC و توکنیزاسیون، علاوه بر تسهیل پرداخت‌ها، امنیت را نیز به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد. با اجرایی شدن این پروژه تا پایان سال، مشتریان بانکی می‌توانند پرداخت‌های خود را به‌سادگی و تنها با استفاده از تلفن همراه انجام دهند. این طرح می‌تواند ایران را در مسیر پیشرفت در حوزه بانکداری دیجیتال قرار دهد و جایگاه کشور را در عرصه فناوری‌های مالی ارتقا بخشد.
