جینز درنووشک؛ سیاستمداری که اسلوونی را متحول کرد
جینز درنووشک یکی از تأثیرگذارترین رهبران و سیاستمداران اسلوونی بود که توانست با اصلاحات گسترده اقتصادی، کشورش را از یک سیستم بسته و دولتی به یک اقتصاد رقابتی و بازار محور تبدیل کند. او در دوره‌ای رهبری کشور را بر عهده گرفت که اسلوونی به تازگی از یوگسلاوی جدا شده و با چالش‌های متعددی روبه‌رو بود. مدیریت اقتصادی ضعیف در دوران قبل از استقلال، نبود سرمایه‌گذاری‌های خارجی، تورم بالا و رکود اقتصادی از مهم‌ترین مسائلی بود که کشور با آن دست‌وپنجه نرم می‌کرد.
در چنین شرایطی، جینز درنووشک برنامه‌ای گسترده و بلندمدت برای اصلاح اقتصاد کشور تدوین کرد و در مسیر اجرای آن با موانع زیادی روبه‌رو شد. اما او با بینش اقتصادی قوی و درک عمیق از سیستم‌های مالی جهانی توانست اسلوونی را به جایگاهی برساند که نه‌تنها به اتحادیه اروپا بپیوندد، بلکه یکی از باثبات‌ترین اقتصادهای اروپای شرقی شود.
زندگی و تحصیلات جینز درنووشک؛ از اقتصاد به سیاست
جینز درنووشک در ۱۷ مه ۱۹۵۰ در شهری کوچک در اسلوونی متولد شد. او از همان دوران جوانی علاقه بسیاری به علم اقتصاد و سیاست‌های مالی داشت. تحصیلات دانشگاهی او در دانشگاه لیوبلیانا، یکی از معتبرترین مراکز علمی اروپا، در رشته اقتصاد بود. او در دوران دانشجویی تحقیقات گسترده‌ای در مورد سیاست‌های مالی کشورهای سوسیالیستی و اقتصاد بازار آزاد انجام داد که بعدها مبنای تصمیمات اقتصادی او شد.
پس از فارغ‌التحصیلی، درنووشک در بانک ملی یوگسلاوی مشغول به کار شد و در آنجا با مشکلات سیستم اقتصادی سوسیالیستی آشنا شد. تجربه او در این بانک به او نشان داد که چگونه دولت‌محور بودن اقتصاد می‌تواند منجر به کاهش رشد و افزایش ناکارآمدی شود. او در همین دوران متوجه شد که اگر اسلوونی بخواهد پیشرفت کند، باید از اقتصاد دولتی فاصله بگیرد و به سوی خصوصی‌سازی و رقابت‌پذیری حرکت کند.
ورود به سیاست؛ دوران پرچالش استقلال اسلوونی
در دهه ۱۹۸۰، زمانی که یوگسلاوی دچار آشفتگی سیاسی شد، بسیاری از روشنفکران و اقتصاددانان اسلوونی به این نتیجه رسیدند که بهترین راه برای پیشرفت کشورشان، استقلال از یوگسلاوی و ایجاد یک اقتصاد مستقل و کارآمد است. جینز درنووشک نیز در این جریان نقش فعالی ایفا کرد و یکی از رهبران اصلی مذاکرات استقلال اسلوونی شد.
پس از اعلام استقلال اسلوونی در سال ۱۹۹۱، او به عنوان نخست‌وزیر کشور انتخاب شد. این انتخاب برای او یک مسئولیت بزرگ بود، زیرا کشور تازه استقلال‌یافته هنوز دارای ساختار اقتصادی مشخصی نبود و بسیاری از زیرساخت‌های مالی آن از دوران یوگسلاوی به ارث رسیده بود.
اصلاحات اقتصادی و ایجاد زیرساخت‌های مالی پایدار
جینز درنووشک به عنوان نخست‌وزیر، مجموعه‌ای از اصلاحات اقتصادی بلندمدت را آغاز کرد که شامل موارد زیر بود:
- خصوصی‌سازی شرکت‌های دولتی: در دوران حکومت سوسیالیستی یوگسلاوی، اکثر صنایع و شرکت‌ها در اختیار دولت بودند و همین مسئله باعث کاهش بهره‌وری و افزایش بوروکراسی شده بود. درنووشک به‌سرعت روند خصوصی‌سازی را آغاز کرد و بسیاری از شرکت‌ها را به سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی واگذار کرد.
- اصلاح نظام بانکی و پولی: یکی از بزرگ‌ترین مشکلات اسلوونی پس از استقلال، نوسانات ارزی و تورم بالا بود. درنووشک سیستم بانکی کشور را اصلاح کرد و یک سیاست پولی پایدار را پایه‌گذاری کرد که باعث شد تورم به‌شدت کاهش یابد و ارزش پول ملی تثبیت شود.
- افزایش جذب سرمایه‌گذاری خارجی: برای رشد اقتصادی، درنووشک تلاش کرد که سرمایه‌گذاران خارجی را به اسلوونی جذب کند. او با وضع قوانین حمایتی و ایجاد انگیزه‌های مالیاتی، شرایطی را فراهم کرد که بسیاری از شرکت‌های بین‌المللی علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در این کشور شدند.
- کاهش بیکاری و توسعه بازار کار: در دهه ۱۹۹۰، نرخ بیکاری در اسلوونی بسیار بالا بود، اما درنووشک با سیاست‌های حمایتی، کاهش مالیات بر کسب‌وکارهای کوچک و توسعه زیرساخت‌های کارآفرینی، زمینه‌ای برای رشد اشتغال ایجاد کرد.
پیوستن به اتحادیه اروپا و تأثیر آن بر اقتصاد اسلوونی
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای درنووشک، پیوستن اسلوونی به اتحادیه اروپا در سال ۲۰۰۴ و به منطقه یورو در سال ۲۰۰۷ بود. این موضوع به کشور کمک کرد که تجارت خود را گسترش دهد و سرمایه‌گذاران بیشتری را جذب کند.
تأثیر سیاست‌های درنووشک بر کشورهای همسایه
روند موفق اصلاحات اقتصادی اسلوونی باعث شد که سایر کشورهای بالکان مانند کرواسی، صربستان و بلغارستان نیز از سیاست‌های درنووشک الگو بگیرند. این کشورها در مسیر خصوصی‌سازی، بهبود محیط کسب‌وکار و جذب سرمایه‌گذاری خارجی از مدل اسلوونی پیروی کردند.
میراث اقتصادی جینز درنووشک
اصلاحات اقتصادی او همچنان در اقتصاد اسلوونی مشهود است. کشور به عنوان یکی از پایدارترین و پیشرفته‌ترین اقتصادهای اروپای شرقی شناخته می‌شود. سیاست‌های مالی و تجاری او هنوز هم به عنوان یک مدل موفق در دانشگاه‌های اقتصادی تدریس می‌شود.
جمع‌بندی؛ چرا درنووشک یک رهبر اقتصادی موفق بود؟
جینز درنووشک نه‌تنها یک سیاستمدار، بلکه یک اقتصاددان با دیدگاه‌های نوآورانه بود. او اقتصاد کشورش را از بحران‌های پس از استقلال به سمت یک اقتصاد پایدار، متعادل و رقابتی هدایت کرد.
امروزه، سیاست‌های او به عنوان الگویی برای کشورهای در حال توسعه مطرح است. اصلاحات او نشان داد که با مدیریت صحیح، حتی یک کشور کوچک نیز می‌تواند در عرصه جهانی پیشرفت کند.