اروپایی‌ها آماده کنار گذاشتن محصولات آمریکایی در واکنش به تعرفه‌ها
بر اساس نتایج یک نظرسنجی جدید از سوی بانک مرکزی اروپا، مصرف‌کنندگان منطقه یورو تمایل دارند در صورت اعمال تعرفه‌های متقابل بین ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا، استفاده از محصولات آمریکایی را کنار بگذارند. این نتایج که در قالب بررسی انتظارات مصرف‌کنندگان توسط بانک مرکزی اروپا منتشر شده، تغییراتی قابل توجه در رفتار مصرفی اروپایی‌ها را در مواجهه با تشدید جنگ تجاری میان دو سوی اقیانوس اطلس نشان می‌دهد.
در این نظرسنجی که با مشارکت حدود ۱۹ هزار مصرف‌کننده از کشورهای عضو منطقه یورو انجام شده، از افراد پرسیده شده است که در صورت وضع تعرفه وارداتی ۵، ۱۰ یا ۲۰ درصدی از سوی ایالات متحده و اقدامات متقابل تعرفه‌ای از سوی اتحادیه اروپا، آیا اقدام به جایگزینی محصولات آمریکایی خواهند کرد یا خیر.
بانک مرکزی اروپا در یک پست وبلاگی رسمی اعلام کرد که یافته‌های حاصل از این بررسی نشان‌دهنده تمایل محسوس مصرف‌کنندگان به فاصله گرفتن از کالاها و خدمات آمریکایی است. بر اساس داده‌های منتشرشده، مصرف‌کنندگان اروپایی در مجموع امتیاز بالایی به احتمال جایگزینی محصولات آمریکایی اختصاص داده‌اند.
در این مطالعه، از یک مقیاس امتیازدهی استفاده شده است که در آن امتیاز صفر به معنای نبود تمایل به جایگزینی و امتیاز ۱۰۰ به معنای تمایل شدید به جایگزینی محصولات آمریکایی است. نتایج نشان داد که میانگین امتیاز به دست آمده در سطح ۸۰ قرار داشته است که بیانگر تمایل قوی مصرف‌کنندگان به استفاده از گزینه‌های جایگزین است.
طبق این گزارش، ۴۳.۷ درصد از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی اعلام کرده‌اند که دلیل اصلی تمایل به جایگزینی، تغییر در ترجیحات مصرفی آن‌هاست. این در حالی است که ۳۸.۱ درصد افزایش قیمت کالاهای آمریکایی پس از اعمال تعرفه‌ها را به عنوان عامل اصلی ذکر کرده‌اند.
همچنین، بررسی نتایج به تفکیک سطح درآمد نشان می‌دهد که خانوارهای با درآمد بالاتر تمایل بیشتری به جایگزینی محصولات آمریکایی دارند. این موضوع می‌تواند حاکی از تأثیرپذیری بیشتر اقشار مرفه از جنبه‌های غیرقیمتی محصولات، از جمله مباحث مربوط به هویت برند یا مسائل ژئوپلیتیکی باشد.
از سوی دیگر، تنها ۸.۹ درصد از پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که هیچ جایگزینی برای محصولات آمریکایی ندارند. این مسئله به‌ویژه در زمینه‌هایی مانند خدمات دیجیتال می‌تواند مورد توجه قرار گیرد، چراکه در صورت اعمال تعرفه بر این دسته از خدمات، وابستگی به ارائه‌دهندگان آمریکایی می‌تواند به عنوان یک نقطه ضعف اقتصادی قلمداد شود.
گزارش بانک مرکزی اروپا در ادامه تأکید کرده است که این تغییر در رفتار مصرف‌کننده، صرفاً ناشی از قیمت یا سیاست‌های مالی نیست، بلکه ترجیحات و گرایش‌های مصرفی نیز در حال دگرگونی است. به عبارت دیگر، حتی اگر افزایش قیمت ناشی از تعرفه‌ها در نظر گرفته نشود، همچنان تمایل به دور شدن از محصولات آمریکایی وجود دارد.
طبق گزارش خبرگزاری رویترز که به این مطالعه پرداخته، چنین واکنشی از سوی مصرف‌کنندگان می‌تواند پیامدهای قابل توجهی برای صادرات ایالات متحده و همچنین زنجیره تأمین جهانی داشته باشد. تغییر در الگوهای مصرفی در مقیاس اتحادیه اروپا می‌تواند موجب تقویت تولیدکنندگان محلی یا ورود رقبای آسیایی به بازار اروپا شود.
همزمان، تحلیلگران بازار معتقدند که این یافته‌ها می‌تواند بر تصمیمات سیاست‌گذاران اقتصادی نیز تأثیرگذار باشد، زیرا تغییر در رفتار مصرفی ممکن است اثربخشی اقدامات تعرفه‌ای را از آنچه پیش‌تر تصور می‌شد کاهش دهد.
بانک مرکزی اروپا در پایان گزارش خود اشاره کرده است که این نظرسنجی، تصویری از واکنش‌های بالقوه مصرف‌کنندگان در شرایط فعلی ترسیم می‌کند و ممکن است در صورت تغییر شرایط سیاسی یا اقتصادی، دیدگاه مصرف‌کنندگان نیز دستخوش تحول شود.
این نتایج در حالی منتشر می‌شود که بحث‌ها پیرامون سیاست‌های تجاری دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق ایالات متحده آمریکا، و تأثیرات آن بر اقتصاد جهانی بار دیگر به جریان افتاده است. هرچند هنوز توافق یا تصمیمی رسمی درباره اعمال تعرفه‌های جدید میان واشنگتن و بروکسل اتخاذ نشده است، اما یافته‌های این نظرسنجی نشان می‌دهد که جامعه مصرف‌کننده اروپا برای سناریوهای احتمالی آمادگی دارد.
این مطالعه می‌تواند زنگ خطری برای صادرکنندگان آمریکایی در اروپا باشد، به‌ویژه در حوزه‌هایی مانند فناوری، پوشاک، مواد غذایی، و خدمات آنلاین. در صورت اجرایی شدن تعرفه‌ها و واکنش مصرف‌کنندگان اروپایی، این شرکت‌ها ممکن است با کاهش سهم بازار مواجه شوند.
بانک مرکزی اروپا تصریح کرده است که چنین داده‌هایی می‌تواند به عنوان شاخصی مهم برای رصد تمایلات اقتصادی مصرف‌کنندگان در دوران نوسانات تجاری و ژئوپلیتیکی به کار رود.
