اروپا برای کاهش مجدد نرخ بهره در جلسه ژوئن به‌دلیل انتظار آثار پایدار تعرفه‌های آمریکا آماده می‌شود
مقامات بانک مرکزی اروپا به ریاست کریستین لاگارد اعلام کرده‌اند که برای کاهش ۲۵ صدم درصدی نرخ سپرده در نشست بعدی خود در اوایل ژوئن آماده می‌شوند. این تصمیم در پی پیش‌بینی وارد آمدن خسارت‌های پایدار به اقتصاد منطقه یورو از سوی تعرفه‌های دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، اتخاذ شده است. مقامات اروپایی هشدار می‌دهند حتی در صورتی که واشنگتن در هفته‌های آتی نرمش نشان دهد، تأثیرات تورمی کوتاه‌مدت و زیان‌های ناشی از کاهش اعتماد فعالان اقتصادی همچنان پابرجا خواهد ماند. تقویت ارزش یورو و افزایش هزینه‌های مالی بانک‌ها نیز شرایط را برای سیاست‌های انقباضی دشوارتر کرده و کار را برای بازگرداندن تورم به هدف دو درصدی پیچیده‌تر می‌سازد؛ با این حال، تصمیم‌گیرندگان بر لزوم واکنش سریع به داده‌های جدید تأکید دارند.
چشم‌انداز اقتصادی و تأثیر تعرفه‌های آمریکا
تعرفه‌های واشنگتن علیه واردات کالاهای اروپایی، به‌ویژه فولاد، آلومینیوم و خودروسازی، موجب کاهش قابل توجه صادرات به آمریکا شده و نگرانی‌ها را درباره رونق تولید و سرمایه‌گذاری تشدید کرده است. صندوق بین‌المللی پول رشد اقتصاد منطقه یورو را برای سال ۲۰۲۵ معادل ۰.۸ درصد برآورد کرده که نسبت به پیش‌بینی قبلی ۰.۲ درصد کاهش یافته است. این نهاد همچنین پیش‌بینی کرده تورم در نیمه دوم سال جاری به حدود دو درصد برسد تا سیاست‌گذاران امکان کاهش بیشتر نرخ بهره را پیدا کنند. از طرف دیگر، عقب‌نشینی نسبی قیمت انرژی و کاهش فشارهای هزینه‌ای کسب‌وکارها، بار دیگر پتانسیل وقوع اجرای اقدامات تسهیلی پولی را افزایش داده است. به اعتقاد اقتصاددانان بانک‌های بزرگ جهانی، اثرات بلندمدت تعرفه‌ها می‌تواند به‌عنوان یک شوک منفی تقاضا عمل کرده و مسیر کاهش تورم را تسریع کند، هرچند ریسک‌های نااطمینانی همچنان بالا باقی می‌مانند.
مواضع سیاست‌گذاران بانک مرکزی اروپا
در نشست بهاری صندوق بین‌المللی پول در واشنگتن، اعضای شورا از جمله فرانسوآ ویلروی دو گالو، رئیس بانک مرکزی فرانسه، نسبت به اثرات مخرب محافظه‌کاری تجاری آمریکا هشدار دادند و تأکید کردند که سیاست‌های ترامپ رشد و سرمایه‌گذاری را تهدید می‌کند. از سوی دیگر، اولی رِن، عضو هیئت حکمرانی، اذعان کرد که نرخ فعلی سپرده (۲.۲۵ درصد) نزدیک به محدوده بی‌طرف است و گزینه کاهش بیشتر تا زیر نرخ بی‌طرف را نیز بررسی می‌کند تا در صورت نیاز به تسریع فرآیند تسهیل، فضای لازم فراهم باشد. همچنین پیتر کازیمیر پیش‌بینی کرد که دستیابی به هدف تورمی دو درصدی در ماه‌های آتی ممکن است و در نتیجه، کاهش بیشتر ۰.۲۵ درصدی نرخ بهره در جلسه ژوئن کافی خواهد بود؛ اما او نسبت به انتظارات بیش از حد احتیاط کرد و بر لزوم تصمیم‌گیری مبتنی بر داده‌ها تأکید نمود.
انتظارات بازار و دیدگاه اقتصاددانان
بازارهای مالی در حال حاضر قیمت کاهش دیگری به میزان ۲۵ صدم درصد را برای نشست ژوئن منعکس کرده‌اند و پیش‌بینی می‌کنند که نرخ سپرده تا پایان سال جاری میلادی بین ۱.۵ تا ۱.۷۵ درصد کاهش یابد. گروهی از اقتصاددانان از بانک آمریکا، دویچه‌بانک و مورگان استنلی حتی در نظرسنجی‌ها اعلام کرده‌اند که در مجموع بیش از یک و نیم درصد کاهش نرخ سپرده ممکن است تا پایان سال ۲۰۲۵ رخ دهد تا رشد تقاضا تحریک شود. این پیش‌بینی‌ها بر اساس ارزیابی تأثیرات ترکیبی کاهش تورم، تقویت ارزش یورو و تهدیدات تعرفه‌ای ایالات متحده شکل گرفته است. در عین حال، تحلیلگران هشدار می‌دهند که در صورت بروز شوک‌های جدید یا نوسانات شدید در بازار انرژی، ممکن است نیاز به بازنگری در این انتظارها باشد.
کریستین لاگارد، رئیس بانک مرکزی اروپا، در دیدار اخیر با وزرای دارایی و رؤسای بانک‌های مرکزی تأکید کرد که «هنگامی که ابعاد و دامنه شوک‌ها نامطمئن است، نمی‌توانیم با تعهد به مسیر مشخص نرخ بهره، اطمینان ایجاد کنیم» و بار دیگر بر استقلال بانک مرکزی و تصمیم‌گیری مبتنی بر داده‌های اقتصادی تأکید کرد. او خاطرنشان ساخت که به‌رغم پیش‌بینی کاهش تورم و فضای لازم برای کاهش نرخ، تصمیمات نهایی تنها پس از به‌روزرسانی پیش‌بینی‌های اقتصادی و ارزیابی ریسک‌ها گرفته خواهد شد.
