۲۶ مه ۱۸۹۶: انتشار نخستین شاخص داو جونز؛ آغاز عصر تحلیل بازار سهام
در ۲۶ مه ۱۸۹۶، اولین نسخه از شاخص میانگین صنعتی داو جونز (Dow Jones Industrial Average) منتشر شد؛ شاخصی که به‌سرعت به یکی از مهم‌ترین ابزارهای سنجش عملکرد بازار سهام آمریکا و اقتصاد جهانی تبدیل شد. این شاخص توسط چارلز داو (Charles Dow) و ادوارد جونز (Edward Jones)، بنیان‌گذاران شرکت داو جونز اند کمپانی، ایجاد شد و در ابتدا شامل ۱۲ شرکت صنعتی پیشرو در اقتصاد آمریکا بود.
داو جونز با هدف ساده‌سازی درک عمومی از نوسانات بازار و روند اقتصادی، یک میانگین ساده از قیمت سهام این شرکت‌ها را ارائه می‌داد. این نوآوری، رویکردی انقلابی برای آن زمان بود، چرا که برای نخستین بار، مفهوم شاخص‌سازی بازار و رصد منظم وضعیت صنایع کلیدی به‌شکل کمی و عددی در اختیار تحلیل‌گران و سرمایه‌گذاران قرار می‌گرفت.
در نسخه اولیه این شاخص، شرکت‌هایی همچون جنرال الکتریک، شرکت‌های دخانیات، شکر و آهن‌آلات حضور داشتند که در آن زمان به‌عنوان صنایع زیربنایی اقتصاد ایالات متحده شناخته می‌شدند. با گذشت زمان، این شاخص گسترش یافت و در حال حاضر شامل ۳۰ شرکت بزرگ و تأثیرگذار بازار بورس نیویورک (NYSE) و نزدک (NASDAQ) است.
داو جونز به‌عنوان شاخصی وزنی بر اساس قیمت (Price-Weighted Index) شناخته می‌شود. این بدان معناست که شرکت‌هایی با قیمت سهام بالاتر، تأثیر بیشتری بر شاخص دارند؛ برخلاف شاخص‌هایی مانند S&P 500 که بر اساس ارزش بازار وزن‌دهی می‌شوند. این ویژگی، مزایا و البته انتقاداتی به‌دنبال داشته است؛ از جمله اینکه شرکت‌های با ارزش بازار بالا ولی قیمت سهام پایین، تأثیر کمی در شاخص دارند.
این شاخص در طول تاریخ خود، منعکس‌کننده بسیاری از بحران‌ها، رونق‌ها و تحولات اقتصادی بوده است. از رکود بزرگ دهه ۱۹۳۰ گرفته تا بحران مالی ۲۰۰۸ و همه‌گیری کووید-۱۹، نمودار داو جونز همواره آیینه‌ای از احساسات بازار، سلامت اقتصاد آمریکا و اعتماد سرمایه‌گذاران بوده است.
شاخص داو جونز علاوه‌بر بعد تحلیلی، نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌های سیاست‌گذاران، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و حتی شهروندان عادی دارد. رسانه‌ها نیز روزانه نوسانات این شاخص را گزارش می‌کنند و روند آن برای بسیاری از مردم به‌منزله وضعیت عمومی اقتصاد تلقی می‌شود.
در دنیای امروز، اگرچه شاخص‌های جامع‌تری مانند S&P 500 یا شاخص‌های کلان جهانی نیز وجود دارند، اما داو جونز همچنان از جایگاه نمادین و تحلیلی خاصی برخوردار است. تحلیل‌گران از آن برای ارزیابی چرخه‌های اقتصادی، شناسایی نقاط ورود و خروج بازار، و پیش‌بینی روندهای آتی استفاده می‌کنند.
در مجموع، معرفی شاخص داو جونز در سال ۱۸۹۶ را می‌توان یکی از نقاط عطف در تاریخ اقتصاد و بازارهای مالی جهان دانست. این شاخص، نه‌فقط یک عدد، بلکه نماد تاریخی پیوند صنعت، سرمایه و اطلاعات در قرن مدرن است که تا به امروز به حیات خود ادامه داده و همچنان یکی از مؤثرترین شاخص‌های سنجش عملکرد بازار باقی مانده است.
